تکیه بیگلربیگی کرمانشاه، گوهری درخشان در غرب ایران
تکیه بیگلربیگی کرمانشاه دارای قدمتی از دوران قاجاره و به همین دلیل ترکیبی از معماری دوره زندیه و قاجاری را به نمایش میذاره. این بنا به غیر از ارزش تاریخی، معماری و تزیینات آینهکاری چشمنوازی داره که برای هر بازدیدکنندهای جذاب به نظر میرسه. عکسهایی در این تکیه قرار داره که مربوط به بانیان این تکیه میشه. موزه پارینهسنگی زاگرس و موزه خط و کتابت که در این تکیه قرار دارن بر اهمیت این تکیه اضافه کرده. ا ما در سفربازی همراه باشین تا بیشتر در مورد این بنای قدیمی بدونیم.
با این تفاسیر احتمالاً در حال جمع کردن چمدون هستین تا هرچه سریعتر به این لوکیشن تاریخی سر بزنین و بنای تکیه بیگربیگی رو از نزدیک ببینین. ولی قبل از آماده شدن، پیشنهاد میکنم این نوشته رو تا انتها بخونین چون قراره درباره اینکه تکیه بیگلربیگی کجاست؟ مسیر دسترسی به این لوکیشن چطوری هست و این تکیه چه بخشهایی داره صحبت کنیم و نکات بازدید از تکیه رو با شما به اشتراک بذاریم.
تکیه بیگلربیگی کجاست؟
اولین سوالی که برای رفتن به این لوکیشن براتون پیش میاد اینه که تکیه بیگلربیگی کجاست؟ در پاسخ به این سوال باید بگم تکیه بیگلربیگی که بهش عمارت فراش باشی هم گفته میشه، بنایی در بافت قدیمی شهر کرمانشاه هست و در محله قدیمی فیض آباد در کوچه بیگلری روبه روی کوچه صارم الدوله قرار گرفته.
آدرس: استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه، خیابان مدرس، روبهروی مسجد جامع، کوچۀ بیگلری، رو به روی کوچه صارم الدوله
تاریخچه تکیه بیگلربیگی
تکیه بیگلربیگی در بافت تاریخی کرمانشاه قرار گرفته و همونطور که اشاره کردیم قدمتش به دوره قاجار برمیگرده، به همین دلیل ترکیبی از معماری زندیه و قاجاریه رو به نمایش گذاشته. این تکیه در سال ۱۳۰۹ هجری قمری، به همت عبدالله خان فراش باشی، ملقب به بیگلربیگی ساخته شد که از قضا یکی از رجال معروف و با نفوذ کرمانشاه در دوره قاجار هم بود.
تکیه بیگلربیگی که حدوداً ۴۰۰۰ متر مربع مساحت داره، ساختش ۶ سال طول کشیده و در سال ۱۳۱۵ افتتاح شده. البته آینه کاریها و گچبریهای این بنای باشکوه، کمی بیشتر زمان برده و در سال ۱۳۲۶ تکمیل شده. البته به دلیل واگذاری بعضی از بخشهای این ساختمون، در حال حاضر حدود ۲۰۰۰ مترمربع از بنا باقی مونده.
این بنای ارزشمند ۲۰۰ ساله، علاوه بر اینکه به عنوان محلی برای برگزاری مراسم مذهبی استفاده میشده، بلکه محل حکومت و محل زندگی عبدالله خان هم بود. در طول بازدید از این بنا، قاب عکسهایی رو میبینید که به متعلق به افراد مشهور و سرشناس کرمانشاه در زمان قاجاره.
بخشهای مختلف تکیه بیگلربیگی
تکیه بیگلربیگی، بخشهای مختلفی داره که هر کدوم برای کاربری خاصی طراحی شدن. این بخش رو به معرفی بخشهای مختلف این بنا اختصاص دادیم تا بنای ساختمون رو بهتر بشناسین.
درهای ورودی
بنای تکیه، سه تا درب ورودی داره که درب اصلی در قسمت جنوب شرقی قرار گرفته و گچبریهای برجسته و مقرنس کاریهای بسیار ظریف و جذابی داره. دو طرف درب، دو ردیف طاق نما با تزئینات منحصر به فرد ساخته شده تندیسهایی از شخصیتهای دوره قاجار رو به تصویر کشیده.
هشتی
فضای هشتی، اولین فضایی هست که بعد از ورود به تکیه بیگلربیگی میبینید، دیوارهای هشتی با رسم بندیهای آجری تزئین شده و در ضلع شمالی هشتی، یک درب چوبی وجود داره که به خونههای تکیه راه داره.
دالان
از هشتی که عبور کنین، وارد دالان نسبتاً بزرگی میشید که به حیاط اصلی تکیه منتهی میشه. در جنوب دالان، دو درب چوبی دیده میشه برای ورود به خونههایی که در بخش جنوبی تکیه قرار گرفتن و درب ضلع شمالی دالان، شما رو به کوچه بن بست پشتی میبره.
حیاط
یه حیاط بزرگ با یه حوض جذاب، بعد از دالان در انتظار شماست. این حیاط در ماه محرم میزبان عزادارانی هست که این تکیه رو برای عزاداری انتخاب کردن. چنگکهای گوشه حیاط نشون میده که زمستون چادرهایی برای برپایی عزاداری محرم وجود داشته. همچنین وجود یک آشپزخونه در این حیاط، تامین کننده غذای نذری برای عزاداران بوده.
اتاقها
گفتیم که تکیه بیگلربیگی یک ساختمون بسیار بزرگ هست و ۲۴ تا اتاق داره. برای دسترسی به اتاقها باید از پلههای حیاط بالا برید. اولین چیزی که نظر شما رو جلب میکنه، وجود ۱۶ طاقچه دو طبقه در هر اتاق هست که برای نگهداری از لوازم و چیدن اشیاء زینتی در اتاقها استفاده میشده.
شاهنشین
شاه نشین در طبقه اول قرار گرفته و در اطرافش فضاهای مختلفی ساخته شده. در قسمت بالای شاه نشین یه قاب گچی دیده میشه که روش عبارت «یا اباعبدالله الحسین و تاریخ ۱۲۶۲» حکاکی شده. اتاق شاه نشین معمولاً به عنوان یک فضای رسمی برای پذیرایی و ملاقات بیگلربیگی با افراد مهم استفاده میشده.
گنبدخونه
میشه گفت گنبدخونه یکی از مهمترین بخشهای تکیه بیگلربیگی هست که در بخش غربی این مجموعه ساخته شده و یک ایوان بزرگ داره که از طریق یه راهپله سنگی، به حیاط وصل میشه. دو ستون چوبی بلند با سرستونهای گچی در اطراف این ایوان دیده میشه. درب بزرگ در این ایوان وجود داره که فضای ایوان رو به فضای اصلی حسینیه مرتبط میکنه.
حسینیه
حسینیه یه بنای دو طبقه هست که هر طبقه ۶ تا اتاق داره. برای سقف حسینیه یه گنبد طراحی شده که نمای خارجیش حالت شیروانی داره و نمای داخلی رو آینه کاری کردن. عبارتهایی که در تزئینات آینه کاری، توجه شما رو به خودش جلب میکنه، «لا اله الا الله محمد رسول الله» و («علی ولی الله» هست. بخش جنوبی حسینیه مختص خانمهاست بخش جنوبی برای آقایون در نظر گرفته شده.
موزه خط و کتابت
یکی از بناهایی که بعدها در سال ۱۳۸۳ به تکیه بیگلربیگی اضافه شد، موزه خط و کتابت هست. این موزه در واقع اسناد، مدارک و مستندات تاریخی و نسخههای خطی رو به نمایش گذاشته که از جمله این مستندات میشه به اسناد خانوادگی بیگلربیگیها اشاره کرد. جالبه بدونین حدود ۳۰۰ سند و کتاب نسخه خطی در موره نگهداری میشه که بر حسب قدمت به نمایش گذاشته شده.
دیدن موزه پارینه سنگی زاگرس
موزه پارینه سنگی زاگرس، یکی دیگه از موزههایی هست که به صورت تخصصی اشیاء ماقبل تاریخ رو دنبال میکنه. این موزه در سال ۱۳۸۶ به همت فریدون بیگلربیگی و علیرضا مرادی به تکیه بیگلربیگی اضافه شد. وجود نواحی پارینه سنگی در رشته کوه زاگرس و شرایط مساعد منطقه کرمانشاه، از اصلی ترین دلایل احداث این موزه در تکیه بیگلربیگی بودن.
موزه پارینه سنگی در واقع قدیمیترین مدارکی که نشون میده انسانها در ایران سکونت داشتن رو نشون میده، مثل ابزارهای شکار. قدیمیترین اثری که تو این موزه وجود داره، یه ابزار سنگی یک میلیون سالهست که به کشف رود خراسان تعلق داره. جالبه بدونین موزه پاینه سنگی کرمانشاه، اولین موزه پارینه سنگی در خاورمیانه ست.
نکات بازدید از تکیه بیگلربیگی
توصیه میکنیم قبل از رفتن به تکیه بیگلربیگی کرمانشاه، نکاتی که در ادامه میگیم رو مد نظر داشته باشین:
- ساعت بازدید از تکیه بیگلربیگی از ۸ صبح تا ۲ بعد از ظهر هست.
- بلیط موزه در شهریور ۱۴۰۲ مبلغ ۵۰۰۰۰ تومان هست که شامل بازدید از تکیه و دو موزه داخلی میشه.
- موزه بیگلربیگی، پارکینگ نداره، ما در نزدیکی موزه یک پارکینگ عمومی وجود داره.
- برای دسترسی به موزه میتونین از خودروی شخصی، تاکسی یا اتوبوس استفاده کنین. این بنا در مرکز شهر قرار گرفته و دسترسی بهش خیلی آسونه.
- زیرزمین تکیه، یه شربت خونه وجود داره که میتونین خودتون رو به صرف یه شربت خنک یا یه نوشیدنی داغ دعوت کنین.
- از بین سه درب ورودی تکیه، فقط یک درب برای ورود و خروج بازدید کنندهها فعال هست و بقیه دربها بسته هستن.
جاهای دیدنی اطراف تکیه بیگلربیگی
احتمالاً وقتی برای بازدید از تکیه بیگلربیگی به شهر کرمانشاه سفر کنین، دوست دارین به جاذبههای تاریخی اطراف هم سر بزنین تا با یه تیر دو نشون زده باشین. بناهای تاریخی که در ادامه معرفی میکنیم، به تکیه بیگلربیگی نزدیک هستن.
تاریکه بازار، بازار سنتی کرمانشاه
بازار سنتی کرمانشاه که به تاریکه بازار معروفه، ۲۰۰ سال پیش در زمان محمدعلی میرزای دولتشاه، حاکم کرمانشاه ساخته شده و در زمان خودش بزرگترین بازار سرپوشیده خاورمیانه بوده. این بازار سنتی شامل تعداد زیادی از حجرهها و دکانهایی میشه که در دو طرف راسته بازار قرار گرفتن. تو این بازار سنتی هر چیزی که اراده کنین پیدا میشه از پارچههای رنگارنگ گرفته تا گلیم های سنتی، کیف و کمربند و وسایل چرمی و سنتی گرفته تا صنایع دستی کرمانشاه و ادویههای خوشرنگ و بو همگی تو این بازار دیده میشن. چیزی که بیش از همه توجه شما رو به خودش جلب میکنه اینه که اکثر مغازه داره، لباس سنتی کرمانشاهی به تن کردن تا فضای سنتی و اصالت بازار کاملاً حفظ بشه.
مسجد جامع شافعی
مسجد شافعی، مسجد جامع اهل سنت هست که یه نمونه تمام عیار از معماری اسلامی به حساب میاد. این مسجد به همت و کمکهای خیرین اهل سنت در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی با الهام از مساجد کلاسیک عثمانی ساخته شده. تفاوت اصلی این مسجد با مساجدی که تا به الان دیدین، وجود گنبد و نیم گنبدهای بلندی هست که منارههای قلمی و نوک تیز و ستون های قطور داره و شما رو به یاد مساجد زیبای کشور ترکیه میاندازه.
تکیه معاونالملک
تکیه معاون الملک یکی دیگه از بناهای تاریخی شهر کرمانشاه هست که فاصله کمی با تکیه بیگلربیگی داره. معماری خیرهکننده این بنا، شکوه فرهنگ و هنر ایرانی رو به نمایش گذاشته و هر توریست خارجی و گردشگر داخلی رو به خودش جذب میکنه. این بنای استوار قدمت ۱۵۰ سال داره و به دوره قاجار برمیگرده اما همچنان با شکوه هست و مثل یک گوهر در غرب ایران میدرخشه. بدون شک بازدید از این جاذبههای تاریخی و بناهای دیدنی در کنار تکیه بیگلربیگی، خالی از لطف نیست.