روستای فهرج یزد، قدیمی اما زیبا و آرامش بخش
یزد دیدنیهای بسیار زیاده داره که همشون به خاطر نوع معماری خاصشون حال و هوای نوستالژیک و آرامش بخشی رو برای آدم تداعی میکنن.
یکی از این دیدنیهای جذاب شهر یزد روستای فهرج یزد هست. جالبه که بدونی قدمت این روستا به پیش از اسلام برمیگرده و با توجه به این مسئله میشه نتیجه گرفت که این روستا یکی از سکونتگاههای قدیمی مردمان ایران هست.
اگه عاشق کویرنوردی باشی این روستا راست کار خودته. چون با داشتن آب و هوای پاک و به دور از آلودگی یه گزینه مناسب برای فرار از زندگی شلوغ شهری محسوب میشه.
تاریخچه روستای فهرج
تاریخچه دهستان فهرج از اونجایی اهمیت داره که در یک دورهای دروازه ایساتیس و یکی از چهار بخش مهم شهر یزد محسوب میشده! این وضعیت تا قرن هشتم ادامه داشته. درحالیکه قدمت این روستا بهطورکلی به ۵ هزار سال میرسه!
این روستا اتفاقات تاریخی مهمی رو به خودش دیده. یکی از اونها، ورود سپاه اسلام به این منطقه هست. زمانیکه سپاه اسلام بهدنبال یزدگرد سوم بود، به دو گروه تقسیم شد تا بتونه پادشاه ایران رو تسلیم کنه. یکی از این گروهها درنهایت به روستای فهرج میرسه. مردم این منطقه زرتشتی بودن، پس سپاه اسلام به اونها پیشنهاد میکنه که به دین اسلام روی بیارن یا به حکومت اسلامی خراج بدن، در غیر این صورت باهاشون وارد جنگ میشه. این مردم از سپاه اسلام درخواست فرصت میکنن تا با دو روستایی که در نزدیکیشون بود مشورت کنن. این روستاها هرفته و خویدک نام داشتن که مردم یهودی رو در خود جای داده بودن. درنهایت با مشورت همگانی، این سه روستا تصمیم میگیرن تا به ارتش اسلام شبیخون بزنن. نتیجه این شبیخون کشتگانی هستن که در زیارتگاه شهدای فهرج دفن شدن.
از فرافر تا فهرج!
اسم روستای فهرج بهاندازه روستاش قدیمیه! در دوران پیش از اسلام، این روستا با نام فرافر شناخته میشد. اما به مرور زمان، در قرنهای چهارم و پنجم قمری، این نام به پهره یا پهرشت تغییر پیدا کرد. بعد از تمام اینها اسم فهرج برای این روستا درنظر گرفته شد که با گذشت این سالها همچنان به همین نام خوانده میشه.
روستای فهرج کجاست؟
برای اینکه بتونین خیلی راحت آدرس روستای فهرج رو پیدا کنین من در ادامه لوکیشن دقیق روستا رو براتون آوردم که فقط کافیه که روش کلیک کنید تا مسیریابی انجام بشه و بدون دردسر بتونین از این روستای زیبا دیدن کنین.
معماری روستای فهرج
معماری روستای فهرج
جای تعجب نداره که بگم معماری خونههای فهرج براساس آب وهوای گرمسیریه چون در شهر یزد فقط این معماری جواب میده! خانههای این روستا از خشت، گل، آجر و آهن ساخته شدن. در دل این روستا، بافت قدیمی قرار داره که تمام خانهها رو بهشکل نیمه متمرکز و خطی به نمایش میذاره. دورتادور این روستا بافت جدیدتری داره.
با نگاه به خانههای این روستا، نکتهای که ممکنه نظرت رو جلب کنه بادگیرهایی هست که در بالای برخی از خانهها ساخته شدن. ساباط که جزو اصلی کوچههای شهر یزد هستن، در کوچه پس کوچههای این دهستان هم پیدا میشن. این کوچههای سقفدار نه تنها به زیبایی این روستا اضافه میکنن، بلکه باعث راحتی عابرین هم میشن. در این روستا، امکاناتی مثل سرویس بهداشتی، کمپ کویری، اقامتگاه، مغازه، مسجد، پمپ بنزین و پست بانک فراهم شده.
درمورد این روستا و مردمانش بیشتر بدونیم!
طبق سرشماری که در سال ۱۳۸۵ انجام شده، دهستان فهرج حدود ۲۳۵۰ نفر جمعیت داره. البته، این رقم در سرشماریهای سال ۱۳۹۵ به ۲۹۶۳ افزایش پیدا کرده. لهجه این مردم، گویش شیرین یزدی هست. این مردم معمولا به شغلهایی مانند زراعت، باغداری، دامداری و فعالیتهای معدنی مشغول هستن. پس محصولات کشاورزی متنوع مثل گندم، جو، ارزن، ماش، پسته، انگور، هلو، زردآلو و آلوچه در باغها و زمینهای این روستا پیدا میشن. در سراسر این روستا، ۸ عدد چاه وجود داره که آب مورد نیاز برای این فعالیتها رو تامین میکنه.
اگه تاحالا طعم خرمای مضافتی رو چشیدی (که مطمئنم حتی یک بار هم که شده از این خرماها خوردی!)، جالبه بدونی که روستای فهرج مرکز اصلی تولید این خرما هست! بهطورکلی، امکاناتی که در این روستا فراهم شده، در کنار آثار تاریخی و محصولات این منطقه، باعث شدن تا این روستا به یک منطقه گردشگری تبدیل بشه. البته، تبلیغات درمورد این روستا بسیار کم هست، تاحدی که اسم فهرج برای بسیاری از افراد شناخته شده نیست. همین موضوع باعث شده تا اونطور که باید به این روستا رسیدگی نشه. مثلا قناتهای فهرج خشک شدن و خانههای روستایی اون بدون رسیدگی متروک باقی موندن.
اما بحث خوش سوغاتی!
از اونجایی که در گذشته در این روستا کرم ابریشم پرورش داده میشد، پارچههای ابریشمی این روستا بسیار معروف بودن. البته، درحال حاضر صنعت قالیبافی جایگزین پارچههای ابریشمی شده تاحدی که محصولات این روستا به شهرهای دیگه مثل کرمان و بم صادر میشن! این قالیها اصلیترین سوغاتیهایی هستن که در سفر به فهرج میتونی تهیه کنی. در کنار این قالیهای رنگارنگ، گونی و برزنت هم در بین سوغاتیهای این روستا پیدا میشن.
خوراکیهای این منطقه شامل انواع غذاهای محلی مانند آشهای مختلف، آش جو، ماش و سوپ میشن. در اطراف این منطقه گیاهان دارویی زیادی رشد میکنه، پس انواع دمنوشها و نوشیدنیهای خوش عطر و طعم در این روستا وجود دارن. این نوشیدنیها شامل شربت شاتره، خاکشیر، چای آویشن و دمنوش چای کوهی و… میشن.
جاهای دیدنی روستای فهرج کجاست؟
شاید عجیب به نظر برسه، اما فهرج، همین روستایی که خیلیا دست کم میگیرنش، ۱۰۲ آثار تاریخی رو در خودش به جای داده! این آثار به دورههای مختلف تاریخی مثل هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان مربوط میشن. ازجمله این آثارها میشه به این مکانها اشاره کرد:
مسجد جامع فهرج
یکی از مهمترین جاذبههای تاریخی این روستا مسجد جامع فهرج هست که قدمت اون به نیمه اول قرن اول هجری برمیگرده! این مسجد با نام مسجد امام حسن مشهوره و تنها مسجد در جهان اسلام هست که با وجود قدمت زیاد تا الان بهخوبی حفظ شده. این مسجد شامل دو شبستان تابستانی و زمستانی میشه. ستونهای این مسجد بسیار بزرگ و محکمه و تزئینات بسیار زیبایی در اون بهکار رفته. این تزئینات در کنار ظرافت گچبری و سقف بلند این مسجد چشم هر گردشگری رو خیره میکنه. جالبه بدونی که در این مسجد خبری از محراب، گنبد، کتیبه، کاشیکاری و سایر تجملات و تزئینات دیگه نیست! این مسجد در ۳۰ آذر ماه ۱۳۴۹ با شماره ۹۰۶ به ثبت ملی رسیده.
قلعه باستانی فهرج
قلعه فهرج یک مکان باستانی هست که قدمتش به قرن ۱۰ و ۱۱ هجری قمری مربوط میشه. البته، اسنادی که در این قلعه پیدا شده ادعا میکنن که قدمت این مکان به دوره صدر اسلام مربوط میشه. در گذشته، این مکان برای سکونت و دفاع در برابر مهاجمان استفاده میشد. البته، درحال حاضر، استفاده چندانی نداره. پلان این قلعه به صورت چهارضلعی هست. در چهارگوشه آن برجهایی دو طبقه با یک سوراخ دیدهبانی وجود داره.
آب انبار حسینیه
آب انبار حسینیه قدمتش به دوره صفوی تا افشار برمیگرده. این مکان در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسیده. در ورودی این آب انبار کتیبهای سنگی وجود داره که اطلاعات تاریخی برروی اون حک شده.
مجموعه شهدای فهرج
قدمت مجموعه شهدای فهرج به قرن نهم مربوط میشه. این مجموعه در دو کیلومتری روستای فهرج قرار گرفته و پیکرهای ابی عبدالله بن احمد بن ابوالیسر بن عبدالله بن تمیمی، حویطب بن هانی و عمر بن عاص، از سرداران سپاه اسلام رو در خودش جای داده. عمارتی که در این مکان قرار گرفته در گذشته یک مدرسه بزرگ بوده که به مرور زمان به خانقاه تبدیل شده. کف این عمارت با آجرهای ۶ضلعی و کاشیهای مثلثی پوشیده شده. این آجرها و کاشیها شکل یک ستاره ۶ پر رو به نمایش میذارن. این مجموعه شامل سه حیاط میشه.
کمپ کویری فهرج
در این روستا یک کمپ کویری مجهز احداث شده که به اون پارک طبیعتگردی خاطره پردیس کویر میگن. در این کمپ خدماتی مثل شتر سواری، والیبال ساحلی، موتور چهارچرخ و سافاری ارائه میشه. امکانات این مکان شامل پذیرایی با چای آتشی، بوفه تنقلات، اقامت شبانه و سرویس بهداشتی میشه. البته، فراموش نکن که هزینه ورود به این مکان برای هر ماشین بهطور جداگانه دریافت میشه. این کمپ در ۱۴ کیلومتری جاده بافق، پشت شهرک صنعتی کوره های آجر قرار داره.
چاه چهل دختران
یک مکان دیدنی دیگه در این روستا چاه چهل دختران هست که داستانهای جالبی درمورد اون وجود داره. براساس این داستانها، ۴۰ دختر و زن با پرت کردن خود به درون این چاه خودکشی کردن! این افراد میترسیدن که به دست سپاهیان دشمن بیوفتن و مورد تجاوز قرار بگیرن.
ویرانههایی که از مسجد و تکیه بهجا مونده
درگذشته تکیهای در این مکان وجود داشت که قدمت اون به قرن اول هجری مربوط میشه. درحال حاضر فقط ویرانههای این تکیه بهجا مونده. در گوشه دیگه از این روستا یک مسجد وجود داره که اونم همچین سرنوشتی رو داشته. این دو مکان تکیه و مسجد علاقوندی (علی قوندی) نام داشتن.
چه تفریحاتی در روستای فهرج وجود داره؟
چه تفریحی جذابتر از کویر گردی و قدم زدن روی شنهای کویری! این یکی از پرطرفدارترین تفریحات روستای فهرج هست که کمپ کویر احداث شده در نزدیکی اون، بهخوبی خدمات مربوط به این تفریح رو ارائه میده. جدا از کویرگردی، گشت و گذار در بین خانههای خشتی این روستا و عکاسی از طبیعت کویری اون، میتونه یک تفریح لذتبخش دیگه باشه. بهت پیشنهاد میدم که آسمون شب این روستا رو از دست ندی، از اونجایی که این منطقه دور از آلودگی نوری و آلودگی هوای شهری قرار گرفته، ستارهها در شب بهخوبی پیدا هستن.
در بازدید از روستای فهرج کجا بمونیم؟
در این روستا خانههای محلی زیادی وجود دارن که به گردشگران اجاره داده میشن. جدا از اونها میتونی از کمپینگ و اقامتگاههای بومگردی استفاده کنی. از جمله این اقامتگاهها شامل خانه فروردین، مجتمع توریستی اقامتی کدخدا و هتل بومگردی پامنار میشن.
بهتره چه زمانی از روستای فهرج دیدن کنی؟
آب وهوای روستا فهرج نیمه بیابانی هست. باتوجه به این موضوع بهتره که اوایل بهار، پاییز یا زمستان برای بازدید از این منطقه اقدام کنی. در این بازههای زمانی فهرج بیشترین گردشگر رو داره. البته، اگه قصد اقامت در این روستا رو داری این نکته رو هم در نظر داشته باش که اختلاف دمای شب و روز این منطقه بسیار زیاده. یعنی ممکنه روزهای فهرج بسیار داغ باشن اما در هنگام شب هوا بسیار خنک و گاهی حتی سرد هم میشه. پس اگه در فصل زمستان به این روستا سفر میکنی، گول هوای مطبوع اون در طی روز رو نخور!
نکات پایانی برای سفر به روستای فهرج
درآخر برای سفر به فهرج باید روی این موضوع تاکید کنم که حتما مراقب محیط زیست این منطقه باشی! از ریختن زباله خودداری کن و به مردم بومی این منطقه و تفاوتهاشون احترام بذار تا خاطرات خوشی برات به یادگار بمونه. اگه تجربه بازدید از روستای فهرج رو داری خوشحال میشم که درمورد این سفرت برای من بنویسی. در غیر این صورت به من بگو که چه ویژگیهایی درمورد این روستا هست که نظرت رو جلب کرده؟