حمام تاریخی ابوالمعالی یزد، بنایی تاریخی در محله فهادان یزد
شهر یزد به درد کسایی میخوره که دنبال یه شهر سنتی و خشتی هستند. جایی که بتونن به زمانهای قدیم سفر کنن و غرق در آرامش و زیبایی بشن. توی این شهر بناهای تاریخی زیادی وحود داره که درباره اکثر اونها توی مجله گردشگری سفربازی مطلب نوشتیم.
یکی از اونها حمام ابوالمعالی یزد هست که توی محله قدیمی و زیبای فهادان قرار داره. اگه میخوای این حمام رو پیدا کنی تنها کاری که باید بکنی اینه که خودت رو به زندان تاریخی اسکندر برسونی. روبروی این بنای تاریخی حمام ابوالمعالی یزد قرار گرفته. تزئیناتی که توی این بنا به کار رفته زیبایی و اصالت خاصی به حمام بخشیده. جالبه که بدونی حمام ابوالمعالی تا همین ۴۰ سال پیش هم فعال بوده!
حمام ابوالمعالی یزد کجاست؟
برای اینکه خیلی راحت بتونی مسیر حمام رو پیدا کنی در ادامه برات لوکیشن دقیقش رو گذاشتم.
معماری این حمام چطوره؟
اگه بخوام معماری این بنا رو در یک جمله خلاصه کنم، میشه گفت که معماری حمام ابوالمعالی خیلی حساب شده بوده! مصالح به کار رفته در این بنا ریگ، آجر، گچ و ساروج هستن. تزئینات به کار رفته در اون چشمات رو خیره میکنن و در مجموع، بنایی با یک معماری اصیل رو به نمایش میذارن. این ساختمان ویژگیهای معماری دوره قاجاریه رو به نمایش میذاره. همین موضوع باعث شده تا در ۴ تیر سال ۱۳۷۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران در فهرست ملی ثبت بشه.
بخشهای مختلف حمام ابوالمعالی
بخشهای مختلف حمام ابوالمعالی شامل هشتی، راه پله ورودی، فضای ورودی حوضچه، حوضچه های متعدد آب گرم و سرد، خزینه، اتاق استراحت، شاه نشین، گرمخانه و … میشن. این بنا به دو بخش بزرگ و کوچک تقسیم میشه که این بخشها رو در خودشون جای دادن. اصلیترین فضاهای این بنا سربینه و گرمخانه هستن.
گرمخانه
فضای گرمخانه حمام ابوالمعالی برای شستشوی بدن استفاده میشه. این بخش معماری سادهتری نسبت به بخشهای دیگه داره. مثلا در بخش سربینه میبینی که در گوشههای اتاق یک سری سکو برای نشستن و شستشو ساخته شده. سقف گرمخانه طوری طراحی شده که نور این فضا بهخوبی تامین بشه. این نورگیرها با شیشههای عدسی طراحی شدن و به شکلی هستن که از بیرون به داخل حمام دید نداشته باشن. دیوارهای این بخش تا یک متر کاشیکاری و معرقکاری شدن، ادامه دیوارها با ملات ساروج آهک بری شده.
شاهنشین
شاهنشین اتاقی هست که در ارتفاع نسبتا بلندی قرار گرفته، تا حدی که ارتفاع اون گاهی اوقات دوبرابر ارتفاع بخشهای دیگه هست. سقف این بخش بهصورت نیم گنبدی هست که این موضوع باعث خنک شدن بخش شاهنشین میشه. این بخش تزئینات خاصی داره، مثل نقاشیهای مختلفی که همراه با آیینه کاری در زیر گنبد اون در زمان قاجار کشیده شده. تزئینات دیگه این بخش شامل گچبریهایی میشن که با تندبریها در اطراف اجاق همراه هستن. یک ارسی هم در این بخش وجود داره که به سهدری یا پنجدری معروف بود. دقیقا روبهروی این بخش یک حوض بزرگ هست که از آب خنک پر شده. وجود آب خنک در این حوض باعث میشه تا هوا جریان پیدا کنه، هوای گرم به سمت بالا و هوای سرد بین شاهنشین و حوض انتقال پیدا میکنه.
چه مکانهای دیدنی در نزدیکی حمام ابوالمعالی وجود داره؟
در سفرت به شهر یزد و بعد از بازدید از حمام ابوالمعالی میتونی از لیستی که در ادامه آوردم برای برنامه ریزی ادامه سفرت در حوالی این حمام استفاده کنی:
- موزه آب یزد: ۲.۱ کیلومتر
- مسجد جامع یزد: ۲.۳ کیلومتر
- میدان وقت الساعت: ۲.۴ کیلومتر
- میدان امیر چخماق: ۲.۴ کیلومتر
- خانه لاری ها: ۳.۲ کیلومتر
- آتشکده ورهرام: ۴.۳ کیلومتر
- عمارت قصر آینه: ۷ کیلومتر