حتما می‌دونین که مشهد چه تاریخ کهنی داره و بر همین اساس جاهای دیدنی و گردشگری این شهر، تنها به حرم امام رضا ختم نمی‌شه. بسیاری از جاهای دیدنی و تاریخی مشهد در کوچه پس کوچه‌های این شهر پنهان شده و خیلی از افراد چیزی در مورد اون نمی‌دونن. باغ خونی مشهد یکی از همین مکان های تاریخیه که سرگذشتی عجیب، پشتش قرار داره. در گذشته به خاطر وجود چشمه‌ای در وسط باغ قرار داشت به نام باغ خونی شهرت یافت، چون در زبان پهلوی واژه خانیک یا خونیک به معنی چشمه بود. برخی هم معتقدن بعد از به توپ بستن مسجد گوهرشاد اجساد را به این باغ آوردن و این نام روش موند. در ادامه بیشتر براتون در مورد تاریخچه این باغ و ویژگی‌هاش می‌گم براتون.

چی شد که باغ خونی، خونی شد؟

اسم باغ عجیبه! آدم اگه هیچ پس زمینه فکری‌ای نداشته باشه و اسم همچین باغی رو بشنوه فکر میکنه پشتش یه داستان ترسناک هست. مثل داستان خونه‌هایی که میگن جن دارن ولی خب داستان باغ خونی نه جنیه نه ترسناک. ولی قطعا خون آلود هست!

درباره نامگذاری باغ به اسم باغ خونی دو تا روایت داریم.

روایت اول از دل زبان و ادبیات فارسی بلند شده و میگه اسم این باغ از زبان پهلوی گرفته شده و معنی چشمه رو میده.

قدیم‌ترها این باغ رو، باغ چشمه هم صدا میزدن چون چند تا چشمه تو دل خودش داشته یعنی بهشتی بوده برای خودش.

اما دومین روایت یه حکایت تاریخیه. حکایتی که واقعا ازش بوی خون میاد!

سفربازی - باغ خونی، شاهد جنایات روس ها

باغ خونی، شاهد جنایات روس ها

اگه در خاطرت باشه و یکم اهل تاریخ باشی میدونی که توی سال ۱۳۲۰ قمری روس‌ها مردم متحسن توی حرم امام رضا (ع) و مسجد گوهرشاد رو به توپ بستن و افراد خیلی زیادی رو به خاک و خون کشیدن. حالا جایی که از اون توپ‌ها شلیک شدن همین باغ بوده.

این روایت میگه روس ها بعد از اینکه این جنایت رو مرتکب شدن اجساد مردم رو توی این باغ دفن کردن و به همین خاطر هم مردم از اون موقع به بعد این باغ رو باغ خونی صدا میزنن.

پس همینطور که گفتم داستان باغ خونی ترسناک نیست ولی قطعا خون آلوده.

 

 

اصن صاحب باغ خونی کی بود و چطور به دست روس‌ها رسید؟

توی اسناد تاریخی عنوان شده که مالکیت این باغ به نام فردی به اسم حاج محمد محدی تاجر قندهاری بوده اما بعدش توی زمان قاجار به دست بانک استقراضی میفته. بانک استقراضی یه بانک روسی بود که توی ایران ایجاد شده بود و سرمایه‌ها و ثروت زیادی هم داشته.

بعد از انقلاب در روسیه، ایران و شوروی یه عهدنامه به اسم مودت بستن که طبق اون همه دارایی‌های بانک استقراضی از جمله همین باغ خونی به دولت ایران واگذار میشه و کلا بساط بانک استقراضی هم توی ایران جمع میشه. فقط روس‌ها شرط کردن که یکی از سه تا خانه‌های داخل باغ رو به کنسولگری شوروی توی مشهد بدن.

بعد از اینکه این عهد نامه بسته شد وزارت خارجه ایران توی سال ۱۳۰۰ دستور داد که باغ خونی رو در اختیار سرکنسول شوروی بذارن تا بتونن کارهایی که میخوان رو انجام بدن. آخه یه مدت روسی‌ها توی مشهد سرگردون بودن و نمیدونستن کجا برن این شد که وزارت خارجه همچین تصمیم گرفت.

روس‌ها توی سال‌های بعد دنبال این بودن هر جوری شده این باغ رو به نام خودشون بزنن (بنا به همون عهدنامه‌ای که بسته بودن و گفته بودن یکی از امارت‌های باغ باید برای ما باشه) که اداره مالیه اون زمان زودتر پیش دستی میکنه و باغ رو توی اسفند ۱۳۱۲ به نام بانک ایران ثبت میکنه.

بعد از انقلاب این باغ در اختیار بانک کشاورزی قرار میگیره و بعد از اون هم بانک کشاورزی در اختیار نیروی انتظامی میذارتش که تا مدت‌ها نیروهای نیرو انتظامی توی این باغ و امارت مستقر میشن

چرا اصلا این باغ رو ساختن؟

سفربازی - ورودی باغ خونی

ورودی باغ خونی

حالا شاید برات سوال باشه اصن هدف از ساختن این باغ که این همه هم سر تصاحبش دعوا و بحث بوده، دقیقا چی بوده؟

حدودا دویست سال پیش و در دوره قاجار یه روزی به فکر یه عده‌ای زد که بیان و یه باغ تماما ایرانی خلق کنن! تا بشه معیاری برای سنجیدن اینکه آیا باغ مد نظر ایرانی هست یا نه؟ و از طرفی هم یه اثر از خودشون برای آیندگان بذارن که پیام اصالت رو به نسل‌های بعد برسونن.

بر اساس این هدف بود که معمارها و طراح‌ها و باغبان‌ها و… همه دست به دست هم دادن که این باغ زیبا رو توی ۶ هکتار زمین بسازن و از دلش یه شاهکار خارج کنن و اونو تبدیلش کنن به نماد باغ ایرانی.

 

 

ویژگی‌های باغ خونی مشهد

این باغ توی زمان خودش جزو بهترین باغ‌های مشهد به حساب میومده که البته مثل الان وسط شهر نبوده و یه جورایی توی کنار شهر قرار داشته. دیگه بعد از گذر سال‌های طولانی شهر مشهد گسترش پیدا کرده و این شده که باغ خونی افتاده وسط شهر مشهد.

باغ چشمه یا همون خونی، سه تا عمارت داخل خودش داشته که از نظر زیبایی و معماری واقعا چشم نواز بودن اما متاسفانه به دلیل کم توجه‌ای‌هایی که بهش شده دو تا از اون‌ها تخریب شدن ولی هنوز یکیش پا برجاست و میتونین زیبایی رو توی همین یه امارت هم به وضوع مشاهده کنی.

شاید برات جالب باشه که بدونی باغ خونی به عنوان تنها باغ ایرانی توی مشهد شناخته میشه و توی اسفند سال ۱۳۷۹ ثبت ملی شده.

نگاهی به معماری باغ خونی

این باغ شامل یه محوطه وسیع و ذوزنقه‌ای شکل هست که وسعت اون به ۵.۶ هکتار میرسه. از نظر درخت کار هم انواع و اقسام درخت‌ها توی باغ خونی کاشته شده.

توی محوطه باغ بنای مرکزی قرار گرفته (همون عمارتی که هنوز پا برجاست) و تو بخش شمالی باغ دو عمارت دیگه قرار گرفتن.

اگه یه نگاهی به نقشه هوایی این باغ بندازی متوجه میشی که بعد از گذر سال های دراز بخش‌های عظیمی از این باغ از بین رفته و فقط بخش کوچیکش باغی مونده.

میشه آدرس دقیق این باغ رو بهمون بدی؟

بله چرا که نمیشه! باغ خونی فاصله زیادی با حرم امام رضا نداره برای رسیدن بهش فقط کافیه از بلوار امام رضا به سمت خیابون عنصری حرکت کنی و کوچه نهم این خیابون رو پیدا کنی. باغ همونجاست.

 

 

توی باغ خونی قراره چه چیزهایی ببینم؟

خب همینطور که گفتم باغ سه تا امارت داشته و الان فقط یکیش سالم مونده. اما همین امارتی که پابرجاست واقعا زیبایی منحصر به فردی به باغ داده و به قولی اون رو خاص کرده.

این باغ از نظر طراحی فضای سبز هم واقعا دل انگیزه و میتونه برای چند ساعت گشت و گذار همراه با خانواده یه گزینه مناسب باشه.

البته متاسفانه فضا سبز این باغ هم آسیب‌هایی دیده که در سال‌های اخیر اداره میراث فرهنگی با همکاری شهرداری در پی مرمت و بهبود وضعیت باغ هستند.

توی سال‌های اخیر توسط وزیر میراث فرهنگی بازدیدهای مختلفی از این مجموعه شده و قول دادن که هر چه زودتر این باغ رو به وضعیت سابقش برگردوندن تا این نماد ملی تا سالیان دراز خودش رو حفظ کنه و برای آیندگان باقی بمونه.

آیا برای ورود به باغ باید هزینه پرداخت کنیم؟

گشت و گذار توی خیلی از باغ‌های قدیمی و تاریخی ایران بلیط ورودی میخواد،‌اما باغ خونی از این قاده مستثنی هست و تفریح کردن داخلش هیچ گونه هزینه‌ای نداره.

 

 

چه زمانی برای بازدید از باغ مناسب‌تر هست؟

من به شخصه اعتقاد دارم که دیدن هر باغی توی دو تا ماه هست که واقعا لذت بخشه! یکی اردیبهشت، یکی هم آبان!

اردیبهشت از اون جهت که سرسبزی و بهار روحت رو تازه میکنه و آبان از اون جهت که شکوه پاییز تو رو حیرت زده میکنه! دیدن درخت‌ها و طبیعت توی فصل پاییز درست مثل این میمونه که ایستادی و داری یه تابلوی نقاشی زیبا رو میبینی. نقاشی که هنرمندش خود طبیعته!

این هم از ماجرای باغ خونی مشهد

سفربازی - نمایی از باغ خونی مشهد

نمایی از باغ خونی مشهد

ممنونم که تا آخر مقاله با ما همراه بودی. امیدوارم که مطالب به کارت اومده باشه و شناختی خوبی نسبت به باغ خونی پیدا کرده باشی!

در آخر مقاله جا داره به این نکته اشاره کنم که اگه به مشهد سفر کردی حتما قبلش یه لیست کامل از تمام جاذبه‌های توریستی اون تهیه کن، چون تعداد این جاذبه‌ها به حدی زیادی که به راحتی از دست آدم در میره!

خب الان این سوال برات ایجاد شد که چطوری همه این جاذبه‌ها رو پیدا کنی؟

اصلا نگران نباش ما به اینجاش هم فکر کردیم و کلی مقاله درباره جاذبه‌های دیدنی مشهد آماده کردیم که مطالعه کردنشون کمکت میده که با تمام جاذبه‌های مشهد آشنا بشی. برای دیدن این مقاله‌ها فقط کافیه به مجله گردشگری سفربازی بری و مقالات رو تماشا کنی.

راستی اگه توی مشهد به دنبال پیدا کردن یه هتل یا اقامتگاه خوب هم بودی، ‌سفربازی میتونه بهت کمک بده. برای اینکار برو به صفحه اول سفربازی و از اونجا اسم شهر مدنظرت رو جستجو کن. بعدش از توی لیستی که برات باز میشه به کمک فیلتر‌ها اقامتگاه‌ها رو بر مبنای امکانات رفاهی که مدنظرت هست و بودجه‌ات محدود کن! در نهایت تو به یه تعداد اقامتگاه میرسی که کاملا با خواسته‌هات میخونن.

بهترین هتل های شهر مشهد

اگر عازم سفر به مشهد هستید، می توانید به راحتی یکی از ۲۰ هتل زیر را برای اقامتی آسوده و راحت انتخاب نمایید:

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۴ از ۵
از مجموع ۳۴ رای