خانه تاریخی بروجردی های کاشان، خانه‌ای منحصر به فرد در دل کویر
حتما تو هم با شنیدن نام کاشان به یاد گلاب این شهر میوفتی، اما الان می‌خوام درمورد یکی از مهم‌ترین بناهای کاشان، یعنی خانه بروجردی ها صحبت کنم! این بنا یک داستان مفصل و شنیدنی به همراه داره که قراره در ادامه این متن اون رو مطالعه کنی. معماری اصیل این خانه و تاریخچه جذابی که داره باعث شده تا خانه بروجردی به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری در کاشان تبدیل بشه. با من همراه باش تا بیشتر درمورد این مکان برات بگم.
ورودی خانه تاریخی بروجردی کاشان
داستان خانه بروجردی چیه؟
حدود ۱۰۰ سال پیش فردی به نام سید مهدی بروجردی خاطرخواه دختر حاج سید جعفر طباطبایی میشه، اما وقتی با پدرش به خواستگاری این دختر میرن، پدر دختر که یکی از بزرگترین تجار کاشان بوده یک شرط مهم برای ازدواج این دو می‌ذاره. شرط پدر این بوده که داماد بتونه یک خانه زیبا، در حد و اندازه خانه پدری عروس داشته باشه!
پدر مهدی بروجردی این شرط رو می‌پذیره. چند روزی از زمان خواستگاری نمی‌گذره که در نزدیکی خونه پدری عروس، ساخت وساز یک خانه باشکوه شروع میشه. طی این فرآیند، افراد معروف زیادی دخیل شدن، مثلا در معماری این بنا میتونی هنر علی مریمی کاشانی، صنیع‌الملک و کمال‌الملک رو به‌خوبی ببینی. موضوعی که این وسط بهش توجه نشده، این بود که ساخت خانه‌ای به این بزرگی کار یک سال و دو سال نیست! پدر عروس هم به این موضوع پی برد که اتمام ساخت این خانه به سال‌های طولانی نیاز داره، پس رضایت داد که عروس و داماد در یکی از سالن‌های خانه خودش مستقر بشن.
حدود هفت سال به این منوال گذشت و تعداد کارگران این عمارت بیشتر و بیشتر شدن. تا اینکه مهدی بروجردی تصمیم گرفت عروسش رو به خانه خودش که حالا بخشی از اون آماده شده بود، منتقل کنه. این زوج بالاخره به خانه خودشون، یا همون خانه بروجردی نقل مکان کردن، اما این خانه حالا حالا آماده شدنی نبود! درنهایت، زمانی‌که فرآیند ساخت خانه بروجردی کاملا به پایان رسید، ۱۸ سال از زندگی عروس و داماد گذشته بود!
فضاهای داخلی خانه بروجردی های کاشان
خانه بروجردی چقدر قدمت داره؟
یک کتیبه در چهار طرف تالار این خانه وجود داره، طبق اون قدمت این خانه به سال ۱۲۹۲ هجری قمری برمی‌گرده. همانطور که گفتم، از آغاز تا پایان ساخت این بنا ۱۸سال طول کشیده، یعنی پایان ساخت این خانه در سال ۱۳۱۰ بوده. درحال حاضر، این بنا یکی از زیباترین آثار به‌جا مانده از دوران قاجار هست. در فهرست آثار ملی، این خانه با شماره ۱۰۸۳ ثبت شده. همچنین، در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به‌عنوان جاذبه توریستی در سازمان یونسکو انتخاب شده.
محوطه بیرونی خانه تاریخی بروجردی
معماری باشکوه خانه بروجردی
معمار این بنا، شخصی به نام علی مریمی کاشانی بوده که تمام هنرش رو در این بنا گذاشته! در تمام ابعاد این بنا میشه ظرافت و اصالت معماری ایرانی رو به وضوح دید. یک ویژگی برجسته درمورد این بنا، طرح و نقش‌های سنتی ایرانی اون هست. ویژگی جذاب دیگه درمورد معماری این بنا تزئینات داخلی هست که با ظرافت تمام اجرا شدن. درکنار اینها، نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های این عمارت که با دستان هنرمند صنیع‌الملک و کمال‌الملک اجرا شدن، این بنا رو به یک شاهکار معماری در ایران تبدیل کردن. این بنا به‌خوبی می‌تونه فرهنگ و تمدن ایران رو به نمایش بذاره.
با ورود به این عمارت، اولین چیزی که نظرت رو جلب می‌کنه جزئیات به‌کار رفته در معماری اون هست. پس از اینکه با طی کردن چند پله به حیاط اصلی رسیدی، با یک حوض بزرگ در مرکز حیاط مواجه میشی. دور تا دور این محوطه با نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های خلاقانه تزئین شدن. نکته جالب اینه که برای هر بخش از این خانه یه سبک خاص از نقاشی و گچ‌بری به‌کار رفته. یعنی وارد هر بخش از این خونه که بشی میتونی از در و دیوارش یک قصه تصویری رو بخونی! یک بخش قصه لیلی و مجنونه، یک بخش دیگه یوسف و زلیخا و همینطور تنوع قصه‌ها در هر بخش ادامه پیدا می‌کنه!
عناصر اصلی به‌کار رفته در ساخت این بنا، خشت خام و ملات گل یا گچ هستن. جزئیات معماری به‌قدری زیادن که هر چی بیشتر بهش دقت کنی به نکات بیشتری پی می‌بری. یک نکته دیگه درمورد تزئینات به کار رفته در این مکان این هست که بسیار به کسب وکار صاحب‌خانه توجه شده. مثلا هدایای ویژه‌ای که این شخص دریافت کرده بود به‌صورت نقاشی و گچ‌بری بر روی دیوارهای این مکان نقش بستن.
در معماری این بنا به آب وهوای کاشان هم توجه شده! به این صورت که فضای داخلی خانه در فصل‌های گرم خنک‌تر و در فصل‌های سرد گرم‌تر از هوای بیرون هست. اگه در گرم‌ترین روز تابستان هم به این خونه بری، بادگیرهایی که در پشت بام طراحی شدن کاری می‌کنن که احساس گرما نداشته باشی!
محوطه زیر زمین
در بخش‌های مختلف خانه بروجردی ها چه خبره؟
اگه بخوایم این عمارت بزرگ رو بخش‌بندی کنیم کلا میشه به دو قسمت اندرونی و بیرونی اشاره کرد. این دو بخش کاملا جدا از همدیگه هستن که با یک هشتی ورودی و سر در مشترک از هم جدا میشن. بخش اندرونی شامل دو طبقه هست که در بخش جنوبی به‌خاطر وجود سرداب یا زیرزمین به سه طبقه تبدیل میشه. این عمارت سه در ورودی داره. یکی به‌عنوان در اصلی، یکی برای مراسمات مذهبی و یکی دیگه هم برای ورود و خروج مهمان کاربرد داره. این خانه شامل بخش‌های تابستان نشین و زمستان نشین هم میشه. از بخش‌های دیگه اندرونی میشه به هشتی، سرداب، راهرو، حیاط روباز و حیاط سرپوشیده اشاره کرد.
حالا می‌رسیم به بخش بیرونی خانه بروجردی ها. این بخش یک حیاط بزرگه که در دو طرفش یک سری بنا واقع شدن. در این بخش اتاق‌های زمستانی و تابستانی، راهروی ورودی، بادگیرها و تالار سرپوشیده قرار گرفتن.
طاق های خانه بروجردی
فرق این خونه با عمارت‌های دیگه چیه؟
اگه کاشان رو به‌خوبی گشته باشی حتما می‌دونی که از این دست عمارت‌ها در این شهر زیاد هستن. همشون هم ساختاری مشابه با یکدیگه دارن که شامل اتاق‌های زمستانی و تابستانی، آینه خانه، سه‌درس، حوض‌خانه، بادگیر، هاربند و… میشن. اما چیزی که عمارت بروجردی رو از بقیه عمارت‌های تاریخی متمایز می‌کنه، ظرافت به‌کار رفته در اون هست. این بنا به‌خاطر ریزه‌کاری‌ها و ظرافت فوق‌العاده‌ای که داره، به یک شاهکار تبدیل شده. اصالتی که در این بنا وجود داره در سایر بناهای تاریخی این شهر دیده نمیشه. به همین دلیل در سفر به کاشان، باید بازدید از خانه بروجردی‌ها رو در لیست اولویت‌ها قرار بدی.
بادگیرهای کاشان
اطلاعات بازدید از خانه بروجردی کاشان
این خانه به‌عنوان یک شاهکار معماری از عموم گردشگران استقبال می‌کنه، البته گردشگران فقط می‌تونن از بخشی از این خانه بازدید کنن. بخشی از این عمارت که در دسترس عموم قرار گرفته مثل یک موزه هست. برای بازدید از این موزه در نیمه اول سال میتونی از ساعت ۹ تا ۱۷ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ تا ۱۵:۴۰ اقدام کنی. برای خرید بلیط ورود به این خانه هم میتونی به گیشه‌ای که در ورودی یا هشتی این بنا برپا شده مراجعه کنی. هزینه خرید این بلیط برای گردشگران خارجی نسبت به گردشگران ایرانی مقداری گرون‌تره.
یادت نره که این مکان در روزهای تاسوعا و عاشورا، رحلت پیامبر اکرم (ص) و رهبر انقلاب، شهادت امام جعفر صادق (ع) و حضرت علی (ع) باز نیست. در روزهای دیگه میتونی از این موزه دیدن کنی. بازدید از کل این مکان حدود یک ساعت زمان میبره.
بهترین زمان سفر به کاشان
بهتره چه زمانی به خانه بروجردی‌ها بریم؟
از اونجایی که کاشان شهری گرم و کویریه، هم زمستون سردی داره و هم تابستون گرم! پس بهت پیشنهاد می‌کنم که برای بازدید از خانه بروجردی‌ها در کاشان، در فصل‌های پاییز و بهار اقدام کنی. در بهار کاشان غرق در گل محمدی میشه، پس در سفرت به این عمارت میتونی در مراسم گلاب‌گیری هم شرکت کنی.
خانه مرشدی کاشان
در نزدیکی خانه بروجردی‌ها کجا اقامت کنیم؟
در خیابان علوی کاشان میتونی اقامتگاه‌های سنتی و هتل‌های زیادی پیدا کنی که برای گردشگران ساخته شدن. مثلا هتل سنتی خادمی در این منطقه هست که با خانه بروجردی ۳۵۰ متر فاصله داره. همچنین هتل اطلسی و اقامتگاه بومگردی در این منطقه به‌ترتیب به‌اندازه ۵۰۰ و ۸۰۰ متر از خانه بروجردی فاصله دارن.
مکان‌های دیدنی اطراف خانه بروجردی‌ها کجا هستن؟
اگه به کاشان رفتی و از خانه بروجردی‌ها دیدن کردی حیفه که دیدنی‌های اطرافش رو از دست بدی! این دیدنی‌ها شامل لیست زیر میشن:
- خانه طباطبایی: فاصله این خانه که منزل پدری عروس هست با خانه بروجردی ۱۹۰ متره. وسعت این خانه به ۵هزار متر می‌رسه و یکی از زیباترین آثار تاریخی این شهر محسوب میشه.
- خانه عباسیان: این خانه با وسعت ۴۵۰ متر یکی دیگه از مکان‌های تاریخی زیبا در این خیابان هس. این عمارت تاریخی در ۵ طبقه ساخته شده و ۵ حیاط داره. ساخت این بنا حدود ۲۰ سال طول کشیده!
- حمام سلطان امیر احمد: در فاصله ۳۰۰ متری از خانه بروجردی‌ها میتونی این مکان تاریخی رو پیدا کنی. معماری این بنا شامل نقاشی، موزاییک‌کاری و تزئیات میشه که اون رو به یک مکان فوق‌العاده در زمینه معماری تبدیل می‌کنن.
- مجموعه قلعه جلالی و حصار سلجوقی کاشان: این مجموعه در یک کیلومتری خانه بروجردی‌ها قرار داره. این قلعه از نظر تاریخی خیلی ارزش داره چون چندین بار جون مردم کاشان رو از حمله مهاجمان نجات داده.
آدرس خانه بروجردی‌ها
فاصله خانه بروجردی‌ها تا مرکز شهر کاشان حدود چهار کیلومتره. برای بازدید از این مکان باید این آدرس رو در پیش بگیری: آدرس: استان اصفهان، کاشان، محله سلطان میراحمد، خیابان علوی. اگه می‌خوای از باز بودن یا نبودن اون مطمئن بشی میتونی با این شماره تماس بگیری: ۰۳۱۵۵۲۲۳۷۷۷.
مسیر دسترسی به این خونه به این صورته که باید از بلوار کشاورز در میدان امام حسن اقدام کنی، از خروجی اول خارج بشی و به بلوار شهیدان ستوده وارد بشی. پس از میدان شورا، خیابان مدرس را در پیش بگیر. سپس از میدان امام حسین وارد خیابان ملامحسین شو تا به میدان قاضی اسدالله برسی و بعدش به خیابان بخارایی برسی. پس از طی کردن این مسیر از فرعی دست چپ میتونی وارد مسیر این عمارت بشی.
چرا به خانه بروجردی‌ها بریم؟
همانطور که در این مطلب گفتم، درسته که در کاشان عمارت‌های تاریخی زیادی وجود دارن اما در هیچکدوم از اونها نمی‌تونی ظرافت و زیبایی به‌کار رفته در خانه بروجردی‌ها رو پیدا کنی! جدا از اینها، داستانی که درمورد چگونگی ساخت این بنا تعریف کردم خودش یک دلیل اصلی برای بازدید از اونه! پس اگه به شهر کاشان سفر کردی، حتما مراجعه به خانه بروجردی‌ها رو در اولویت قرار بده تا بازدید از یک شاهکار معماری ایرانی اصیل از نزدیک رو از دست ندی. اگه درمورد خانه بروجردی‌ها سوالی داری حتما برام بنویس. به من بگو نظرت درمورد این خانه چیه؟ برای بازدید ازش مشتاق هستی؟ برای اقامتی راحت در نزدیکی این مکان تاریخی هم می تونید از بوتیک هتل دلدار استفاده کنید.
هتل های محبوب کاشان
- هتل باران آران و بیدگل
- هتل صباغیان کاشان
- هتل سرای باقی کاشان
- هتل روناک کاشان
- هتل وندا کاشان
- هتل نگارستان کاشان
پربازدیدترین
قزن طلای تاریخی با دستگاه فلزیاب کشف شد
۱-اسفند-۱۴۰۲
باستی هیلز کجاست و چرا به این نام خوانده میشود؟
۱۲-مرداد-۱۴۰۰
کوه آوالان کردستان
۲۴-دی-۱۴۰۲
معرفی کوه صفه اصفهان
۲۳-دی-۱۴۰۲
جاهای دیدنی لنگرود که حتما باید ببینین
۸-اسفند-۱۴۰۲
