توریست‌های چینی و روسی صنایع‌دستی نمی‌خرند

حال بازار صنایع‌دستی در اصفهان خوب نیست، صادرات به صفر نزدیک شده، اصفهان‌ستیزی افزایش یافته، توریست‌های چینی و روسی صنایع‌دستی خریداری نمی‌کنند و بسیاری از هنرمندان به مشاغل دیگری روی آورده‌اند؛ این جمله‌ها برخی از مشکلاتی بود که معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور با حضور در اصفهان به آن‌ها پاسخ داد.

به گزارش سفربازی، به نقل از ایسنا، جلسه هم‌اندیشی فعالان و پیشکسوتان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اصفهان با حضور مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور، در خانه تاریخی دهدشتی اصفهان برگزار شد.

در این نشست، اسدالله شاه‌میوه، هنرمند پیشکسوت خاتم‌کاری با اشاره به اینکه هنرمند در خانه خود هم غریب است، اظهار کرد: اگر با صدا و سیما برای اختصاص ساعات و برنامه‌هایی برای حضور هنرمندان رایزنی شود تا آن‌ها هنر، کار، مزایا و چالش‌های خود را بیان کنند کمک بزرگی به این قشری خواهد بود که کسی از آن‌ها شناخت ندارد.

مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور در این رابطه از تشکیل تلویزیون اینترنتی میراث و رونمایی از آن در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در این تلویزیون اینترنتی تمام رشته‌های هنری و برنامه‌های رسانه‌ای، لازم دیده و سهم‌بندی شده است. اگرچه صدا و سیما هم طبق مصوبه قانون حمایت، مکلف به حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی است و ما آن را مطالبه کرده‌ایم که نیاز به پیگیری دارد.

مجید عزیزاللهی، هنرمند رشته گره چینی نیز با اشاره به اینکه معضل بیمه هنرمندان همواره جزو مشکلات هنرمندان صنایع‌دستی بوده است، گفت: در حال حاضر در رشته گره‌چینی ۱۰ یا ۱۲ نفر هنرمند شاخص داریم که بیمه تعدادی از آن‌ها قطع شده و رویه ادامه دارد. طبق روند فعلی ۶ رشته هنری در لیست بیمه قرار دارند و بقیه رشته‌ها باید به مرور حذف شوند.

هنرمندان به مشاغلی مثل راننده اسنپ رو آورده‌اند

او ادامه داد: قرار است معافیت  مالیاتی هنرمندان لغو شود، در حالی‌که سال گذشته قیمت شیشه ۴۰۰ هزار بود و امسال ۲۰ تا ۲۵ میلیون است و با این هزینه‌ها و اینکه هنرمند برای کار باید از جیب بگذارد، پرداخت مالیات و حذف معافیت معنایی ندارد؛ چراکه در حال حاضر صادرات صنایع‌دستی ما نزدیک صفر است، توریست‌ها خرید نمی‌کنند و بسیاری از هنرمندان به مشاغلی مثل راننده اسنپ رو آورده‌اند، در حالی‌که باید هنرهایی که تعداد انگشت‌شمار عضو دارند، به‌طور ویژه دیده شوند، چراکه اگر به آن‌ها توجه نشود به‌زودی به تاریخ می‌پیوندند و باید در موزه‌ها آن‌ها را دید.

جلالی در این خصوص اظهار کرد: مسئله مالیات پیشنهاد سازمان مالیاتی به وزیر اقتصاد بود که بر اساس قانون وسع، افرادی که از ملاک‌هایی مثل سفرهای خارجی، مبالغ درآمدی و غیره برخوردار هستند مشمول مالیات شوند، البته ما اعتراض کردیم و معتقد هستیم که طبق قانون مقام تشخیص وسع هنرمندان، میراث است، بنابراین در حال پیگیری این موضوع هستیم و قرار است معافیت از مالیات هنرمندان برداشته شود. در خصوص بیمه هم در حال رایزنی هستیم، کسی اضافه نشده، اما بیمه‌شدگان قبل هم قطع نشده و در غیر این صورت پیگیری خواهیم کرد.

در ادامه این نشست، مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان نیز با بیان اینکه ۷۰ کمیسیون تخصصی و ۳۵۰ هنرمند در این اتحادیه فعال هستند،‌ گفت: حال صنایع‌دستی ما خوب نیست، هنرمندان از شعارها و حل نشدن مشکلات قدیمی خسته شده‌اند، صندوق اعتباری هنر در وزارت ارشاد تشکیل شده و از بازیگران و هنرمندان حمایت می‌کند، اما چنین حمایتی برای هنرمندان صنایع‌دستی که سرمایه‌های کشور هستند فراهم نیست.

او ادامه داد: دومین دغدغه اهالی صنایع‌دستی درجه هنری است که هنوز ساماندهی نشده و اگر بتوان معادل درجه‌های هنری به هنرمندان امتیازاتی داد کمک شاخصی به آن‌ها خواهد شد. امروز فردی مثل استاد رضا بدرالسماء و بسیاری از اساتید بزرگ ما  بیمه نیستند، مگر چند نفر مثل این اساتید داریم؟‌ دنیا در حال سرمایه‌گذاری از بزرگان و مفاخر هنری است و ما هنوز در مسایل ابتدایی مانده‌ایم.

یک‌بار برای همیشه بحث نقره حل شود

تاج با بیان اینکه به نظر می‌رسد اصفهان‌ستیزی زیادی در سطح کشور وجود دارد،‌ ادامه داد: در خصوص مواد اولیه، تحریمی که در خود کشور نسبت به هنرمندان انجام می‌شود توسط کشورهای خارجی انجام نمی‌شود. بسیاری از مواد اولیه صنایع‌دستی در داخل است ولی در اختیار شرکت‌های تعاونی قرار نمی‌گیرد، یا چرا نمی‌شود بخشی از آن که وارداتی است را با ارز ترجیحی دریافت کرد؟‌ در حال حاضر نفت و گاز به هنرمند قلم زن و خمکار داده نمی‌شود در حالی‌که نیاز ضروری کار آن‌هاست.

رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان اضافه کرد: یکی دیگر از مشکلات ما موضوع نقره است که یک‌بار برای همیشه بحث نقره باید حل شود. گفته می‌شود که نقره پشتوانه بانک مرکزی است و به همین دلیل مجوز صادرات و فروش آن بدون محدودیت صادر نمی‌شود، در حالی‌که نقره با قیمت فعلی نمی‌تواند پشتوانه بانک مرکزی باشد. ما درخواست خرید از سوی توریست‌ها داریم اما به علت این مشکلات، خریدار به کشورهای دیگر مراجعه می‌کند. دغدغه‌ دیگر هنرمندان عدم وجود سیاست‌های تشویقی برای صادرات و قوانین گمرکی دست و پاگیر است، همچنین عدم همکاری اداره پست در ارسال آثار از مشکلات دیگر این حوزه است که نیاز به پیگیری و رایزنی دارد.

او تصریح کرد: سرقت رشته‌های هنری و مهاجرت هنرمندان از مشکلات دیگر حوزه صنایع‌دستی است. ما هفت رشته ثبت شده و ۵۰ رشته آماده ثبت داریم اما گفته می‌شود هر ماه بیشتر از ۲ رشته را برای نشان جغرافیا نمی‌توان ثبت کرد. حاکمیت ما برای حل این معضلات باید بپذیرد که صنایع‌دستی ارزش‌آفرین است و بخش خصوصی نه روبروی او، بلکه در کنار و بازوی او در این حوزه است.

معاون هنرهای سنتی و صنایع‌دستی کشور نیز در پاسخ و با بیان اینکه باید از مرحله توصیف عبور کنیم، گفت: ما در حال حاضر نیاز داریم که مشکلات و راه‌حل را واضح و روشن بیان کنیم. مشکل ما نبود نظام صنفی فعال در حوزه صنایع‌دستی است.

در صنایع‌دستی مطالبه اولیه بر زمین می‌ماند!

جلالی ادامه داد: موضوع مواد اولیه در حال پیگیری است و به‌زودی حل می‌شود. در حوزه بیمه اعوجاجی وجود دارد که باید حل و فصل شود و برای حل شدن نیاز به بودجه، همکاری و پیگیری زیادی دارد که در حال انجام است. مسئله درجه هنری مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد بود، ولی بودجه ما به ازای این درجه هنری داده نمی‌شد که با اعتراض ما موضوع درجه هنری به وزارت میراث منتقل شد و مقدمات حل مشکلات قبلی فراهم شده است‌. صدای ما در حوزه صنایع‌دستی باید بلند باشد؛ تا امروز صنایع‌دستی صدای بلند نداشته و به همین دلیل در برنامه پنجم و ششم توسعه دیده نشده است، از این‌رو باید در حوزه مشکلات این حوزه و راه‌حل‌های آن تولید محتوا کنید و صدای خود را به دیگران برسانید.

در ادامه نیز مصطفی شیرانی، رئیس شرکت تعاونی قلم‌زنان و سازندگان فلز اصفهان نیز با بیان اینکه تاسیس این شرکت مربوط به سال ۴۷ است، گفت: سه سال پیش به شرکت مس باهنر درخواست فروش مس به این شرکت را مطرح کردیم. مدارکی درخواست کردند و تا مراحلی پیش رفتیم، اما در نهایت انجام نشد نفت، گاز و مس نیاز ضروری هنرمند است اما در اختیار او نیست. هنرمندی که در آستانه ۵۰ سالگی جمعی از بیماری‌های مختلف را دارد و عمر خود را صرف هنر کشور کرده باید با این دغدغه‌های اولیه دست و پنجه نرم کند. مس خوزستان و باهنر کرمان به ورزش و فوتبال کمک سنگین می‌کنند، اما در حوزه صنایع‌دستی مطالبه اولیه بر زمین می‌ماند.

جلالی در پاسخ به این هنرمند گفت: این موضوع نیاز به نامه‌نگاری‌، درخواست و بلند کردن صدا دارد. باید صدای صنایع‌دستی را بلند و با معادلات دنیای کسب و کار در آن حرکت کنیم. در حال حاضر شرکت‌ها و صنایع بزرگ وظیفه دارند در حوزه مسئولیت اجتماعی کار کنند، ما با گل‌گهر سیرجان رایزنی کردیم و موظف شد پته کرمان را حمایت کرد، به همین صورت صنایع دیگر از جمله فولاد، انرژی هسته‌ای و حتی اسنوا باید در حوزه صنایع‌دستی فعالیت کنند که در حال پیگیری هستیم، اما اتحادیه‌ها و نظام صنفی نیز باید پیگیر باشند. ما معتقد هستیم که شرکت‌های تعاونی، کنسرسیوم‌ها و هلدینگ‌ها تنها راه برون‌رفت از مشکلات صنایع‌دستی است، بنابراین در راستای ایجاد کنسرسیوم صادرات فعالیت می‌کنیم.

همچنین نسرین کاردانی، هنرمند رودوزی‌های سنتی نیز با بیان اینکه هدایا و جوایز ارگان‌ها در حال حاضر از یک نوع کالای صنایع‌دستی تهیه می‌شوند، گفت: این باعث شده که با در دسترس قرار گرفتن یک نوع هنر، هم جایگاه آن به عنوان یک محصول فراوان و دم‌دستی پایین بیاید و هم سایر محصولات کمتر دیده شوند: در حالی‌که شاید کسی دوست داشته باشد پته چهارمحال خریداری کند، لذا پیشنهاد می‌شود کارت هدیه‌ای با همکاری میراث برای خرید صنایع‌دستی تهیه شده و به‌عنوان هدیه ارگان‌ها اعطا شود. همچنین برگزاری میزهای تخصصی هنرهای مختلف ادامه پیدا کند که پیش از این در تهران برگزار می‌شد و اتفاق مبارکی بود، ضمن اینکه باید انجمن صنایع‌دستی در اصفهان نیز مانند سایر شهرهای کشور تشکیل شود، در حالی‌که به علت وجود اتحادیه، ممانعت‌هایی به وجود آمده است.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور در پاسخ و با اشاره به اینکه کاتالوگی از هدایا و صنایع دستی برای هدیه و جوایز در سطوح مختلف توسط این معاونت تهیه و پیشنهاد شده است، گفت: ما از هنرمندان درخواست می‌کنیم که پیشنهادهای خود را در این زمینه مطرح کنند، ضمن اینکه طبق همکاری تازه ما هدیه‌های خریداری شده سازمانی در دستگاه‌های مختلف باید کاربردی و کار دست خانم‌ها باشد.

کلیدواژه خرید سازمانی صنایع‌دستی فعال‌تر شود

محمد عطریان، تولیدکننده پارچه قلمکار نیز در این نشست با اشاره به مسئله کارت بازرگانی هنرمندان صنایع‌دستی، بیان کرد: در حال حاضر به مجرد فعالیت تجاری هنرمندان، بیمه آن‌ها قطع، از گروه ج به گروه الف مالیاتی منتقل و مشمول ارزش افزوده می‌شوند، به خاطر همین هیچ‌کس مایل به دریافت کارت بازرگانی و انجام تجارت نیست و این کار را به شرکت‌های واسط می‌سپارد که این باعث دقیق نبودن آمار موجود در این حوزه خواهد شد.

او ادامه داد: بعد از کرونا اگر ارگان‌های دولتی صنایع‌دستی نمی‌خریدند، این حوزه نابود شده بود؛ بنابراین لازم است کلیدواژه خرید سازمانی فعال‌تر شده و برای آن برنامه‌ریزی شود و مشوق‌هایی در نظر گرفته شود تا از این برهه سخت گذر کنیم. همچنین نیاز است صنایع‌دستی در شورای اداری استان صدا و نماینده‌ای داشته باشد و نیازمندی‌ها را پیگیری کند.

عطریان افزود: در حال حاضر فروش دیجیتال در خصوص صنایع‌دستی بدون نظارت انجام می‌شود و باعث افزایش کالاهای بی‌هویت و بی کیفیت شده است و چاپ دیجیتال به جای پارچه قلمکار به فروش می‌رسد؛ بنابراین نیاز است که نظارت بیشتری بر درگاه‌های فروش دیجیتال اعمال شود، ضمن اینکه موضوع وام‌های هنرمندان و به‌ویژه تولیدکنندگان مورد توجه و حمایت قرارگیرد.

تبدیل کارخانه ریسباف به ناحیه صنایع‌دستی و منطقه گردشگری

جلالی در این زمینه پاسخ داد: ما در شورای اداری جایگاه داریم، اما فعال نبوده در حال حاضر رئیس اداره میراث‌فرهنگی استان در شورای اداری حضور دارند، همچنین تکالیفی برای شهرداران و استانداران مشخص شده که این جایگاه را فعال می‌کند که از جمله تکلیف شده که  بازارهای صنایع‌دستی در مبادی وروردی و خروجی شهرهای بزرگ ایجاد شود. در خصوص نظارت بر فروش دیجیتال، پلتفرمی در حال طراحی است که بتواند این محصولات را با کدگذاری و نظارت صحیح ارائه کند. همچنین ما با مرکز ملی کدگذاری کالا برای ایجاد کد با هدف برای ردیابی مسیر کالا و نظارت بر تولید آن رایزنی داشته‌ایم و این موضوع مهم را پیگیری خواهیم کرد.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور با اشاره به اینکه در حال تلاش برای تبدیل کارخانه ریسباف به ناحیه صنایع‌دستی و منطقه گردشگری هستیم، گفت: با تحقق این اتفاق، اصفهان به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی یک موزه داینامیک صنایع‌دستی خواهد داشت که آموزشگاه، نمایشگاه، فروشگاه و در واقع دهکده هنر(آرت ویلیج) صنایع‌دستی خواهد بود.‌ این مکان به میراث‌فرهنگی واگذار شده، اما بانک ملی درخواست هزینه داشته که در حال رایزنی هستیم و به‌زودی تکلیف آن مشخص خواهد شد.