موزهای در قم؛ بینامونشان و ناشناخته برای مردم
موزه فاطمی قم بهعنوان نخستین موزه عمومی ایران در حالی هشتاد و هشتمین سال تاسیس خود را جشن میگیرد که با وجود دارا بودن افزون بر ۳۰ هزار اثر از پنج هزار سال گذشته، همچنان در منابع رسمی و سبد فرهنگی گردشگران و مردم قم ناشناخته است.
به گزارش سفربازی، به نقل از ایرنا، موزه آستان مقدس فاطمی طبق اسناد و مدارک تاریخی، اولین موزه عمومی ایران است که در آبان ماه سال ۱۳۱۴ در محوطه حرم مطهر حضرت معصومه(س) در معرض بازدید علاقهمندان قرار داشته و در زمان افتتاح خود نیز یک ساختمان مستقل با تالارهای مخصوص و سردرب مشخصی بوده و به عبارت بهتر یک موزه بینامونشان در گوشهای از حرم مطهر محسوب نمیشده است.
موزه فاطمی درگذشته در محل کنونی رواق شهید مطهری و کتابخانه داخلی کنونی حرم مطهر دایر شده بود که بعدها و از حدود ۴۰ سال قبل به خاطر توسعه و نیاز به فضای مناسبتر، منتقلشده است.
موزه فاطمی کنونی ازنظر تاریخی در محدوده باغ بابلان سابق در محدوده سهراه بازار تا بلوار بهار، قرار دارد که مقبره، گنبد و سایر متعلقات حرم مطهر و صحنهای آن نیز در همین محدوده قرار دارد.
موزه فاطمی حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) که تنها موزه تاریخی و هنری قم محسوب میشود بیش از ۴۰ گونه اثر موزهای را در خود جایداده است.
قرآنهای خطی، کاشیها، آثار فلزی، چوبی، سکهها، تمبرها، اسکناسها، منسوجات، فرشها، انواع آثار نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، شمایلنگاری، نقاشی قهوه خوانی به همراه آثار و متعلقات باقیمانده از بزرگان علمی و شاهان دورههای مختلف تاریخی، تنوع کمنظیری به موزه فاطمی داده است.
غبار گمنامی بر چهره موزه فاطمی
باوجوداینکه موزه ایران باستان ۲ سال بعد از موزه فاطمی قم و در سال ۱۳۱۶ تاسیس شده اما بهعنوان نخستین موزه ایران شهرت دارد و به خاطر توجهاتی که به آن طی ادوار مختلف شده همواره موردتوجه بوده اما غبار گمنامی بر چهره موزه فاطمی نشسته است.
قدیمیترین آثار در این موزه مربوط به آثار فلزی، سفالگری و سکههای قدیمی است و علاوه بر آن آثار بسیار متعددی از دوران اسلامی و معاصر نیز در این موزه گردآمده است.
حجتالاسلام محمدباقر مشکاتی مدیر موزه فاطمی قم گفت: موزه فاطمی در آبان ماه سال ۱۳۱۴، بر اساس نقشه آندره گدار فرانسوی (طراح موزه ایران باستان) به سرپرستی ابوالقاسم معمار ۲ سال قبل از تاسیس موزه ایران باستان، در داخل حرم مطهر فاطمی ایجادشده است.
روزنامه استوار، قدیمیترین روزنامه محلی قم
وی بیان کرد: در روزنامه استوار، بهعنوان قدیمیترین روزنامه محلی قم «چاپ از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۵۴» نیز آثار و اسناد زیادی در خصوص موزه فاطمی و برنامههای جاری آن ذکرشده و علاوه بر آن نشان میدهد که روزنامهنگاری سابقه نزدیک به ۹۰ ساله در استان قم دارد.
مدیر موزه فاطمی قم خاطرنشان کرد: موزه فاطمی اولین موزه عمومی و وقفی جهان محسوب میشود، افزون بر ۹۰ درصد آثار موزه از موقوفات و متعلقات حرم مطهر به آن منتقلشده است.
مشکاتی بیان داشت: در اوایل دوران قاجار برخی شبه موزهها و موزه واره ها در دربار شاهان به چشم میخورد که جنبه اختصاصی داشته که صرفا درباریان و میهمانان ویژه امکان بازدید از آن را داشتند و یک موزه به معنای رسمی و عمومی بر آن نمیتوان اطلاق کرد.