قنات قصبه گناباد ؛ شاهکار تاریخ تمدن ایرانی 

همیشه گفتن هر جا آب باشه آبادی هم هست. از زمانی که بشر اولیه به وجود اومده تا همین امروز آب همیشه مایه حیات بوده و هست. حتی پیش از اختراع آتیش، آب از اهمیت زیادی برخوردار بوده. راستش ما تو کشوری زندگی می‌کنیم که ۷۰ درصدش رو بیابون پوشونده. حالا تصور کنین آب و قنات‌ها چه نقش حیاتی برای تامین آب مردم در روستاهای کویری دارن؟

قنات‌ها یکی از شاهکارهای مهندسی در زمان خودشون بودن. قنات قصبه گناباد اولین، عمیق‌ترین و طولانی‌ترین قنات جهانه که تصمیم داریم برخی از ویژگی‌های اون رو براتون بگیم. در ادامه با من و سفربازی همراه باشین تا هر چی از این سازه مهندسی ۲۵۰۰ ساله می‌دونم، براتون بگم.

معرفی قنات قصبه گناباد

ایرانی‌ها از زمان‌های قدیم هم همواره باهوش بوده‌اند. این رو از کشف‌هایی که روی دیواره غارها وجود داشته می‌شه فهمید. ساخت قنات یکی از شاهکارهای مهندسیه که هر کسی به راحتی از پس ساختن اون بر نمیاد. قطعا باید درصد بالایی از هوش و محاسبات رو بلد بوده باشی تا در زمانی بیش از ۲۵۰۰ سال بتونی چنین سازه‌ای رو بسازی. تازه تصور کنین تا این زمان هم ادامه پیدا کرده باشه و همچنان قابل استفاده باشه.

گناباد یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایرانه که در استان خراسان رضوی قرار داره. در این شهر و اطرافش آثار تاریخی زیادی وجود داره که هر کدوم به نوبه خودشون دیدنی هستن. اما برترین اثر تاریخی چه از نظر سازه و چه از نظر کارایی همین قنات قصبه گناباد به شمار می‌ره. این قنات به مفهوم واقعی جزء عجایب تاریخ تمدن بشر به شمار می‌ره.

قدمت این اثر تاریخی بین ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ ساله و طبق آمار ارائه‌شده از سازمان گردشگری، در ایام نوروز بیش از ۶۰ هزار گردشگر داخلی و خارجی به دیدن این سازه متفاوت بشری رفتن.

تاریخچه قنات قصبه گناباد

اولین باری که در مورد این قصبه صحبت شده در سفرنامه ناصرخسرو بوده. سال ۴۴۴ از شهر «تون» به طرف گناباد می‌رفته که این قنات رو می‌بینه. بعد از دیدن این قنات حیرت‌زده می‌شه. این قنات در سفرنامه ناصرخسرو به نام قنات کیخسرو هم شناخته می‌شه. 

قطعات سفالی که در دهانه قنات دیده می‌شن، نشون می‌ده که کانال اولیه قنات در زمان هخامنشیان یعنی ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده. یک پژوهشگر فرانسوی این روش بهره‌برداری از آب رو قدیمی می‌دانست، اما سرانجام تا حدی از این روش خوشش اومد که در خاطراتش اون رو یکی از مهندسی‌سازترین ساخته‌های دست بشر اعلام کرد که نشان از هوش سرشار سازندگانش داشته است.

معماری قنات قصبه گناباد و ویژگی‌های بی نظیر آن

اگر بخوایم خیلی امروزی قنات قصبه گناباد رو توصیف کنیم باید بگیم که این قنات در نتیجه پیوند بین هنر، دانش، فناوری و مدیریت عالی منابع آبی به دست اومده. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اون، عمق چاه، تکنولوژی استفاده شده در اون و نحوه خروج و استفاده از آب بود. در مورد ویژگی‌های فنی این قنات می‌تونیم ساعت‌ها حرف بزنیم، اما قطعا در مجال این مقاله قرار نمی‌گیره. 

قصه‌ها و افسانه‌ها در مورد قنات قصبه گناباد

با توجه به قدیمی بودن این بنا در مورد این قنات داستان‌ها و افسانه‌های زیادی بر سر زبان‌هاست. اینکه تا چه حد این داستان‌ها حقیقت داره خیلی مهم نیست، اما شنیدنش هم خالی از لطف نیست. 

اسامی مختلفی از گناباد در کتاب‌ها و منابع قدیمی وجود داره؛ برخی از اونا عبارتند از کنابد، ینابد، جنابد، گودرز، گیو و …. اگر واژه گناباد را به دو بخش گُن و آباد تقسیم کنیم، گُن به معنی دیو است. افسانه‌هایی هم که نقل‌شده در مورد همین دیو بود.

برخی از محلی‌ها معتقدن ساخت این سازه نمی‌تونه کار آدمیزاد باشه و حتما دیوها تونستن چنین چیزی رو بسازن. بعضی افراد هم می‌گن اسم شهر گناباد در واقع جن‌آباد بوده و بعدها با نام جناباد و بعد گناباد معروف‌شده.

برخی هم معتقدن چون مردم منطقه به آب نیاز داشتن، شخصی به نام طاهر آبشناس به دیوها دستور می‌ده تا این قنات رو در زیر زمین بسازن. بعضی‌ها هم معتقدن این سازه کار مقنی‌های قد بلنده، چون رد پاهاشون در کف قنات دیده می‌شه. 

برخی هم می‌گن چون زمان ساخت این قنات‌ها عمقش زیاد بوده، کسانی که داشتن اون رو می‌ساختن مردن و روحشون تو قنات سرگردانه.

مسیر دسترسی به قنات قصبه گناباد و بهترین زمان سفر

برای شروع ابتدا باید به گناباد برسین؛ می‌تونین از جاده جنوب مشهد برین و در ۲۸۶ کیلومتری مشهد، گناباد رو ببینین. اگه از تهران میایید باید از اتوبان امام رضا برید و بعد از سبزوار در جاده گناباد حرکت کنین.

بعد از رسیدن به گناباد در مسیر گناباد – کاخک تابلوهای رسیدن به قنات رو می‌بینین. داخل شهر هم تابلوهای مشخص کردن آدرس قرار داره.

با توجه به آب و هوای خشک و کویری گناباد بهترین فصل برای رفتن به قنات قصبه گناباد در بهاره. 

اقامت در شهر تاریخی گناباد

با توجه به اینکه مسیری طولانی برای رسیدن به این شهر در پیش دارید، بهتر است از قبل در فکر اقامتگاهی مناسب برای خود و خانواده‌تان باشید. با مراجعه به سایت سفربازی می‌تونین هر کدوم از اقامتگاه‌های این شهر رو با قیمت مناسب رزرو کنین.

هتل کوثر بیدخت گناباد

هتل کوثر بیدخت گناباد در فروردین ماه سال ۱۳۹۸ به عنوان هتلی ۲ ستاره افتتاح شد. این هتل یکی از هتل‌های نوساز شمال شرق کشوره که توسط بخش خصوصی، آماده میزبانی از مسافران و گردشگرانیه که گناباد رو برای سفر خود انتخاب می‌کنن. این هتل دو طبقه دارای ۱۶ باب اتاق با امکانات و خدمات رفاهی مناسبه. در قسمت ورودی هتل پله داره و اگه مشکل دارین کمی مراقب باشین.

هتل پاسارگاد گناباد

هتل پاسارگاد گناباد هتلی دو ستاره که دو طبقه و ۲۰ اتاق داره. از امکانات اتاق‌های این هتل می‌توان به تلویزیون، یخچال، سیستم گرمایشی و سیستم سرمایی اشاره کرد. لازم به ذکر است در ورودی هتل تعدادی پله قرار داره و هتل فاقد آسانسوره.