میدان خان یزد، یادگاری از دوره قاجار
یزد بناهای جذاب زیادی داره که خیلی از اونها در زمان قاجاریه ساخته شدن. یکی از مشهورترین دیدنیهای یزد که مربوط به این دوران میشه، مجموعه خان هست. از بین حمام و بازار خان، میدان خان از همه دیدنیتره و حال و هوای خاص و دل انگیزی داره. علاوه بر مکانهای دیدنی که در اطراف این میدان وجود داره، در چهار طرفش مغازههای مختلف قدیمی قرار گرفتن که دیدنشون خالی از لطف نیست. جالبه که بدونی این بنا توی سال ۱۳۶۵ به ثبت ملی رسیده و جزو یکی از آثار ملی ایران به حساب میاد. درادامه توضیحات بیشتری درمورد این مکان تاریخی آوردم.
معرفی میدان خان
میدان خان یکی از چندین بناهای تاریخی هست که به عنوان مجموعه خان یزد شناخته میشن. این بناها در قسمت بافت تاریخی این شهر قرار دارن و یکی از زیباترین بخشهای بافت تاریخی رو تشکیل میدن. این میدان در کنار حمام خان قرار داره و چهار طرف اون رو مغازههای کوچیک و بزرگ با سایهبانها و سردرهای قدیمی احاطه کردن. یکی از مسیرهای این میدان به بازار خان ختم میشه که اون هم یک جاذبه دیدنی فوقالعاده در بافت تاریخی یزد هست.
یک نکه جالب در مورد این میدان وجود داره، اونم این هست که برخلاف میدانهای عادی که بهصورت دایرهای ساخته میشن، این میدان پلان مستطیلی شکل داره! این موضوع تاحدی تصورت رو از یک میدان بهم میریزه، اما با این وجود میدان خان یکی از مشهورترین میدانهای این شهره. در محوطه این میدان باغچههای کوچکی ساخته شدن که جون میدن واسه پیادهروی! بسیاری گردشگرانی که از مجموعه خان دیدن میکنن پیادهروی در محوطه این میدان رو از دست نمیدن. با این حال، میدان خان یزد رو میشه بیشتر به یک پارک دنج و باصفا تشبیه کرد، تا یک میدان تاریخی شلوغ پلوغ! با گذشتن از باغچههای این میدان و تماشای بناهای تاریخی اطراف اون، حس آرامش و شکوه این مجموعه قلبت رو پر میکنه.
میدان خان یزد در دوره قاجار توسط محمدتقی خان بافقی ساخته شده. در اون زمان این میدان یکی از اصلیترین میادین شهر بوده، در حالی که امروزه با گسترش شهرسازی به گوشه شهر یزد هدایت شده و بیشتر برای سرگرمی و تفریح گردشگران استفاده میشه.
میدان خان یزد کجاست؟
در ادامه براتون آدرس دقیق میدان خان یزد روی نقشه رو میذارم که خیلی راحتتر بتونین پیداش کنین.
در اطراف میدان خان چه خبره؟
میدان خان بهعنوان یک جز از یک مجموعه تاریخی باابهت، مکانهای دیدنی زیادی در اطرافش داره. بریم که این مکانها رو دونه به دونه بررسی کنیم:
مدرسه شفیعیه
یکی از مهمترین بناهایی که در اطراف این میدان وجود داره، مدرسه شفیعیه هست که قدمت اون به دوره صفویه برمیگرده. به این بنا مدرسه خان هم گفته میشه. درگذشته این مدرسه یکی از مهمترین حوزههای علمیه شهر یزد بوده. محوطه این مدرسه تاریخی خیلی وسیعه، به طوری که شامل دو حیاط قرینه به هم میشه که بنای مدرسه در وسط اون قرار گرفته. خود مدرسه در دو طبقه، با ۷۸ حجره ساخته شده.
حمام خان یزد
حمام خان یزد که در مجاورت میدان خان قرار گرفته یکی از اصلیترین اجزای این مجموعه هست. ساخت این حمام سالهای زیادی طول کشیده. از اونجایی که فقط اشراف زادهها و خانها حق استفاده از این مکان رو داشتن، اسم اون به حمام خان شهرت پیدا کرده. رعیتهای بیچاره در یک قسمت جدا در این مکان جمع میشدن و حق قاطی شدن با اشراف زادگان رو نداشتن!
این بنای تاریخی شامل میاندر، بینه، گرمخانه، گاوروف، طویله، فضای پشتیبانی، تون، قرینه، سریینه و ورودی میشه. استخر این حمام مهمترین بخش این بنا محسوب میشه که در مساحتی به اندازه ۶ در ۱۲ متر ساخته شده.
بازار خان یزد
نوبت به بازار خان میرسه که گل سرسبد این مجموعه هست! بازار قیصریه یکی از چندین راستههای مختلف این بازار هست که شامل یک راسته فرعی با دالانها و تیمچه میشه. در زمان قدیم این راسته به طور مخصوص برای خرید و فروش کالاهای گرانبها استفاده میشده. این بازار در بین مدرسه و میدان خان قرار گرفته و با دو در چوبی از این فضاها جدا میشه.
درکل بازار خان یزد به دو بخش تقسیم میشه، شمالی-جنوبی و شرقی-غربی. بخش اول شامل ۵۳ مغازه میشه که در طول ۷۸ متر قرار گرفتن. در بخش دوم هم ۱۰۰ مغازه ساخته شده که در طول ۱۸۰ متر قرار دارن. بازارهای دیگه این مکان شامل بازار زرگری، بازار پنجه علی، بازار علاقبندی، بازار صدری و… میشن.
دیگه چه مکانهای دیدنی در اطراف این میدان وجود داره؟
بافت تاریخی شهر یزد پر از مکانهای تاریخیه، پس اگه تا میدان خان یزد رفتی، بهت پیشنهاد میکنم که از دیدنیهای دیگه این شهر غافل نشی. مثلا بعد از اینکه یک دل سیر از مجموعه خان یزد دیدن کردی، میتونی به تکیه، مسجد و آبانبار پنج بادگیر، موزه آب یا مجموعه امیر چخماق سر بزنی. علاوه بر اینها، مسجد جامع کبیر یزد هم در نزدیکی میدان خان یزد قرار گرفته. این مسجد بلندترین بادگیرهای جفتی جهان رو داره و کاشیکاریهای اون چشمت رو خیره میکنن. بعد از بازدید از اون، میتونی به زندان اسکندر یزد و رستوران حمام خان هم مراجعه کنی.
بازدید از میدان خان یزد
خوبی بازدید از میدان خان یزد اینه که به قدری تنوع مکان در اطراف اون زیاده که سفرت فقط به یک میدان ختم نمیشه! میدان خان یزد به تنهایی یک فضای بسیار باصفا برای پیادهروی و تماشای بناهای تاریخیه، اما در بازدید از اون میتونی از بقیه اجزای مجموعه خان یزد که در این مقاله معرفی کردم هم دیدن کنی. همچنین، مکانهای تاریخی و دیدنی زیادی در اطراف این مجموعه پیدا میشن. میدان خان یزد رو میتونی در خیابان امام خمینی شهر یزد پیدا کنی.
اگه قبلا به این میدان رفتی و از اجزای مجموعه خان یزد دیدن کردی، حتما در مورد این تجربهات برای من بنویس. در غیر این صورت به من بگو که نظرت درمورد میدان خان و مجموعه خان یزد چیه؟ با توجه به نکاتی که در این مقاله بیان کردم برای بازدید از این مکان مشتاق هستی؟