شهر امروزی «مِل‌آگر» یا همان ملایر، تجلی‌گاه هنر و معماری ایران زمین که به شهر مادها شناخته شده است، شهری نهفته در آثار تاریخی، باستانی و جاذبه‌های طبیعی، از گذرگاه به مقصد گردشگری تبدیل شده و نوید مقاصد نوظهور در عرصه گردشگری است.

به گزارش سفربازی، به نقل از ایرنا، ارگ باستانی نوشیجان مهمترین و تنها بنای خشتی جهان، برگ برنده مِل‌آگر (در زبان ماد به نام سرزمین آتش) در گردشگری ایران است و داعیه‌دار تنها شهر پایتخت تاریخ و تمدن ایران که اثری از دوران مادها را در خود به یادگار دارد.

ملایر شهری تاریخی در غرب ایران است که در فاصله ۳۸۶ کیلومتری غرب پایتخت و در ۷۵ کیلومتری جنوب‌شرقی مرکز استان همدان واقع شده‌ و از نظر جمعیت دومین شهر بزرگ استان با جمعیتی بیش از ۳۰۰ هزار نفر به‌شمار می‌آید.

تاکنون بیش از ۳۵۰ اثر و بنای تاریخی در شهرستان ملایر شناسایی شده که بیش از ۲۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و در کنار این آثار تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و دست‌ساز ملایر، تکمیل کننده پازل گردشگری شهر مادها است که سالانه مقصد گردشگران بسیاری از خارج و داخل کشور است.

تماشای زندگی ۳ دوره ماد، هخامنشی و اشکانیان

ارگ باستانی نوشیجان که بر بام گردشگری خارجی این شهرستان نشسته، زندگی سه دوره ماد، هخامنشی و اشکانیان را نشان می‌دهد، به طوری‌که زندگی در دوره مادها، از بقیه دوران‌ها شاخص‌تر بوده است و با تعیین حریم مجموعه، محوطه سازی، ایجاد کمپینگ و تجهیزات گردشگری سالانه میزبان گردشگران داخلی و خارجی بی‌شماری است.

خانه تاریخی لطفعلیان که با کاربری موزه معرف آداب، رسوم، تاریخ و فرهنگ این شهر است، پس از ارگ باستانی نوشیجان دومین مقصد مهم گردشگران داخلی و خارجی و بخشی از یک مجموعه مسکونی به یادگار مانده از دوره قاجار که سازنده و مالک اولیه خانه مرحوم محسن مصدقی معروف به مصدق‌المالک بوده است.

تاکنون بیش از ۳۵۰ اثر و بنای تاریخی در شهرستان ملایر شناسایی شده که بیش از ۲۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

در کنار دیگر آثار و بنای تاریخی ملایر همچون یخدان میرفتاح که بر اثر سیل سال ۱۳۹۸ گنبد آن فرو ریخت و هم اکنون در حال مرمت و بازسازی است، آرامگاه سیف‌الدوله، آرامگاه باباحسین، مسجد تاریخی سیفیه، قلعه پری، قلعه دامون (بهرام چوبین)، کاروانسرای شیخ‌الملوک، تپه گونسبان، برج بیدکُرپه و ده‌ها و صدها اثر تاریخی، آثار و جاذبه‌های طبیعی و دست‌ساز طی سالهای اخیر در این شهرستان متولد شده که در عرصه گردشگری کشور یکّه‌تازی می‌کند و در امتداد گردشگری، مرزهای کشور را پشت سر گذاشته است.

البته از بازار سنتی و تاریخی ملایر نمی‌توان گذشت و حداقل یک نصف روز را باید در فضای به یاد ماندنی و شلوغ بازار گذراند، این بازار شامل ۲ راسته شمالی جنوبی و شرقی غربی است و سبک معماری آن اصیل و سنتی و به شیوه خطی و ارگانیک و در دوره شیخ‌الملوک بنا شده و افرادی همچون مهرعلیخان و ابوالقاسم‌خان نوردی و میرفتاح آن را گسترش داده‌اند.

مجموعه تفریحی و توریستی بام ملایر

از نمونه‌های دیگر این مقاصد نوظهور گردشگری در ملایر، مجموعه تفریحی و توریستی بام ملایر، جاده سلامت، پارک‌ها و دریاچه‌های مصنوعی که در دلِ خود پروژه‌های عظیم گردشگری را جا داده و با تدابیر بلندمدت برنامه‌ریزان آن، موجب جذب گردشگران و مسافران زیادی در طول سال به ویژه عید نوروز شده است.

به گفته معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر، این شهرستان در حوزه‌های مختلفی از جمله گردشگری دارای ظرفیت‌های قابل قبولی است و در سال‌های گذشته زیرساخت‌های خوبی ایجاد شده و مجموعه این شرایط، امروز ملایر را در یک نقطه‌ای برای پرش و ایجاد مسیر جدید توسعه قرار داده است.

سلمان اسماعیلی کسب عنوان پنجاه و سومین میراث کشاورزی جهان (فائو) برای انگور ملایر را محرک این رشد و توسعه به ویژه در عرصه گردشگری برشمرد و گفت: بنابر مستندات رسمی تاریخی کشور شهر ملایر یکی از قدیمی‌ترین خاستگاه‌های فلات ایران است و آثار و دفینه‌هایی که کشف شده به ویژه ارگ نوشیجان سابقه ۶ هزار ساله دارد و شهر زیرزمینی سامن و به دوره اشکانیان است و ۳۶۰ آثار ملی داریم.

اسماعیلی گفت: ملایر قطب جهانی تولید منسوجات چوبی در حوزه مبل و منبت است و شهر انگور، شهر جهانی مبل و منبت و شهر ملی مُرواربافی است و سهم عمده‌ای در تولید فرش دستباف داریم.

به گفته او، شهرستان ملایر در یک شاهراه اقتصادی قرار گرفته و به لحاظ جغرافیایی، طولانی‌ترین جاده‌ استان و منطقه به طول هزار و ۲۰۰ کیلومتر را دارد و در بین چند استان محور ترانزیتی و ارتباطی شمال به جنوب، جنوب به غرب و مرکز کشور قرار داریم.

فرماندار: این ویژگی‌ها بدان معنی است که امروز ملایر کاملا مهیا برای پرش اقتصادی است و به دنبال این هستیم که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را شناسایی کنیم و در این راستا بخشی از مسیر را طی کردیم و به صورت تکمیلی به سمع و نظر مردم خواهد رسید.

معاون استاندار همدان یادآور شد: راه‌آهن ملایر که از خط ریلی اصلی کشور منشعب شده، تا مرز امتداد دارد و تکمیل خواهد شد.

به گفته وی، نیازمند این هستیم که با وجود ظرفیت‌های آماده و مهیا با مشارکت مردم، بخش خصوصی و همکاری همه‌جانبه و صد درصدی دولت خدمتگزار، یک گام مهیا و مستعد و رو به جلویی برای توسعه ملایر به ویژه گردشگری برداریم.

اجرای طرح مجموعه جهان کوچک ملایر

و اما مینی‌وُرلد، مجموعه‌ای تفریحی و توریستی که امروز گوی سبقت را از دیگر آثار تاریخی و طبیعی شهرستان ملایر ربوده و در صف نخست جذب گردشگر ایستاده است، تا آنجا که وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بازدید از این اثر منحصر به فرد توریستی و گردشگری ایران، آن را مورد تمجید قرار داد و گفت: این پروژه گردشگری به خوبی اجرا شده و بدون شک می‌تواند الگوی بسیار مناسبی برای سایر کشورها باشد.

ضرغامی تاکید کرد: در بازدید از مجموعه جهان کوچک ملایر بسیار خوشحال شدیم که این طرح به خوبی در این شهرستان با سرمایه‌گذاری خوبی اجرا شده و در صورت تکمیل، جهان کوچک یکی از جاذبه‌های بسیار خوب گردشگری است و می‌تواند الگو برای کشورهای دیگر یکی از قطب‌های صنعت گردشگری ایران شود.

مجموعه تفریحی و توریستی بام ملایر نیز یکی از قطب‌های مهم گردشگری استان همدان به وسعت ۴۶۰ هکتار است که در شمالی‌ترین نقطه این شهر به عنوان کمربند سبز و دهکده توریستی احداث شده و در طول سال بیشترین میزان گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد، تاکنون بیش از ۱۲ طرح گردشگری همچون آبشار بام، رستوران‌های سنتی، کلاسیک و مدرن به صورت جزیره‌ای، رودخانه‌های مصنوعی، آبشار، مُتل و نورپردازی در این مجموعه در دست اجرا است و می‌تواند تکمیل‌کننده صنعت گردشگری شهر جهانی انگور و شهر ملی مبل و منبت باشد.

شهر زیرزمینی «دستکند سامن» اما در حوزه گردشگری حرف‌ها بسیار دارد، ظرفیتی پنهان در حوزه گردشگری که با تاریخی کهن از دوره اشکانیان، مهیای پذیرش گردشگرانی از داخل و خارج کشور است تا نماد کُهن بودن این شهر را به رخ دنیا بکشد.

شهر زیرزمینی «دستکند سامن» اما در حوزه گردشگری حرف‌های بسیار دارد، ظرفیتی پنهان در حوزه گردشگری که با تاریخی کهن از دوره اشکانیان، مهیای پذیرش گردشگرانی از داخل و خارج کشور است تا نماد کُهن بودن این شهر را به رخ دنیا بکشد.

دستکند سامن این گنجینه خفته در اعماق زمین، تلاش می‌کند سهمی قابل توجه در صنعت گردشگری استان و کشور جذب کند، فرصت ناب گردشگری که سال ۱۳۸۴ از دل زمین سر برآورد و تاکنون ۶ فصل از این دستکند کاوش شده و به عنوان مجموعه‌ای بکر و دست نخورده، می‌تواند اقتصاد منطقه را با حضور گردشگران داخلی و خارجی متحول کند.

ترسیم تقویم گردشگری کشاورزی ملایر

در کنار جاذبه‌های تاریخی و طبیعی شهرستان ملایر، گردشگری کشاورزی و روستایی ملایر از آن دست مقاصد نوظهور گردشگری است که در صورت ارتقای دانش، زیرساخت و فرهنگ این حوزه به طور قطع اتفاقی بی‌نظیر در رونق اقتصادی کشاورزان و روستاییان به ویژه در عرصه گردشگری خواهد افتاد.

به گفته میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر با توجه به ثبت ملی مرواربافی، ثبت جهانی نظام تولید انگور و رویدادهایی همچون جشنواره آلبالو بخش زند، شیره‌پزی مانیزان در محور درّه جهانی جوزان و جشنواره گردو و بادام، ثبت میراث ناملموسی همچون آیین‌ها و مشتقات انگور، ترسیم تقویم گردشگری کشاورزی در شهرستان ملایر در تحقق پیوند گردشگری و کشاورزی تاثیرگذار خواهد بود.

با وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شهرستان ملایر در حوزه‌های مختلف به ویژه کشاورزی، دست‌اندرکاران میراث فرهنگی، مهر را فصل گردشگری کشاورزی ملایر نامیده‌اند تا از این گذرگاه ظرفیت‌های گردشگری مِل‌آگر در حوزه کشاورزی معرفی شود و میزبان گردشگران بی‌شماری در شهر جهانی انگور باشد.

در این راستا ملایر به عنوان شهر جهانی انگور، میزبان جشنواره شیره‌پزی سنتی مانیزان، خوشه برتر انگور، جشن برداشت انگور، جشنواره شوریجات سامن و جشنواره گردو و بادام علی‌آباد دمق بود تا روستا به روستا و شهر به شهر، گردشگری را لمس کنند.

در امتداد ترسیم تقویم گردشگری کشاورزی و جشنواره‌های گردشگری، همزمان با روز جهانی موزه‌ها و هفته میراث فرهنگی، سامن شهری به قدمت هزاره‌ها میزبان جشنواره گردشگری «در مسیر سفیدکوه» است تا بتواند ضمن ایجاد شور و نشاط در روستاهای دارای ظرفیت بکر گردشگری، به عنوان نماد گردشگری جنوبی‌ترین شهر استان همدان مطرح شود.

سالانه میزبانی از بیش از ۶۰۰ هزار گردشگر 

شهرستانی با این توان از وجود آثار و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، سالانه میزبان بیش از ۶۰۰ هزار مسافر و گردشگر است و به گفته رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر، در تلاش برای ارتقای این سهم از جذب و ماندگاری مسافران در فصول مختلف سال اشت.

ابراهیم جلیلی از رشد ورود گردشگران به این شهرستان خبر داد و گفت: از ابتدای فروردین تا ۲۹ اسفند سال گذشته، حدود ۶۰۰ هزار مسافر و گردشگر از جاذبه‌های ملایر بازدید کردند که شامل جاذبه‌های دست‌ساز تاریخی و طبیعی و مناطق گردشگری و اقامتی در اقامتگاه‌های رسمی، غیررسمی و اضطراری است.

به گفته وی، از این تعداد حدود ۷۷ هزار نفر شامل ۴۱ هزار نفر در اماکن رسمی دارای مجوز، ۳۳ هزار نفر در اماکن غیررسمی و بیش از ۲ هزار نفر در اماکن اضطراری اقامت کردند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر کسب برند جهانی مبلمان منبت ملایر را ظرفیتی منحصربه‌فرد برای توسعه گردشگری این شهرستان برشمرد و افزود: تکمیل زیرساخت‌ها، برگزاری جشنواره‌های مبلمان منبت و تبلیغات بیش از ۳۰ هزار ثانیه‌ای این هنرصنعت، در تکمیل گردشگری و معرفی این برند اثرگذار بود.

جلیلی ثبت ۱۵ میراث ناملموس این شهرستان را اقدامی مثبت در حوزه میراث فرهنگی دانست و بیان کرد: ملایر شهر جشنواره‌ها است و برای معرفی هر چه بیشتر این ظرفیت، باید رویدادهای متنوعی برگزار شود.

وی با اشاره به برگزاری رویدادهای متنوعی در ایام نوروز، برگزاری جشنواره‌های آلبالو در بخش زند، جشنواره خوشه برتر، جشنواره ملی شیره‌پزی، جشنواره شوری‌ و ترشی‌ سامن، گفت: برگزاری این جشنواره‌ها جز اقداماتی است که موجب جذب گردشگر، معرفی ظرفیت‌های شهرستان و انتفاع اقتصادی جوامع محلی ملایر خواهد شد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر با بیان اینکه با استفاده از ظرفیت کشاورزی و آب و هوای خوب، می‌توانیم گردشگری تجربی را فعال کنیم، ادامه داد: با فعال کردن این پایگاه‌های گردشگری، می‌توانیم از سایر ظرفیت‌ها همچون سد کلان نیز استفاده کنیم.

گردشگری سلامت با وجود بیمارستان‌های مجهز و پزشکان و اساتید مجرب پزشکی از دیگر ظرفیت‌های گردشگری این شهرستان است که جلیلی به آن اشاره کرد و گفت: با توجه به قرار گرفتن ملایر در مسیر کربلا و عتبات عالیات، می‌توان از ظرفیت گردشگران مذهبی در ایام اربعین و محرم استفاده و زیرساخت‌ها را مهیا کنیم.

اقتصاد جاده‌ای ملایر؛ حرکت برای رونق گردشگری

وی ضمن تاکید بر تقویت صنایع دستی در بخش مرواربافی، یادآور شد: ملایر دارای ۲ مهر اصالت جهانی در ساخت وسایل موسیقی همچون تار است و در مشاغل خانگی با اعتباراتی که از محل مصوبات سفر رئیس‌جمهوری داریم، می‌توانیم بازارچه‌های صنایع دستی در ورودی‌های شهر ایجاد کنیم.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر در عین حال اقتصاد جاده‌ای را یکی از مهمترین ظرفیت‌ها در حوزه گردشگری عنوان و بیان کرد: شهر زنگنه با ویژگی خاصی در زمینه فروش سوغات و صنایع‌دستی، شهر جوکار در فروش مبلمان منبت و ایجاد نمایشگاه‌های متعدد و شهر سامن در فروش فرآورده‌های صنایع غذایی فرصتی ناب در ایجاد گردشگری جاده‌ای است.

جلیلی در ادامه به وجود بافت‌های تاریخی به عنوان یک مزیت در ملایر اشاره کرد و گفت: با توجه به تمرکز جمع زیادی از اهالی شهر در بافت مرکزی، با رعایت ضوابط بافت تاریخی و احیای این بافت، می‌توانیم ماندگاری مسافر ایجاد و گستردگی شهر را به نقاط دیگر منتقل کنیم.

تالاب آق‌گل، منطقه حفاظت شده لشگردَر، تپه مصلی سامن، روستای هدف گردشگری مانیزان، دره جوزان، برند جهانی مبلمان منبت و انگور، سد کلان، مینی‌وُرلد، محوطه تاریخی مجاور یخدان میرفتاح، ایستگاه قطار، خانه منصوری، مراکز مذهبی و تکیه ابوالفضل(ع) از دیگر نقاط مستعد در حوزه گردشگری این شهرستان است که به گفته جلیلی، می‌توان با ارایه خدمات و ایجاد بازارچه، جذب گردشگر داشته باشیم.

وی همچنین با اشاره جایگاه خوب شهرستان ملایر در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی در استان، تاکید کرد: از ۴۵ هزار هنرمند فعال صنایع دستی در سطح استان، بیش از ۱۱ هزار نفر در ملایر کار می‌کنند که یک چهارم هنرمندان استان را به خود اختصاص داده و در حوزه گردشگری دومین شهر استان هستیم.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملایر ادامه داد: در صدد هستیم با حمایت‌های نمایندگان و فرماندار ملایر، امسال جشنواره مبل و منبت را برگزار کنیم.

جلیلی همچنین در دست اجرا بودن یک طرح ۲۰ هکتاری در محور سامن- ملایر با عنوان باغ گردشگری کشاورزی ملل با تمام تجهیزات و امکانات اقامتی، طرح‌های راهداری، چند طرح اقامتگاه بوم‌گردی، یک طرح احداث هتل ابتدای ازناو، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه ساخت هتل، هتل‌بوتیک، مجتمع‌های گردشگری، بوم‌گردی در مناطق روستایی، باغ‌های گردشگری کشاورزی، سفره‌خانه سنتی، مهمانپذیر، بازارچه صنایع دستی، ایجاد ناحیه صنعتی مرواربافی و بازارچه مشاغل خانگی مخصوص بانوان را از جمله طرح‌های گردشگری برشمرد.

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای