سفر به دریاچه مهارلو شیراز، صورتی ترین دریاچه ایران
یکی از جذابیتهای بینظیری که شیراز رو به مقصد گردشگری بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده، دریاچه مهارلو هست! دریاچه صورتی رنگی که دیدن عکساش میتونه چشم هر بینندهای رو محو خودش کنه. فقط کافیه کمی به طبعیت و گردشگری علاقه داشته باشین، مطمئناً با دیدن تصاویر دریاچه تو فصلهای مختلف، برنامه سفر به شیراز و دریاچه مهارلو توی ذهن شما چیده میشه!
جالبه بدونین این دریاچه زیبای صورتی رنگ، هر سال با شروع فصل پاییز، میزبان پرندههای مهاجری مثل فلامینگو، مرغابی، مرغ ماهیخوار، آنقوت و اردکهای کلهسبز میشه و مناظر فوق العاده چشم نوازی رو مقابل نگاه گردشگران و عکاسان محیط زیست قرار میده که زبان رو به تحسین خالق زیبایی ها باز میکنه!
دریاچه مهارلو در حال حاضر به یکی از پر طرفدارترین جاذبههای طبیعی توریستی جنوب کشور تبدیل شده که البته به دلیل وجود گونههای بسیار نایاب و نادر جانوری، یکی از مناطق شکار ممنوع به حساب میاد. اگر شما هم قصد سفر به این تالاب دیدنی و سحر آمیز رو دارید، خوندن این مطلب به شدت توصیه میشه، چرا که قصد داریم اطلاعاتی مثل بهترین زمان سفر به دریاچه مهارلو، راههای دسترسی به دریاچه و از همه جالبتر علت صورتی بودن این دریاچه رو با شما به اشتراک بگذاریم.
دریاچهای شگفتانگیز با آب صورتی!
شنیدن نام دریاچه صورتی، خیلی از گردشگران رو یاد تالاب لیپار چابهار میندازه، دریاچه ای که به دلیل رنگ صورتی مایل به قرمزش، شهرت جهانی پیدا کرده! جالبه بدونین تالاب لیپار، تنها دریاچه صورتی کشورمون نیست و یکی دیگه از این دریاچههای صورتی رمانتیک توی شیراز، پایتخت شعر و ادب ایران وجود داره به نام دریاچه مهارلو.
دریاچه بزرگی که مساحتی در حدود ۲۵ هزار هکتار داره و در ارتفاع بیش از ۱۵۰۰ متری از سطح دریا به وجود اومده. طول دریاچه مهارلو در نقاط مختلف بین ۲۸ تا ۳۱ کیلومتر و عرض دریاچه بین ۱۱ تا ۱۵ کیلومتر در بخشهای مختلف متغیره.
کمترین عمق تالاب صورتی شیراز ۰.۵ متر و عمیقترین نقطهاش در زمان پر آبی، به ۳ متر میرسه. مهارلو یه دریاچه فصلی به حساب میاد که تو فصل تابستون، خشک و کم آبه و در فصلهای پاییز و زمستون که بارش بارون و برف شروع میشه، عمق دریاچه بیشتر میشه.
علاوه بر بارندگی، آب رودخانههای سلطان آباد، سروستان، رودخانه خشک شیراز و سفرههای زیر زمینی هم وارد دریاچه مهارلو میشن و آب این دریاچه رو در طول سال تامین میکنن.
جالبه بدونین آب دریاچه کاملاً شوره و املاحی مثل سدیم کلرید، پتاسیم و سولفات توی آب وجود داره و به همین دلیل به عنوان آب آشامیدنی استفاده نمیشه. همین موضوع به همراه تبخیر بسیار زیاد آب در طول فصل تابستون، باعث شده دریاچه مهارلو به یکی از بزرگترین دریاچههای نمک ایران تبدیل بشه.
دلیل نام گذاری دریاچه مهارلو چیه؟
شاید براتون سوال باشه که چرا نام دریاچه مهارلو هست؟ در پاسخ به این سوال باید بگیم در نزدیکی دریاچه، روستایی با همین نام وجود داره و دریاچه نامش رو از روستا گرفته. البته همونطور که گفتیم این تالاب به دلیل صورتی بودن آبش، به ویژه در بین توریستها و گردشگران، به نام دریاچه صورتی یا تالاب صورتی معروفه.
مردم محلی دریاچه رو با نامهایی مثل مهلو، مهلویه و ماهلویه هم میشناسن و اسم قبلی این دریاچه در گذشته جنکال یا دریاچه نمک بوده. قدمت دریاچه مهارلو شیراز به ۲۰ هزار سال میرسه و قدمت انباشه شدن نمک کف دریاچه به حدود هزار سال قبل برمیگرده.
چرا دریاچه مهارلو صورتیه؟
همه ما با شنیدن اسم دریاچه، آب رو یاد میاریم و به رنگ آبی فکر میکنیم، چون هیچکس انتظار نداره که یه دریاچه به رنگ به صورتی ببینه! اما باید بگم گاهی وقتا توی طبیعت دقیقاً همون چیزی رو میبنیم که انتظارشو نداریم مثل دیدن دریاچه ای درست به به رنگ صورتی!
اگه تصاویر دریاچه مهارلو رو دیده باشین و یا به این منطقه گردشگری سفر کرده باشین، اولین چیزی که توجه شما رو به خودش جلب میکنه، رنگ صورتی منحصر به فرد این دریاچه زیباست، اما واقعاً دلیل صورتی بودن این دریاچه چی هست؟!
در جواب این سوال پر تکرار باید بگیم وجود جلبک هایی به اسم سالیناس که به کُشنده قرمز معروفن. به این صورت که با گرم شدن هوا توی فصل تابستون، سطح آب دریاچه پایین میاد و غلظت نمک محلول توی آب بالا میره و در نتیجه بستر برای رشد هرچه بیشتر جلبک های سالینا فراهم میشه، این جلبک ها موادی از خودشون ترشح میکنن که آب دریاچه به رنگ صورتی مایل به قرمز درمیاد!
البته این مواد و رنگ صورتی دریاچه هیچ گونه خطری برای محیط زیست و حیوانات اطرافش نداره و جالبه بدونین تنها موجود زندهای که میتونه توی آب شور این دریاچه دوام بیاره، یک نوع آبزی به نام آرتیما هست که غذای اصلی فلامینگوهای مهاجر محسوب میشه.
پوشش جانوری مهارلو
شاید براتون سوال باشه که با توجه به شور بودن آب دریاچه مهارلو، پوشش جانوری این منطقه شامل چه حیواناتی هست؟ جالبه بدونین آب این تالاب اتفاقاً به دلیل شور بودن، یک زیستگاه ایدهآل برای پرندههای مهاجر به ویژه فلامینگوهاست. چرا که فلامینگو یه پرنده شور پسند هست و به آب و غذای شور علاقه خاصی داره!
علاوه بر فلامینگو، پرندههای دیگری مثل آنقوت، تنجه، انواع کاکایی و پرندههای آبزی مثل گیلانشاه بزرگ، سلیم کوچک، آبچلیکها، حواصیل، چوکا، اردک سرسبز و مرغابی در فصول مختلف به ویژه پاییز که دریاچه پر آب تر هست، در اطراف تالاب دیده میشن. البته پوشش جانوری دریاچه به پرندهها محدود نمیشه و حیوانات دیگری مثل شغال، گربه وحشی، روباه و کفتار هم دریاچه مهارلو شیراز رو برای زندگی انتخاب میکنن. به طوری که اگه تو فصل پاییز سری به دریاچه بزنین، از دیدن تنواع گون های جانوری اطراف دریاچه، بدون شک شگفت زده میشین!
دریاچه مهارلو امروز چه وضعیتی داره؟
متاسفانه تو سالهای اخیر، دریاچه مهارلو مثل بسیاری از تالابها و دریاچههای دیگر ایران، با تهدیدهایی مثل خشکسالی و کم آبی مواجه شده. در حالیکه این دریاچه در متعادل شدن آب و هوای شهر شیراز در فصول مختلف نقش مؤثری داشته. به طوریکه توی تابستون از گرمای شدید و در زمستون از سرمای شدید هوا جلوگیری میکنه. اما در چند سال اخیر، به دلیل کاهش بارندگی، به مرکز ریزگردها و آلودگی هوای منطقه تبدیل شده.
موضوع کمآبی و کاهش سطح آب دریاچه، روی کشاورزی در زمینهای شهر شیراز هم تاثیر قابل توجهی گذاشته. اشاره کردیم که آب دریاچه صورتی شور هست، اگر آب دریاچه به طور کامل خشک بشه، ورزش باد باعث برخاستن نمکهای کف دریاچه و نشستن روی خاک زمینهای کشاورزی اطراف میشه. با شور شدن خاک، ماهیت حاصلخیزی از دست میره و زمین دیگه قابل کشت نیست!
تهدید دیگری که دریاچه صورتی رو به شدت تحت تاثیر قرار داده، ورود آلایندهها و فلزات سنگین به این دریاچه از طریق آب رودخانههای اطراف، سفرههای زیرزمینی یا فاضلاب هست. تبخیر آب دریاچه توی فصل تابستون، باعث افزایش غلظت این آلایندهها و کاهش جمعیت و تنوع پرندههای مهاجر میشه.
واضحه که مراقبت از این دریاچه و احیای آن با توجه به این که یکی از جاذبههای گردشگری پرطرفدار در کشور محسوب میشه، چقدر با اهمیت هست. بنابراین امیدواریم این دریاچه و زیست بوم اطرافش تا حد ممکن به خوبی محافظت بشه.
جاذبههای دیدنی اطراف دریاچه مهارلو
اکثر افراد وقتی یک منطقه رو برای سفر و تفریح انتخاب میکنن، دوست دارن سری هم به جاذبههای دیدنی اطراف بزنن تا با یک تیر دو نشون زده باشن! اگر شما هم جزو اون دسته افراد هستین، خبر خوب اینه که در کنار سفر به دریاچه مهارلو، میتونین از از آثار باستانی اطراف هم بازدید کنین و لذت ببرین!
اولین مقصد گردشگری اطراف این دریاچه، روستای مهارلو هست که در دامنه جنوبی رشته کوه زاگرس قرار گرفته و ۲۵ هزار هکتار مساحت داره. قدمت روستای مهارلو به قبل از اسلام برمیگرده و در دوره صفویه به اسم دشتِ گل معروف بوده.
اما اگر بخواهیم لیستی از جاذبههای گردشگری نزدیک به دریاچه رو در اختیار شما بگذاریم، باید به:
- کاروان سرای شاه عباسی
- قلعه شاهرخ پسر تیمور لنگ
- آرامگاه بی بی دختران
- گورستان قدیمی
- چشمه آب گوگردی
اشاره کنیم. به طور کلی با سر زدن به این منطقه میتونین سفری تاریخی به دورههای ساسانیان، تیموریان و صفویان داشته باشین!
وضعیت آب و هوای دریاچه مهارلو شیراز در فصلهای مختلف
در بخشهای قبلی گفتیم که این دریاچه، یک تالاب فصلی به حساب میاد که توی برخی فصلها کم آب و در برخی پر آب هست. اگه تا الان برنامه سفر به دریاچه رو توی ذهن تون ریخته باشین، این سوال براتون پیش میاد که وضعیت آب و هوای دریاچه صورتی توی فصلهای مختلف به چه صورت هست و بهترین فصل سفر به دریاچه، کدوم فصله؟!
به طور کلی از ابتدای فصل پاییز تا اوایل اردیبهشت ماه، به دلیل بالا بودن میزان بارندگی، و پر آب شدن دریاچههایی که به دریاچه مهارلو منتهی میشن، سطح آب این دریاچه بالا میاد. اما هرچقدر هوا رو به گرمی میره، آب دریاچه تبخیر میشه و سطح آب کاهش پیدا میکنه تا وقتی که دوباره در فصلهای سرد سال سطح آب دریاچه به حالت قبل برگرده.
بهترین فصل سفر به تالاب صورتی
اکثر طرفدارهای طبیعت گردی و گردشگری، با دیدن تصاویر دریاچه، دوست دارن هرچه زودتر به شیراز سفر کنن تا دریاچه مهارلو رو از نزدیک ببینن! هرچند دریاچه در هر فصلی زیباییهای منحصر به فرد خودشو داره، اما چون یک تالاب فصلی هست، آب و هواش توی ماه های مختلف سال تغییر میکنه!
اگه دوست دارین دریاچه رو در پر آب ترین و دلپذیر ترین حالت ممکن ببینین، در طول پاییز تا اوایل اردیبهشت به این منطقه سفر کنین. اما آدم رمانتیکی هستین و دوست دارین دریاچه رو در صورتی ترین و رمانتیک ترین حالت ممکن مشاهده کنین، بهتره فصل تابستون رو برای سفر انتخاب کنین.
چون همونطور که گفتیم توی فصل تابستون آب دریاچه بخار میشه و جلبک های دریاچه مواد قرمز بیشتری ترشح میکنن و در نتیجه آب دریاچه صورتی تر میشه. به طور کلی بهترین زمان سفر به دریاچه مهارلو، اوایل پاییز تا نیمه اول تابستون هست.
از چه مسیری به دریاچه مهارلو بریم؟
اما چه طوری و از چه مسیری به این دریاچه شگفت انگیز سفر کنیم؟!
دریاچه مهارلو در جنوب شرقی شیراز واقع شده و برای رسیدن به این دریاچه، باید به استان فارس و شهر شیراز سفر کنید، سپس جای شیراز – فسا را در پیش بگیرید. بعد از ۶۰ کیلومتر رانندگی، به روستای مهارلو میرسید و با عبور از روستا میتونین با زیباییهای بی نظیر دریاچه رو به رو میشین!
سخن پایانی
در این مطلب در مورد دریاچه مهارلو شیراز که به نام دریاچه صورتی معروف شده صحبت کردیم و اطلاعاتی درباره وضعیت آب و هوا، گونههای گیاهی، علت صورتی بودن رنگ دریاچه، بهترین فصل سفر و مسیرهای دسترسی به دریاچه رو در اختیار شما قرار دادیم. امیدواریم خوندن این مطلب اطلاعات مفیدی رو درباره دریاچه مهارلو در اختیار شما قرار داده باشه و از سفر به دریاچه و دیدن جاذبههای بی نظیرش لذت ببرین!