اطلس طبیعتگردی جنگلهای شمال؛ شاید وقتی دیگر!
ورود مسافران و گردشگران به خطه شمال و استفاده بیشتر آنان از جنگلهای هیرکانی و با هدف کاهش آسیبهای مربوط و لزوم حفاظت بیشتر از این اکوسیستم زنده بر جای مانده از میلیونها سال قبل به اعتقاد کارشناسان تهیه اطلس طبیعتگردی برای این عرصهها ضرورتی است اجتنابناپذیر.
به گزارش سفربازی، به نقل از ایرنا، صنعت گردشگری در جهان طی چهار دهه اخیر توسعه چشمگیری یافته است که به اعتقاد کارشناسان از مهمترین عوامل مولد ثروت و اشتغال معرفی شده و به عنوان موتور اقتصادی رشد و توسعه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه مطرح است.
هماکنون گردشگری طبیعی (اکوتوریسم) بهعنوان یکی از پرجاذبهترین شاخههای گردشگری در میان جوامع بوده که جایگاه ویژهای دارد و بر اساس اطلاعات نهادهای مربوط روز به روز بر شمار علاقهمندان این بخش افزوده میشود.
بر اساس معیارهای سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد( یونسکو)، ایران یکی از ۱۰ کشور بزرگ جهان از لحاظ دارا بودن جاذبههای گردشگری اعم از طبیعی، تاریخی و… محسوب میشود.
قدمت ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال جنگلهای شمال
برآیندها مبین این است؛ ایران با وجود داشتن جاذبههای کمنظیر طبیعی در جهان که نمونه شاخص آن جنگلهای شمال است تاکنون از این ظرفیتهای بالقوه خود به شکل مطلوبی بهره نبرده؛ این در حالی است که کشورهای پیشرفته دنیا از این ظرفیت نهایت بهرهبرداری را از جنبه گردشگری و اقتصادی داشته است.
قدمت جنگلهای شمال ایران به حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال قبل برمیگردد و دارای ۹۰ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچهای و هزار و ۵۵۸ گونه علفی و بوتهای است، مساحت این عرصهها در حدود یک درصد جنگلهای اروپا است اما تعداد گونههای آن ۱۶ درصد گونههای موجود در کل قاره اروپا است.
این مقایسهها نشان میدهد جنگلهای هیرکانی در شمال ایران با وجود مساحت کم، تنوع گونهای بسیار زیادی دارد و از این نظر و به دلیل تنوع زیستی و گستردگی ذخایر ژنتیکی، شایسته تحقیقات زیادی است که یکی از آنها تعیین کهنسالترین درختان موجود در آن است.
جنگلهای هیرکانی با ۱.۹ میلیون هکتار وسعت از آستارا در شمال استان گیلان شروع میشود و تا گُلیداغ در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد. بخشی کوچکی از جنگلهای هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار دارد.
این عرصههای جنگلی شمال ایران مواهب گرانبها و ارزشمند فراوانی را درخود جای داده که تاکنون شناسایی و تحقیقات علمی روی آنها انجام نشده و ضروری است برای حفاظت همه جانبه از این میراث طبیعی برنامهریزی علمی و اصولی اتخاذ شود.
درآمدزایی از طبیعتگردی جنگلی یا جنگلگردی
کارشناسان معتقدند طبیعتگردی در مقایسه با دیگر تفریحات از هزینه کمتری برخوردار بوده و نشاط و طراوت را برای طبیعتگردان به همراه دارد چراکه افراد در طول روز با فشارها و استرسهای روحی و روانی متعددی در این زندگی صنعتی امروز مواجه هستند که با طبیعتگردی میتوان از شدت تخریب این اختلالهای روحی و روانی بر زندگی افراد کاهش داد.
در تعطیلات نوروزی سال گذشته، طبق آمارهای رسمی ۱۵ میلیون مسافر و گردشگر در اقامتگاههای رسمی مانند هتل، متل، اماکن بومگردی، پلاژهای دولتی و اقامتگاههای نیمهرسمی مانند مدارس، بقاع متبرکه و اماکنی از این دست اقامت کردند، برآوردهای کارشناسی هم نشان میدهد که دستکم به همین تعداد مسافر و گردشگر در اقامتگاههای غیررسمی و غیرمجاز مانند ویلاها و خانههای اجارهای، چادرهای مسافرتی و حتی داخل خودروهایشان تعطیلات نوروزی را در مازندران سپری کردند. به این جمعیت باید آمار افرادی را اضافه کرد که خودشان دارای خانه دوم در مازندران هستند و به نوعی مسافر و گردشگر محسوب میشوند.
دست اندرکاران امور جنگل و صنعت گردشگری یکی از شاخههای پرطرفدار صنعت گردشگری را اکوتوریسم و زیرشاخه آن طبیعتگردی جنگلی یا جنگلگردی میدانند که درآمدزایی خوبی به همراه دارد اما متولیان ذیربط تاکنون نتوانستهاند از این ظرفیت طبیعی برای جذب طبیعتگردان و مسافران علاقهمند به این عرصهها بهره ببرند.
۱۰ درصد ظرفیت گردشگری مازندران هنوز شکوفا نشده
استاندار مازندران درخصوص بهکارگیری از ظرفیت حوزههای مختلف گردشگری این استان اظهار داشت: سالانه میلیونها مسافر به این استان میآیند و اکنون حتی ۱۰ درصد ظرفیت گردشگری این دیار شکوفا نشده است که باید برای رفع این چالش با توسعه زیرساختها تلاش وافر صورت گیرد.
محمود حسینیپورنوری خاطرنشان کرد: اگر تالاب میانکاله و قله دماوند در کشورهای توسعهیافته وجود داشت این کشورها بودجه سالانه خود را از این منابع بهدست میآوردند در حالی که ما نتوانستیم از این منابع با حفظ رعایت زیستمحیطی استفاده کنیم.
اقتصاد استان را با گردشگری گره بزنیم
با همه اینها، معاون گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مازندران گفت: طی ۶ ماهه نخست امسال ۸۱ میلیون شب اقامت در مراکز رسمی گردشگری استان ثبت شد.
مهران حسنی افزود: این تعداد گردشگری از ابتدای فروردین تا پایان شهریور در پنج هزار و ۶۱۵ واحد گردشگری و اقامتی شامل هتل، متل، هتل آپارتمان، بومگردی و خانه مسافر ثبت شده است.
وی با اشاره به اینکه مازندران یک میلیون و ۲۴۶ هزار تخت در واحدهای رسمی و غیررسمی در اختیار دارد، گفت: متاسفانه سال گذشته به دلیل تعطیلی های ناشی از همه گیری کرونا آمار دقیقی از گردشگری وجود ندارد که بخواهیم مقایسه کنیم اما رشد چندین برابری را نسبت به دوران پیش از کرونا شاهد هستیم.
معاون گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مازندران افزایش این میزان گردشگر و مسافر در استان را تلنگری بر نیازمندی گردشگری برای مدیریت مناسب و اقتصادیسازی دانست و تاکید کرد: تحولی در حوزه گردشگری استان در حال شکلگیری است که نیاز دارد این موج را وارد مرحله اقتصادی کنیم و اقتصاد استان را به شکل محسوسی به صنعت توریسم گره بزنیم.
گفتنی است، آمار ۸۰ میلیونی اقامت گردشگر در مازندران با احتساب چهار شب اقامت برای هر فرد، در حالی است که با احتساب آمار مسافران غیررسمی و صاحبان ویلاهای شخصی این شمار از مرز ۱۰۰ میلیون نفر نیز خواهد گذشت.