ثبت ۹۰۰ اثر تاریخی استان مرکزی در فهرست آثار ملی
تاریخ و تمدن ایران با آثار، بناها و محوطههای تاریخی گره خورده است و در واقع این بناها هستند که سابقه و قدمت این سرزمین را به نمایش میگذارد و این میراث، خود به تنهایی ثروتی ارزشمند برای کشور به شمار میرود.
به گزارش سفربازی، به نقل از ایسنا، ۱۸ آوریل یا ۲۹ فروردین هرساله عنوان جهانی بناها و محوطه های تاریخی را یدک می کشد. این نامگذاری از سوی شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس) صورت گرفته و مسلما این اقدام نشان از اهمیت تاریخ و آثار به جا مانده از گذشته دارد.
ایران کشوری کهن است که میتوان عمق تاریخ را در گوشه و کنار آن در ابنیه و محوطههای تاریخی شاهد بود. تا امروز هزاران اثر واجد ارزش در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته و استان مرکزی نیز به واسطه قدمت و موقعیت جغرافیایی خود بسیاری از این آثار را در بطن خود جای داده است که هنوز بخش زیادی از آنها بکر، دست نخورده و حتی ناشناخته باقی مانده است.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی در اینباره اظهار کرد: در استان مرکزی تاکنون دو هزار اثر واجد ارزش و قابل ثبت در فهرست آثار ملی شناسایی شده که از این تعداد بیش از ۹۰۰ اثر اعم از محوطههای تاریخی، بناها، تپهها، آثار ملموس و غیرملموس و … به ثبت ملی رسیده است.
مصطفی مرزبان با اشاره به اینکه سال گذشته ۱۰ اثر متشکل از ۵ اثر طبیعی و ۵ اثر ناملموس این استان در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، گفت: مسلما بناها و محوطههای تاریخی استان به عنوان مهمترین و شاخصترین آثار واجد ارزش آن، نیازمند حفظ و نگهداری و مرمت هستند و این امر نیاز به منابع مالی و بودجه دارد، بر همین اساس هر ساله سعی میشود که منابع مالی ملی و استانی تقویت شود تا مراتب حفظ و نگهداری به خوبی انجام گیرد.
وی با تاکید بر اینکه مرمت ابنیه تاریخی، منابع مالی خاص خود را در سطح ملی و استانی دارد که از این ظرفیت به خوبی بهرهبرداری میشود، افزود: از این منابع طبق اولویتبندی در راستای رفع خطر بناها و محوطههای تاریخی استفاده و برای آن برنامهریزی صورت میگیرد، اما اینکه بتوانیم یک اثر را مانند بازار تاریخی اراک به صورت کامل مرمت کنیم قطعا ممکن نیست چراکه با کمبود اعتبارات روبرو هستیم.
مرزبان تصریح کرد: در حوزه پژوهش محوطههای تاریخی نیازمند منابع مالی و بودجه مناسب هستیم و پیگیریم که در بحث تعیین و حفظ حریم بناهای تاریخی که مسئله بسیار مهمی است، امور طبق نظارت و نظر شورای فنی پیش برود.
وی با اشاره به اینکه استان مرکزی تپه های تاریخی فراوانی را در خود جای داده است، قدیمیترین و مهمترین تپهها و محوطههای تاریخی استان مرکزی به لحاظ قدمت را تپه تاریخی آوه در ساوه، تپه میلاجرد، محوطه ذلفآباد فراهان، دستکندهای خمین و تفرش و … دانست و گفت: حفظ، نگهداری، کاوش و مرمت تمامی این آثار تاریخی نیازمند بودجه و اعتبار است، البته میراثفرهنگی وظیفه شناسایی این محوطهها را دارد و سعی میکند با اعمال سیاستهای مشخص حفظ و نگهداری این آثار تاریخی، آنها را به شکل واقعی و اصیل در معرض دید عموم قرار دهد.
مدیرکل میراثفرهنگی استان مرکزی بیان کرد: یکی از راهکارها و سیاستها برای حفظ و نگهداری محوطه های تاریخی و بناها، واگذاری آن به بخش خصوصی است. به عنوان مثال، دستکندهای تفرش طی تفاهمنامهای به منظور تکمیل زیرساختها به شهرداری تفرش واگذار شده است تا مورد بهرهبرداری قرار گیرد، همچنین در کنار آن منطقه ذلفآباد فراهان را میراثفرهنگی تحت مدیریت دارد و در معرض بازدید عموم قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه میراثفرهنگی استان در سالهای اخیر، در حوزه بودجه وضعیت رو به رشدی داشته و سعی میشود که در سال ۱۴۰۲ که هنوز اعتبارات ابلاغ نشده است بتوان در حوزههای مختلف بودجههای مناسبی دریافت کرد، گفت: یکی از مشکلات جدی در حفظ و نگهداری بناها و محوطههای تاریخی در استان مرکزی، کمبود بودجه جهت تکمیل پروژههای مرمتی است.
مرزبان اضافه کرد: در کنار کمبودهای بودجهای، با کمبود نیروی انسانی نیز مواجه هستیم و با توجه به وسعت و تعدد آثار تاریخی، نیروی انسانی کافی جهت نظارت و سرکشی در اختیار نیست به همین دلیل در این راستا از ظرفیت انجمنهای فعال در حوزه میراث فرهنگی و داوطلبان در خود بناها و محوطههای تاریخی استفاده میشود.
وی اظهار کرد: در سال جاری، استان در سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی برنامه ریزی مناسبی دارد، ۱۰ طرح عمرانی و پروژههای شاخص و اولویت دار اضطراری هر شهرستان مشخص شده است و بیش از ۷۰ پروژه فعال نیمه کاره نیز وجود دارد که از محل شورای برنامه ریزی استان بخشی از اعتبارات و از منابع مالی، باقی بودجه مورد نیاز آنها تامین میشود، همچنین پروژه های پژوهشی و اکتشافی هر شهرستان مشخص است که براساس اولویت بناها، کارهای عملیاتی آغاز میشود به شکلی که قبل از نوروز ۱۴۰۲، مجوز ادامه کاوش تپه میلاجرد شهرستان کمیجان برای مدت دو ماه اخذ شد که کار کاوش آن در جریان است.