با اومدن اسم شیراز یاد چی میفتی؟ مطمئنم تو هم اولین چیزی که میاد تو ذهنت، اشعار شاعرهای بزرگی مثل سعدی و حافظ هست. یا شایدم در لحظه غرق در بوی بهارنارنج میشی. شیراز یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین شهرهای ایرانه. زادگاه سعدی و حافظ بزرگ، مهد تمدن ایران و شهر فرهنگ و ادب. تو فصل بهار اولین چیزی که باید دنبالش باشی، قدم زدن تو باغ ارم و غرق شدن تو بوی بهارنارنجه. قدم زدن تو محوطه حافظیه یا سعدیه به صرف یه ظرف بزرگ فالوده اصل شیرازی چه کیفی داره! رفتن به تخت جمشید و محو تماشای تاریخ و اصالت ایران شدن چیزی نیست که از دست بدی. اما چرا شیراز اینقدر محبوبیت داره؟ اصلا میدونستی یک روز در سال برای بزرگداشت این شهر درنظر گرفته شده؟ امروز میخوایم با هم یه چرخی تو این شهر زیبا بزنیم و بیشتر در مورد این روز بدونیم. پس همراهم باش.

اسم شیراز از کجا اومده

میدونی که اکثر شهرهای ایران تو زمان‌های قدیم نام متفاوتی با چیزی که امروز میشناسیم، داشتن. شیراز هم از این قائده مصتثنی نیست. روایت‌های زیادی درمورد ساخت و نامگذاری این شهر هست. طبق یکی از روایت‌ها، شیرازبن طهمورث این شهر رو ساخته و نام فارس رو روی اون گذاشته. به همین دلیل میگن که بعدها اسم این شهر به شیراز تغییر کرد. روایت‌های دیگه‌ای اما از ساخت و بازسازی این شهر توسط محمدبن قاسم‌بن عقیل حکایت میکنن. از طرف دیگه کتیبه‌هایی ایلامی توسط باستان‌شناس‌ها پیدا شده که نشون میده قلعه‌ای با اسم تیزاریس یا شیرازیس وجود داشته. این قلعه تو محل فعلی شهر شیراز بوده. تو سال ۱۹۷۰ در حین حفاری قسمتی از شیراز لوح‌هایی با قدمت ۲۰۰۰ سال پیدا شده. در این لوح‌ها هم به اسم شهر تیزاریس اشاره شده. اینطور به نظر میرسه که نام‌های قدیمی شیراز تیراسیس، سیراسیس یا سیراجیس بوده و بعدها به شیراز تغییر کرده.

پیشنهاد خواندنی

بهترین تفریحات شهر شیراز

دروازه قرآن شیراز

در طول تاریخ بر شیراز چه گذشت

شیراز مرکز استان فارس، پرافتخارترین استان ایران در ادوار مختلف، هست. وجود بناهای تاریخی مثل تخت جمشید، نشانگر تمدن جاری تو این شهر هست. منطقه فارس در طول تاریخ مورد حمله‌های زیادی قرار گرفته. یکی از اونها، حمله اعراب در زمانی بود که شهر استخر مرکز فارس بوده. حمله‌ای ناموفق که بعد از اون شیراز به عنوان مرکز فارس و پایتخت حکومت‌های مختلف تعیین شد. اما چجوری؟ بررسی‌های محققان تاریخی نشون میده که این شهر قدمتی ۶۵۰۰ ساله داره. اما پیدایش این شهر چه زمانی بوده و چجوری؟ بعضی از تاریخ‌شناس‌ها معتقدن که پیدایش شهر شیراز به اوایل دوره اسلامی برمیگرده. برخی دیگه نظرشون این هست که شهری با نام مشابه به “شیراز” در نزدیکی این شهر بوده و بعدها اسمش به شیراز تغییر کرده. با همه این تفاسیر شیراز در همسایگی شهرهایی مثل فیروزآباد، کازرون، نی‌ریز و … به عنوان مرکز فارس و مهد تاریخ ایران باقی موند.

آرامگاه کوروش بزرگ

روزی برای شیراز

شهر شیراز علاوه‌بر تاریخ و تمدن، مهد فرهنگ و ادب کشورمون هست. از نشونه‌های اون میشه به احداث کتابخونه بزرگ عضدالدوله دیلمی اشاره کرد. هزاران جلد کتاب از علوم روز رو میشه تو این کتابخونه قدیمی پیدا کرد. این قضیه انقدر اهمیت داشته که شهر شیراز به دارالعلم و برج اولیا معروف بوده. تا جایی که سعدی بزرگ در این خصوص بیتی سروده:

چه شام و چه مصر و چه بر و چه بحر          همه روستایند و شیراز شهر

ویژگی فرهنگی دیگه شهر شیراز، وجود مکتب شیراز بوده. گفته بودم که شیراز مورد حمله‌های زیادی قرار گرفته. اما این شهر از حمله مغولان مصون موند و باعث شد تا محل امنی باشه. امن بودن این شهر باعث شکل‌گیری مکتب نگارگری شیراز شد. مواردی که راجع‌به اونها صحبت کردیم تنها بخشی از اهمیت شیرازه و باعث شده تا روزی رو در تاریخ برای گرامیداشت این شهر تعیین کنن. روز شیراز!

تجلی اردیبهشت در شیراز

از روز شیراز گفتیم. اما این روز بزرگ چه زمانیه؟ شیراز شهری تاریخیه که قرن‌ها فرهنگ و تمدن کشور رو به دوش میکشه. زادگاه شعرای بزرگی مثل سعدی و حافظ و سرآمد ادب و شعر بوده. مسئولین شهر شیراز مدتی بود که دغدغه معرفی فرهنگ غنی این شهر به همه و بزرگداشت اون رو داشتن.به همین خاطر اوایل سال ۱۳۸۰ طرحی رو به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کردن. این طرح شامل برنامه‌هایی برای معرفی تاریخ و این شهر به گردشگران و حتی مردم شیراز بود. خوشبختانه این طرح با استقبال خوبی مواجه شد و تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه به عنوان روز شیراز تو تقویم ملی ثبت شد. انتخاب این تاریخ خیلی هوشمندانه بود. چون اوج شکوفایی طبیعت شیراز تو اردیبهشت ماه اتفاق میفته. شهری تماما سبز، غرق در عطر بهارنارنج‌ و گل‌های بهاری که بسیار تماشاییه. اما تو روز شیراز چه برنامه‌هایی تدارک دیده شده؟

باغ ارم شیراز

هدف از برگزاری روز شیراز

تو روز شیراز برنامه‌های فرهنگی مختلفی اجرا میشه که در ادامه بیشتر برات میگم. اما اینهمه برنامه‌ریزی و زحمت با چه هدفی انجام میشه؟ فقط برای اینکه روزی رو ثبت کرده باشیم و دور هم باشیم؟ نه! باید بهت بگم که اهداف مهمی پشت برنامه‌ها و جشنواره‌هایی که تو این روز برگزار میشه، هست. یکی از این اهداف، معرفی جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، سنت‌ها و آداب و رسوم مردم این شهر هست. این برنامه‌ها که اکثرا شادی و نشاط به همراه دارن، به دنبال مشارکت و انس مردم شهر با هم هست. اما از دید دیگه‌ای هم میشه به این مراسم و بزرگداشت نگاه کرد. روز شیراز میتونه فرصت مناسبی برای معرفی این شهر به کل ایران و حتی دنیا باشه. با معرفی تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم و حتی غذاهای این شهر، گردشگران بیشتری به سفر به شیراز ترغیب میشن.

تو روز شیراز چه خبره

گرامیداشت روز شیراز با اهداف مختلفی که قبلا بهش اشاره کردم، برگزار میشه. این برنامه‌ها در واقع تجلی‌گر وجهه فرهنگی و هنری این شهر هست. اما این برنامه‌ها باید به شکلی باشه که در مردم شور و نشاط ایجاد کنه چون هرچی باشه، جشنه! متاسفانه روز شیراز چند سالی فراموش شده بود و برنامه خاصی برای این روز برگزار نمیشد. اما تو سال ۱۳۹۵ این مراسم‌ها جون دوباره‌ای گرفتن. مردم هم بیشتر با یان روز و برنامه‌های مختلفش آشنا شدن. در نتیجه نرخ سفر به این شهر به خصوص تو این ایام بیشتر شد. اما تو روز شیراز در حال حاضر چه برنامه‌هایی تدارک دیده شده؟

برنامه‌های فرهنگی

تو روز شیراز، بازدید از کلیه مکان‌های گردشگری و فرهنگی و حمل و نقل عمومی رایگانه. همچنین برگزاری مراسم شعرخوانی در محوطه حافظیه از برنامه‌های این روز زیباست.

حافظیه

نمایشگاه‌ها

بخشی از برنامه‌های روز شیراز به برپایی نمایشگاه‌های مختلف مربوط میشه. نمایشگاه‌های خوشنویسی، عکس از شیراز، شیراز قدیم و مسابقه عکاسی در خلال برگزاری نمایشگاه. اما نمایشگاه جذابی که تو ارگ کریمخان زند برپا میشه، نمایشگاه فرآیند تولید فرش دستباف هست. این نمایشگاه به خاطر محبوبیت و شهرت فرش ایرانی، توجه گردشگران زیادی رو به خودش جلب کرده.

جشن باستانی در روز شیراز

تو دوران باستان تقویم و گاهشماری به شکل امروزی نبود. شاید از مادربزرگ یا پدربزرگ‌ها شنیده باشی که میگن نیمه بهاریم یا ۵ روز مونده به پائیز. در زمان‌های قدیم از سیستم گاهشماری به اسم گاهنبار که قدیمی‌ترین گاهشمار ایرانیه، استفاده می‌کردن. تو این سیستم به جای دوازده ماه، هشت بخش بود که چهار فصل و چهار نیم فصل داشت. مثلا بعد از پایان این هشت بخش، سال نو که مصادف با اول تابستون بود رو جشن می‌گرفتن. و بازه‌های زمانی مختلف، جشن و مراسم خاصی داشتن. یکی از این زمان‌ها که میانه‌ی بهار هست، جشن بهاربد نام داره. تاریخ اصلی این جشن ۱۶ اردیبهشته اما به خاطر همون سیستم قدیمی، ۱۵ اردیبهشت رو جشن می‌گرفتن. زرتشتیان این روز رو مصادف با روزی می‌دونن که نماینده خدا بر زرتشت ظاهر شد. به همین خاطر این روز رو جشن می‌گرفتن و به شادی می‌گذروندن.

جشن باستانی

آداب بهاربد

اگرچه جشن‌های باستانی مثل بهاربد، این روزها کمرنگ شدن، اما هنوز هم تو بعضی مناطق پابرجاست. این جسن باستانی هم مثل هر مراسم دیگه‌ای آداب خودش رو داره. مردم این روز رو به شاید و پایکوبی میگذروندن. اما علاوه‌بر این شادی، به نیازمندان هم رسیدگی می‌کردن. جشن بهاربد برای کشاورزان و دامداران اهمیت زیادی داشت. اعتقاد مردم بر این بود که برگزاری این جشن خیر و برکت به همراه داره و باعث افزایش روزی و محصولاتشون میشه. پایه و اساس جشن‌های گاهنباری، نیکی و درستیه. تو این جشن‌ها کمک به زرتشتیان نیازمند و به طور کلی هم‌نوعان از اصول مهمیه که همه به اون پایبند هستن. از آداب اصلی جشن‌های فصلی، ستایش اهورامزدا، دعا و نیایش توسط موبدان زرتشتی بوده.

تو روز شیراز کجا برم

تو روز شیراز علاوه‌بر برنامه‌های فرهنگی مختلف، از جاذبه‌های این شهر غافل نشو. جاذبه‌های گردشگری شیراز به قدری زیاده که ممکنه وقت کم بیاری. پس بهتره از قبل کمی باهاشون آشنایی داشته باشی و برنامه‌ریزی کنی. مکان‌های تاریخی، حافظیه، سعدیه، بازار سنتی وکیل، رستوران‌های سنتی با غذاهای خوشمزه. سر زدن به همه اینها شاید تو یه سفر ممکن نباشه. میتونی از معروف‌ترین‌ها دیدن کنی و مابقی رو بذاری برای سفر بعدی چون قطعا دوباره به این شهر سفر مکینی! اما جاذبه‌های گردشگری شیراز چیا هست؟ با بناهای تاریخی شروع می‌کنیم مثل ارگ کریمخانی، مسجد نصیرالملک، مسجد وکیل، موزه پارس و … که حتما باید سربزنی. قدم زدن تو باغ ارم و غرق تماشای طبیعت زیباش شدن در حالیکه از عطر بهارنارنج مست شدی. یا رفتن به رستوران‌های محلی و تجربه طعم لذیذ کلم‌پلوی شیرازی و بعد اون فالوده برای دسر! بذار چندتا از این جاذبه‌ها رو با هم ببینیم.

بازی نور و رنگ

اسم مسجد صورتی رو شنیدی؟ وارد محله گود عربان که شدی، برو سمت خیابون لطفعلی‌خان، کمی جلوتر میرسی به مسجد نصیرالملک. مسجد نصیرالملک یوی از زیباترین و محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر شیرازه. قدمت این مسجد به دوره قاجار برمیگرده و در محله‌ای واقع شده که قبلا به خانواده قوام تعلق داشت. بعضی از آثار تاریخی این دوره هم تو این مسجد باقی مونده. برای رفتن به این مسجد زیبا میتونی از خودروی شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنی. یکی از دلایل شهرت مسجد نصیرالملک معماری سنتی و اصیلش هست.

مسجد نصیر الملک

معماری مسجد صورتی

مسجد نصیرالملک صحن وسیعی در شمال داره. با ورود به صحن، طاق‌نمای بزرگی که سقفش با کاشی‌های هفت رنگ تزیین شده، خودنمایی میکنه. این طاق‌نما از جنس سنگ گندمکه و مقرنس‌کاری زیبایی از کاشی هفت رنگ داره. بعد از عبور از طاق‌نما، به دو در چوبی بزرگ (درهای ورودی مسجد) میرسی. بالای در سنگ مرمر زیبایی نصب شده که روی اون شعری از شوریده شیرازی حک شده. دو شبستان شرقی و غربی تو ساخت مسجد دیده میشه. شبستان غربی با پوشش آجری، همون جایی هست که تصاویر زیباش رو دیدی. طاق این شبستان روی ستون‌های سنگی با طرح مارپیچ هست.دوازده ستون در دو ردیف شش‌تایی به همراه هفت درگاه. هفت در چوبی که به طرز هنرمندانه‌ای با شیشه‌های رنگی مزین شده. انعکاس نور خورشید از لای این شیشه‌ها، فضایی جادویی ایجاد میکنه و همه رو به سمت خودش میکشه. رفتن به این مسجد قدیمی و زیبا رو از دست نده!

اقامتگاه‌ های اطراف مسجد صورتی

نمایش مسجد صورتی روی نقشه گوگل

مسیریابی مسجد صورتی با گوگل

اصیل‌ترین باغ ایرانی

اردیبهشت واقعی تو شیراز میدونی کجاست؟ باغ ارم! باغ-کوشک ارم یکی از دلرباترین جاذبه‌های گردشگری شیرازه. باغی وسیع با مساحتی حدود ۱۱۰ هزار مترمربع که تا چشم کار میکنه درخت‌های مرکبات دیده میشه. خیابون طویلی که از ابتدای باغ تا عمارت اصلی ادامه داره. دو طرف این خیابون درخت‌های تنومند سرو دیه میشه که شکوه و ابهت دوچندانی به محوطه باغ میدن. بناکننده این باغ هنوز مشخص نیست و کسی از تاریخ دقیق احداث باغ اطلاعی نداره. اما با توجه به سفرنامه‌هایی که نام باغ ارم در اونها دیده میشه، قدمتش رو به قرن دهم نسبت میدن. این باغ زیبا و باشکوه در خیابان ارم و نزدیک مجموعه دانشگاه شیراز هست.

باغ ارم شیراز

زیبایی‌های باغ ارم

از ورودی باغ که به سمت عمارت بری جلو، از همه طرف با درختای سبز و معطر محاصره میشی. قدیم‌تر دورتادور باغ دیواری گلی بوده که الان جای خودش رو به نرده‌ها داده. ممکنه موقع قدم زدن تو باغ، به یسری پله برخورد کنی. معماران این پله‌ها رو به خاطر از بین بردن شیبی که از سمت غرب به شرق وجود داشت، به کاربردن. از دور استخر زیبایی رو میبینی که کنار عمارت خودنمایی میکنه. چهارتا درخت نخل زیبا از چهار طرف استخر رو در آغوش کشیدن. نزدیکتر که بشی، میتونی تصویر عمارت رو تو استخر ببینی و از این زیبایی لذت ببری. تازگی و طراوت از جای جای باغ به چشم میاد. اما ساختمان عمارت که تو بخش غربی باغ هست و تجلی معماری اصیل ایرانیه. گچ‌بری، کاشی‌کاری، نقاشی و پنجره‌های مشبک این عمارت تداعی‌گر دوران قاجار هست. بازدید از باغ ارم رو به هیچ وجه از دست نده.

مسجد وکیل

بعد از اینکه تو بازار وکیل گشت‌وگذاری داشتی و سوغاتی‌ها رو خریدی، یه سری هم به مسجد وکیل بزن. تو قسمت غربی بازار وکیل، یادگار دوران زندیه به دست کریمخان ساخته شده رو میبینی. مسجد وکیل یکی از بناهای تاریخی شهر شیرازه که بین مردم شیراز به مسجد سلطانی هم شناخته میشه. این مسجد به همراه بازار و حمام وکیل، مجموعه وکیل نام دارن. تو میدان شهرداری و خیابان طالقانی میتونی مسجد وکیل رو پیدا کنی. برای رفتن به این بنای تاریخی، میتونی از خودروی شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنی. معماری این بنا بسیار کم‌نطیر و خاصه. سنگ‌تراشی‌های زیبا، کتیبه‌هایی با نقوش نستعلیق و کاشی‌کاری‌های ظریف این مسجد تحسین برانگیزه. نقش‌های رنگین، میناکاری‌های روی دیوار و خطوط ساده‌ای که ساختمان این مسجد رو شکل داده، چشم‌نواز و خاصه. درواقع معماری این بنا تجلی هنر و فرهنگ مذهبی مردم این شهر هست.

مسجد وکیل شیراز

مشاهده اقامتگاه های اطراف مسجد وکیل

نمایش مسجد وکیل روی نقشه گوگل

مسیریابی مسجد وکیل با گوگل

سفربازی تو شیراز

پیشنهاد میکنم شیراز رو حتما تو برنامه‌های سفرت داشته باشی. اگه میخوای تو روز شیراز به این شهر سفر کنی، باید هرچه زودتر ست به کار شی. چون محبوبیت شیراز بین گردشگران داخلی و خارجی خیلی زیاده و ممکنه اقامتگاه‌ها پر بشن. اما نگران نباش. ما اینجا هستیم تا یه سفر راحت و پرخاطره داشته باشی. تو سفربازی انواع اقامتگاه‌های موجود تو شیراز رو برات گلچین کردیم. میتونی با توجه به شرایط و امکاناتی که نیاز داری، بهترین اقامتگاه رو انتخاب کنی. اما یه راه بهتری بهت پیشنهاد میکنم. شاید تو یه سفر فقط فرصت بازدید از مکان‌های خاصی رو داشته باشی. میتونی منطقه موردنظرت رو تعیین و از طریق سایت سفربازی نزدیکترین اقامتگاه رو رزرو کنی. اینجوری تو زمانت هم صرفه‌جویی میکنی و دسترسی راحتی به اماکن دیدنی داری. سفر خوب و شیرینی برات آرزو میکنم.

اگه تو روز شیراز به این شهر زیبا و تاریخی سفر کردی، خوشحال میشم تجربیاتت رو همینجا با ما به اشتراک بذاری.