رمز و راز نمادهای شب یلدا
تا به حال درباره نمادهای شب یلدا شنیدین ؟ احتمالاً یلدا شما رو به یاد انار و هنداونه و آجیل میندازه اما میدونین هر کدوم از خوراکی ها یا المان های یلدایی نماد چی هستن؟ اگه براتون سواله که هرکدوم از لوازمی که باهاش سفره یلدا چیده میشه، چه معنی داره، این مطلب رو تا انتها با ما همراه باشین. یلدا یکی از جشن های سنتی ایرانیه و به همین دلیل تصمیم گرفتیم این مطلب از مجله سفربازی رو به یلدا و نمادهای یلدایی اختصاص بدیم.
فلسفه شب یلدا
همونطور که گفتیم یلدا یا همون شب چله، یکی از قدیمی ترین رسم های ما ایرانی ها برای ورود به فصل زمستونه که در آخرین روز پاییز برگزار میشه. برگزاری شب یلدا تقریبا ۸۰۰۰ سال قدمت داره و به آیین زرتشتی برمیگرده. ایرانی های باستان معتقد بودن که یلدا، طولانی ترین شب ساله و شبیه که خورشبد دوباره متولد میشه.
همچنین یلدا رو نمادی برای پیروزی خورشید بر تاریکی میدونستن. هرچند که بعد از شب یلدا، زمستون میاد و هوا سردتر میشه اما یلدا نماد امید برای روزهای طولانی تر و گرمتر هست.
همه چیز درباره خوراکیها و نمادهای شب یلدا
یلدا به عنوان یکی از جشنهای قدیمی ایران باستان، بهونه اییه برای دورهم جمع شدن اعضای خانواده و فامیل و گل گفتن و گل شنیدن در طولانی ترین شب سال و زنده کردن خاطرات و گرفتن فال حافظ. قسمت خوشمزه ماجرا، برمیگرده به خوراکی های شب یلدا که هر کدوم فلسفه ای دارن و نماد ونشونه خاصی هستن. در ادامه ۱۰ تا از نمادهای شی یلدا رو به همراه نشونههای خاص شون برای شما توضیح میدیم.
- انار؛ از نمادهای اصیل شب یلدا
انار قرمز، یکی از اصلی ترین نمادهای شب یلداست که از قدیم الایام جزو سفره و میز شب یلدا بوده و هست. انار رو نماد برکت، شادی، زایش و نو شدن میدونن. به همین دلیل برای پر برکت شدن سفره یلدا و شاد شدن اعضای خانواده، انار رو سر سفره یلدایی میزارن. همچنین دونه های انار نماد باروری و نعمت هست.
علاوه بر این، زرتشتی ها انار رو یه میوه بهشتی و مقدس میدونستن و اعتقاد داشتن مصرف انار به ویژه در شب یلدا، انرژی بدن رو زیاد میکنه. احتمالاً شما هم شنیدین که انار، تصفیه کننده خون هست و به همین دلیل به عنوان نمادی برای نو شدن و زندگی دوباره شناخته میشه.
اینم بگم که انار سرشار از آنتی اکسیدانه و سیستم ایمنی بدن رو حسابی قوی میکنه و شما رو در برابر بیماری ها و ویروس هایی که در فصل زمستون زیاد میشه، محافظت میکنه.
- هندوانه؛ از مهمترین خوراکیهای شب یلدا
هندونه یکی دیگه از نمادهای شب یلداست و با اومدن هندونه سر سفره یلدا، میشه گفت میوه های تابستونی و زمستونی با هم آشتی میکنن. در مورد اینکه هندونه نماد چیه؛ روایت های مختلفی وجود داره. بعضیا میگن هندونه نماد آبادانی و پیشرفت در زندگیه. بعضی های دیگه معتقدن خوردن هندونه در شب یلدا یعنی خداحافظی یا تابستون و سلام به فصل زیبای زمستون. عده دیگه ای هم باورشون اینه که قرمزی هندوانه نماد دوستی و عشق باشه. قدیمی ها اعتقاد داشتن کسی که اول زمستون هندونه بخوره، تا سال بعد دچار بیماری نمیشه چرا که هندونه نماد خورشید و نماد گرمای تابستونه.
- آجیل شب یلدا نماد چیست؟
شب یلداست و آجیل یلدایی! آجیل یکی از خوشمزه ترین و مقوی ترین خوراکی های شب یلداست که از قدیم به صورت چهار مغز برای پذیرایی سر سفره یلدا گذاشته میشد. آجیل به عنوان یکی از تنقلات یلدایی، نمادی برای مهربون تر شدن اعضای خانواده و فامیل با هم هست و کمک میکنه کدورت ها از بین بره.
چرا که اعضای فامیل وقتی شب یلدا دور هم جمع میشن، شروع میکنن به خوردن آجیل و تعریف کردن خاطرات قدیمی و گل گفتن و گل شنیدن و همین جاست که افراد دل هاشون به هم نزدیک تر میشه و غم و ناراحتی های قدیمی رو فراموش میکنن.
- فال حافظ از نمادهای ایرانی شب یلدا
و اما حضرت حافظ که جایگاه ویژه در بین فرهنگ مردم ایران داره و شب یلدا سر سفره یلدا حضورش احساس میشه. یکی دیگه از رسم های ایرانی برای برپایی شب یلدا، خوندن غزلیات حافظ و گرفتن فال حافظ هست. و معمولاً گرفتن فال حافظ با این بیت شعر شروع میشه.
ای حافظ شیرازی، تو محرم هر رازی
من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی
سنت گرفتن فال حافظ بیشتر شبیه یک سرگرمی هست و نوید روزهای روشن آینده رو میده.
- کدو حلوایی؛ از نمادها و خوراکیهای خاص شب یلدا
کدو حلوایی یکی دیگه از رسوم ایرانی ها برای شب یلداست، البته این رسم خیلی قدیمی هست و برخی از شهرها هنوز این رسم رو به جا میارن. از اونجایی که کدو حلوایی یه میوه پاییزی هست، قدیمی ها معتقدن بودن خوردن این میوه در ابتدای زمستون، بدن رو در برابر بیماری ها ایمن میکنه و سیستم ایمنی بدن رو تقویت میکنه.
به همین دلیل در شهرهای مختلف ایران، خوراکی های مختلفی با کدو حلوایی برای شب یلدا درست میکردن. از خوراک کدو حلوایی گرفته تا دسر کدو حلوایی و آش و سوپ کدو حلوایی. اصفهانی ها و شهرکردی ها، برای شام شب یلدا آش کدو حلوایی درست میکنن. پلو و کدو حلوایی غذای مخصوص مازندرانی هاست و دسر کدو حلوایی تقریباً در همه شهرهای ایران پخته میشه و طعم بی نظیری داره.
کدو حلوایی نماد خورشیده، نمادی از زاده شدن نو شدن و به دلیل رنگ گرمی که داره، گرمابخش روزهای سرد زمستونیه.
- خرمالو؛ از میوههای خوشمزه شب یلدا
خرمالو، یکی دیگه از میوه های پاییزی و زمستونیه که طعم بی نظیری داره و به واسطه ویتامین های بسیار زیادی که داره، در اولین شب زمستون میتونه سیستم ایمنی بدن شما رو حسابی قوی کنه و میل به خوردن شیرینیجات رو کم میکنه و برای رفع خستگی و استرس خیلی مفیده.
علاوه بر این خرمالو رنگ نارنجی فوق العاده زیبایی داره و نوید بخش گرم شدن محفل خانواده در روزهای سرد فصل زمستونه. جالبه بدونین در یونان باستان، خرمالو به عنوان میوه الهی شهرت داشته.
- روشن کردن شمع؛ نمادی برای پیروزی نور بر تاریکی
در ایران باستان، شب یلدا شمع روشن میکردن تا تاریکی و اهریمن رو با نور آتیش فراری بدن. روشن کردن شمع رد شب یلدا هم نشونه پیروزی نور و روشنایی بر ظلمت و تاریکیه.
جمع بندی و سخن پایانی
توی این مطلب از مجله گردشگری سفربازی درباره نمادهای شب یلدا و این جشن دیرینه ایرانی صحبت کردیم. همچنین درباره پیشینه یلدا توضیحاتی دادیم. امیدواریم خوندن این مطلب اطلاعات مفیدی درباره نمادهای شب یلدا در اختیار شما قرار داده باشه و از دورهمی در شب یلدا لذت ببرید.