«تخریب سه خانه قدیمی در محله کبابیان همدان» تیتر غم‌انگیزی بود که ۲۴ دی‌ماه سال ۹۶ مانند ضربه‌ای مهلک بر قلب دوستداران میراث‌فرهنگی نشست و واپسین بارقه‌های امید برای حفظ سالم‌ترین مرکز محله‌ شهر را به ناامیدی تبدیل کرد.

به گزارش سفربازی، به نقل از ایسنا، خبر کوتاه بود اما واکنش‌های پس از آن بلند. اعتراضات گسترده‌ در پی خبر تخریب سه خانه تاریخی شمسیان، بهرامی و اخلاصی تا ماه‌ها از سوی فعالان مدنی و رسانه‌ها مطرح بود و اقدام بولدوزری شهردار وقت همدان تا مدت‌ها مورد انتقادهای فراوان قرار گرفت.

پس از اعتراضات فعالان میراث‌فرهنگی و رسانه‌ها،‌ شهردار همدان‌، شهردار منطقه یک، معاونان شهردار، اعضای شورای شهر و مسئولان میراث‌فرهنگی همدان هر یک در جلسات و مصاحبه‌های متعدد به ابعاد مختلف این اقدام پرداختند و یکی با جانبداری و دیگری با عذرخواهی وعده‌های زیادی برای ساخت این بناها دادند.

ابراهیم مولوی، رئیس وقت شورای اسلامی شهر همدان همان روز گفت: هیچ‌یک از این بافت‌ها به عنوان اثر تاریخی ثبت شده نبودند وگرنه میراث فرهنگی اجازه چنین کاری را به شهرداری نمی‌داد همچنین خانه‌های تاریخی تخریب شده توسط شهرداری عمدتاً از بافت فرسوده بوده که در مسیر فعالیت‌های عمرانی شهر قرار داشتند.

اظهارنظرهای متناقض شهرداری و شورای شهر همدان

جلیل موسوی، مسئول طرح بازآفرینی محلات همدان نیز همان روز، با بیان اینکه براساس تفاهم‌نامه‌ امضاء شده در گام نخست سه مرکز محله به عنوان کامل‌ترین مرکز محله‌ها یعنی چمن کبابیان، چمن حاجی و چمن کُلَپا انتخاب شدند، اظهار کرد: با تصویب طرح بازآفرینی این مرکز محله‌ها در سال ۹۵ سعی کردیم این طرح را در سه مرکز محله انتخاب شده اجرایی کنیم که متاسفانه متوجه شدیم سه خانه تاریخی در این مرکز محله که دو بنا متعلق به دوره قاجار و دیگری متعلق به پهلوی دوم بود، تخریب شده‌اند.

عباس صوفی، شهردار وقت همدان هم ۲۵ دی‌ماه همان سال گفت: تخریب خانه‌های قدیمی در محله کبابیان توسط شهرداری منطقه یک کاملاً قانونی بوده و شهرداری به منظور رفع خطر اقدام به تخریب این منازل کرده است.

مدیرکل وقت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان نیز همان زمان گفت: اگرچه بناهای تخریب شده به صورت جداگانه ثبت ملی نشده بودند اما بافت محله کبابیان اثر تاریخی ثبت شده است و پیگیری‌های لازم را درباره تخریب این بناها انجام خواهیم داد.

صوفی ۲۷ دی‌ماه همان سال در نشستی که در پی تخریب این سه خانه برگزار شد، تأکید کرد که شهرداری با هدف حفظ جان مردم اقدام به تخریب خانه‌های تاریخی واقع در محله کبابیان کرده و این املاک براساس نظر مکتوب کارشناسان دادگستری قابلیت بازسازی نداشته و شهرداری قبل از مسئولیت حفظ بناها، موظف به حفظ جان مردم و شهروندان است.

رئیس وقت شورای شهر همدان هم در همان جلسه بابت تخریب منازل تاریخی در محله کبابیان از مردم عذرخواهی کرد و وعده داد در بودجه سال ۹۷ ردیف خوبی برای بازسازی این بناها تخصیص خواهیم داد.

هنوز خانه‌های کبابیان بازسازی نشده است

امیر فتحیان‌نسب، مدیر وقت منطقه یک شهرداری همدان نیز این اقدام را وظیفه شهرداری که رفع خطر است، عنوان کرد و گفت: برای مستندسازی مناسب بناهای تخریب شده هزینه‌های زیادی انجام شده و به شکل قدیمی حتی با آجرهایی قدیمی بازسازی خواهند شد.

علی مالمیر، مدیرکل وقت میراث‌فرهنگی استان همدان هم همان موقع از پیگیری میراث برای بازسازی خانه‌ها خبر داد و گفت: در چارچوب قوانین و ضوابط پیگیری‌های لازم را انجام خواهیم داد تا متناسب با بافت تاریخی این محله بازسازی انجام شود و از تکرار چنین آسیب‌هایی به بافت قدیمی جلوگیری به عمل آید.

این‌ها تنها گوشه‌ای از وعده و وعیدهایی بود که همان موقع از سوی تخریب‌کنندگان و مسئولان در زمینه بازسازی این بناها داده شد و حالا پس از گذشت چند سال هنوز خانه‌های کبابیان بازسازی نشده و وعده‌های مسئولان پس از گذشت حدود پنج سال هنوز عملی نشده است.

۲۳ اسفند سال ۱۴۰۰، حمید بادامی‌نجات، یکی از اعضای شورای شهر همدان در رابطه با وضعیت خانه‌های تخریب شده چمن کبابیان به خبرنگار ایسنا گفت: این اقدام در آن زمان بازتاب اجتماعی زیادی داشت و با توجه به شرایط به وجود آمده قول باز زنده‌سازی خانه‌ها داده شد و یکی دو سالی نیز دنبال مجوزها بودند تا اینکه سرانجام شهرداری طرحی را به شورا آورد و در این طرح علاوه بر اینکه شرایط پیش از تخریب دیده شده بود، بحث‌های اقتصادی نیز پیش بینی می‌شد. این طرح سال گذشته در بودجه سازمان عمران دیده شده بود و در بودجه ۱۴۰۱ نیز آن را پیش بینی کرده و مبلغ قابل توجهی را به آن اختصاص دادیم که در اصلاحیه دوره ششم شورا این مبلغ حذف شد.

مدیرکل وقت میراث‌فرهنگی استان همدان نیز همان تاریخ، بیان کرد: ما براساس اینکه کبابیان یکی از قدیمی‌ترین مرکز محله‌های همدان است و همچنین با توجه به سال ساخت این بناها طی مکاتباتی مشخصاً تأکید کردیم که باید عین به عین ساخته شوند. شهرداری در دوره قبل، طرحی را ارائه داد که طبق آن کار فرهنگی، اقتصادی انجام دهد اما چون طرح هیچ تطابقی با ضوابط میراث فرهنگی و همچنین این محله نداشت، رد شد و درخواست کردیم طرح متناسب با اصول مربوطه ارائه شود.

مسعود حسینی، شهردار همدان نیز ۱۹ اسفند ماه همان سال در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا، مبنی بر وضعیت طرح مذکور و ساخت خانه‌های کبابیان گفت: طرح بازسازی این بناها با همکاری قرارگاه خاتم انجام می‌شود.

اصلاحات طرح مجتمع توسعه گردشگری کبابیان

حال پس از گذشت چند سال، احسان صباغی، رئیس سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان از اتمام اصلاحات طرح مجتمع توسعه گردشگری کبابیان خبر داد و اظهار کرد: این طرح در کمیسیون ماده ۵ نیز مطرح شده و به زودی پیمانکار پروژه مشخص می‌شود.

وی ادامه‌ داد: احداث مجتمع توسعه گردشگری کبابیان با هدف احیای چمن کبابیان در برنامه سازمان عمران شهرداری قرار گرفته و با توجه به اینکه بناهای تاریخی که از گذشتگان باقی مانده است، گردش مالی نداشته، مالکان این بناها تمایلی به حفظ بنا نداشتند.

صباغی با اشاره به اینکه مجتمع توسعه گردشگری کبابیان به وسعت ۱۱ هزار و ۵۰۰ مترمربع با الهام از معماری سنتی همدان به صورت حیاط مرکزی در چهار سال احداث خواهد شد، گفت: هدف از اجرای این پروژه توسعه گردشگری با الگوبرداری از معماری سنتی همدان به صورت حیاط مرکزی و الگوبرداری از بناهای قدیمی و معماری خانه‌های چمن کبابیان است که سنخیتی نیز با این محله دارد.

گفتنی است، پس از گذشت پنج سال از تخریب پرسروصدای خانه‌های قدیمی چمن کبابیان، وعده‌های باززنده‌سازی‌، ساخت عین به عین ساختمان‌ها، تخصیص بودجه‌ شهرداری و شورای شهر به این بناها و قول‌های فراوان دیگر، با وجود الزام قانونی ساخت بناها، به مرحله احداث مجتمع در همان محل به منظور توسعه گردشگری رسیدیم.

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای