ارز مسافرتی چیه و چطوری باید اونو تهیه کنیم؟
یکی از دغدغههای ما ایرانیها توی سفر به کشورای خارجی، تهیه ارزه حالا گاهی خوششانسیم و تو شرایط سخت امروزی ارز مسافرتی رو تهیه میکنیم گاهی هم دل رو به دریا میزنیم و با همون قیمت بازار آزاد، ارز غیرمسافرتی خریداری میکنیم و سفرمون رو پیش میگیریم. موضوعی که در مورد ارز مسافرتی باید مد نظر داشته باشیم اینه که، درسته باید مدت زمان زیادی رو توی صف باشیم یا اینکه زمان غیرمعمولی رو پشت در صرافی بایستیم ولی خوب ارزشش رو داره که از سهمی که بهمون تعلق گرفته استفاده کنیم. وقتی با یه سری از مسافرین در مورد ارز مسافرتی صحبت میشه و میبینیم که خیلیاشون ساعت ۳ نصفه شب رفتن و پشت در صرافی منتظر موندن تا بتونن اسمشون رو توی لیست مورد نظر بنویسن، با خودمون میگیم بیخیال اون شرایط بشیم ولی خوب تفاوت قیمت رو اگه بدونیم میبینیم که شاید یه شب بیخواب شدن خیلی هم بد نباشه.
توی این متن از وبلاگ گردشگری سفربازی میخوام براتون از ارز مسافرتی بنویسم. اینکه دقیقا چی هست و چطوری باید اونو تهیه کنید. اگر شما هم سالانه سفرهای خارجی زیادی پیش رو دارید حتما این متن رو بخونید. ضمنا خوشحال میشیم که تجربههای شما رو راجع به ارز مسافرتی بخونیم. برای بروزرسانی این متن، تجربههای واقعی شما خیلی برای ما ارزشمنده.
ارز مسافرتی چیه؟
یکی از کارایی که توی چند سال اخیر بانک مرکزی انجام داده، همین موضوع ارز مسافرتیه. به خاطر کم شدن ارز توی کشور و کاهش درآمد نفتی، اومدن به این نتیجه رسیدن که درست نیست مردمی که میخوان برن مسافرت به راحتی بتونن ارز رو از کشور هرچند باری که قصد سفر کردن، خارج کنن. پس برای این موضوع یه محدودیت گذاشتن که حداقل ارز با قیمت دولتی در اختیار مسافران قرار نگیره. بانک مرکزی یه قانون برای این موضوع گذاشت اونم این بود که، اگه کسی قصد سفر به کشورهای خارجی رو داره البته اونم نه هر کشوری، یه بار در سال میتونه این ارز مسافرتی رو تهیه کنه. ارز مسافرتی با قیمت کمتری نسبت به بازار آزاد به اونا فروخته میشه و میتونن از این موقعیت استفاده کنن.
کلا چیزی که به شما تعلق میگیره بین نفری ۳۰۰ تا ۵۰۰ یوروئه و شما باید زمان درخواست برای ارز، بلیط هواپیما رو با خودتون داشته باشید. قبلا به هر مسافر ۱۰۰۰ دلار میدادن و واقعا سختیهای الان رو هم نداشت، ولی بعد از اینکه قیمت ارز افزایش پیدا کرد اومدن و اون ۱۰۰۰ دلار رو کردن ۳۰۰ دلار. یعنی شما اگه خودت تنهایی میخواستی بری سفر فقط ۳۰۰ دلار بهت میدادن. این مبلغ واسه کسایی که قصد سفر تکنفره داشتن خیلی بهصرفه نبود. ولی بعدها اومدن گفتن خوب این مبلغ کمه بهتره که اونو بیشتر کنیم. سال ۱۴۰۱ این مبلغ به ۲۰۰۰ یورو و ۲۲۰۰ یورو هم رسید که باز متاسفانه با بالا رفتن قیمت ارز توی اسفندماه ۱۴۰۱ تصویب کردن که باید باز کاهش داشته باشن و این مبلغ برای سفرای زمینی به ۳۰۰ یورو و برای سفرای هوایی به ۵۰۰ یورو رسید. یعنی اگه شما یه خانواده ۴ نفره باشی و بلیطات رو برداری ببری صرافی بهت حواله ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو ارز مسافرتی میدن. ضمن اینکه هر صرافی هم بهتون ارز مسافرتی نمیده، باید به صرافیهایی که دولت اونا رو تائید کرده مراجعه کنید. وقتی با بلیط هواپیما و مدارک شناساییتون به اونجا مراجعه کردید، بهتون حواله ارز مسافرتی رو میدن. که البته هنوز کار شما تموم نشده.
ارز ارائه شده از طرف بانک مرکزی به یورو محاسبه میشه؛ اما اگه برای سفر خودتون به دلار یا پوند احتیاج دارید، میتونید زمان دریافت ارز مسافرتی معادل همین مبلغ رو به واحد ارز مورد نظر خودتون بگیرید.
برای دریافت ارز مسافرتی باید چه شرایطی داشته باشیم؟
خوب اینکه شما چه شرایطی باید داشته باشید تا بتونید ارز مسافرتی دریافت کنید که همون ابتدا گفته شد. باید مسافر باشید و بلیط هواپیما داشته باشید. بد نیست سه تا حالتی رو بگیم که اگه داشته باشید بهتون ارز تعلق نمیگیره.
- یکی از مواردی که حتی اگه مسافر باشید و بلیط هم داشته باشید به شما ارز مسافرتی تعلق نمیگیره، اینه که سنتون زیر ۱۲ سال باشه. پس اگه یکی از همسفرهاتون سنش کمتر از ۱۲ ساله اصلا روی ارزی که بهش تعلق میگیره حساب نکنید.
- یکی دیگه از مواردی که باید قید ارز مسافرتی رو بزنید اینه که شما مقیم خارج از کشور باشید و حالا به کشور خودتون سفر کردید و میخواید برگردید. به عبارتی قانونگذار معتقد بوده شما به این دلیل که مقیم کشور دیگهای هستی درآمد ارزی داری پس نیازی هم به این ارز مسافرتی نداری چون داری اونجا زندگی میکنی که البته میشه گفت منطقی هم هست. چون شما به اون کشور به عنوان یه مسافر سفر نمیکنی شما به ایران به عنوان یه مسافر سفر کردی.
- سومین مورد هم اینه که پاسپورت شما خدماتی یا سیاسی باشه. پاسپورت رسمی یا گذرنامه خدماتی، نوعی ویزاست که برای کارمندان دولت صادر میشه. هدفش اینه که به مقامات کشور مقصد اطلاع بدن که حامل از طریق تجارت رسمی وارد کشور میشه و نمایندگی کشورش رو به عنوان یه مقام رسمی داره. به دارندگان پاسپورت رسمی به طور معمول امتیاز خاصی داده نمیشه. این افراد چون برای مسافرت به کشور مقصد سفر نمیکنن و دارن برای ماموریت دولتی سفر میکنن بهشون هیچ ارز مسافرتی تعلق نمیگیره.
پس اگه شما توی هر کدوم این سه تا دسته قرار میگیرید بدونید که باید ارز آزاد تهیه کنید و کلا طرف ارز مسافرتی نرید.
چرا به نفعمونه که ارز مسافرتی رو دریافت کنیم؟
خوب واضحترین دلیلش اینه که قیمت ارز مسافرتی از قیمت ارز توی بازار آزاد پایینتره و چه کسی از این ارزونی چشمپوشی میکنه واقعا؟ پس کسایی که میخوان به خارج از کشور سفر کنن ترجیحشون اینه که ارز مسافرتی رو دریافت کنن. شما نباید به این فکر کنید که هر یورو مثلا فقط چند هزار تومن ارزونتره، به این فکر کنید که وقتی عدد رو در میزان ارزی که دریافت کردید ضرب میکنید چندین میلیون به نفعتون میشه.
البته باید توجه داشته باشید ارز مسافرتی تنها یک بار در سال به افراد تعلق میگیره. در نظر داشته باشید طبق تجربه بعضی مسافران، گاهی اوقات وقتی که برای دریافت این ارز مسافرتی به صرافیهای دولتی مواجعه میکنید، به تناسب شرایط خودتون به شما دلار یا یورو میدن و ممکنه نوع ارز موردنظر شما رو نداشته باشن. ولی خوب این موضوع چندان نگرانی نداره چون شما خیلی راحت توی کشور مقصد میتونید این دو تا ارز متداول رو به ارز اون کشور تبدیل کنید. معمولا توی فرودگاهها جاهایی برای این کار در نظر گرفته شده. پس شما توی فرودگاه میتونید بخشی از دلار یا یورو رو تبدیل کنید بعدش هم تو خود شهر هستن ایستگاههایی که این کار رو برای شما انجام میدن. در همون لحظه قیمت رو چک میکنن و به میزان دلار و یورویی که بهشون دادید بهتون ارز مورد نظر رو میدن.
برای دریافت ارز مسافرتی باید چه مدارکی رو تهیه کنیم؟
حالا که چک کردید و دیدید که از دسته افرادی هستید که ارز مسافرتی بهتون تعلق میگیره بدونید که باید یه سری مدارک رو هم تهیه کنید. یعنی این شکلی نیست که با خودتون بلیط هواپیا رو ببرید و بگن بله بفرمائید اینم حواله ارز مسافرتی خدمت شما. این قسمت من مدارک مربوطه رو براتون نوشتم حتما با دقت مطالعه کنید و حواستون باشه که موردی از قلم نیفته.
اولین چیزی که باید سریعا آماده کنید و یادتون نره، اصل گذرنامه معتبر به همراه یه نسخه کپی از اونه. پس کپی اونو تهیه کنید و بذارید تو کیف مدارک که فراموشش نکنید.
دومین مدرکی که باید همراهتون باشه اصل ویزای معتبر برای کشورهاییه که سفر به اونا به ویزا نیاز داره. به عنوان مثال، اگه راهی سفر ترکیه هستید، نیازی به ویزا ندارید. حتما یه سر به لیست کشورایی که میخواید بهشون سفر کنید کشورهایی که نیاز به ویزا ندارن رو یادت بمونه. اگه اونجا بهت گفتن خانوم یا آقا ویزاتون کجاست یهو ترس برت نداره که ویزا رو همراه نداری یا نگرفتی. ممکنه مقصد شما از دسته مقصدهایی باشه که نیازی به ویزا ندارن.
سومین مورد هم کارت ملی و یه نسخه کپی از اونه. بعضی از صرافیها خودشون کپی رو تهیه میکنن ولی برای اطمینان شما با خودتون کپی رو ببرید که معطل نشید و نوبتتون رو از دست ندید.
چهارمین مورد، اصل بلیط هواپیماییه که برای سفر گرفتید، همراه با مهر شرکت هواپیمایی مورد نظر و یه نسخه کپی از این بلیط. اگه بلیط رو به صورت اینترنتی خریدید، باید رسید خرید بلیطتون رو که شامل کد رهگیری، اطلاعات آژانس هواپیمایی صادرکننده، تاریخ و زمان خرید بلیطه رو به همراه کپی اون ارائه کنید. بهترین کار اینه که بلیط رو خودتون پرینت کنید و داشته باشید که مجبور نباشید این همه دردسر بکشید.
فرم تکمیلشده تقاضای ارز به صورت حضوری یا اینترنتی رو یادتون نره. بعضی از این صرافیهای دولتی توی سایتشون این فرم رو قرار دادن و شما میتونید خیلی راحت به سایتشون مراجعه کنید و فرم رو پر کنید که توی مراجعه حضوری اذیت نشید.
مورد بعدی، مبلغ ریالی معادل با ارز درخواستی به نرخ روز، بهعلاوه هزینه کارمزد بانک یا صرافی مورد نظره. اینم که دیگه کاملا مشخصه. اول اینکه بیشتر از اون ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو رو بهتون نمیدن معمولا هم عاقلانه نیست کمتر از اون رو دیافت کنید. پس مبلغش کاملا واضح و روشنه.
این مورد رو به هیچ عنوان یادتون نره و سعی کنید آنلاین انجامش بدید. اونم چیزی نیست جز، رسید واریز مبلغ عوارض خروج از کشور. یه سری اپلیکشن هستن که شما با نصب اونا روی گوشیتون میتونید عوارش خروج از کشور رو پرداخت کنید. پس حتما قبل از رفتن به صرافی این کار رو توی خونه انجام بدید و پرینتش رو بگیرید و با خودتون ببرید.
یه شماره موبایل در دسترس هم باید ارائه بدید که باهاتون تماس بگیرن یا پیامی رو براتون ارسال کنن.
شماره حساب بانکی معتبر به نام فرد درخواستکننده ارز، اینم دیگه مشخصه برای چیه.
حتما پیش از هرگونه اقدام، تمام این مدارک رو آماده کنید. توی مراجعه حضوری به بانکها و صرافیها که مجبورید توی صفهای طویل وایسید، با آماده داشتن این مدارک در زمان خودتون صرفهجویی میشه.
چطوری میتونیم برای گرفتن ارز مسافرتی اقدام کنیم؟
بعد از اینکه اطلاعات شما به بانک یا صرافی مورد نظر ارسال شد، باید یک هفته قبل از تاریخ حرکت تمام اون مدارکی که تو قسمت قبل گفتیم رو با خودتون بردارید و به بانک یا صرافی مشخص شده مراجعه کنید. بعد از تحویل مدارک مورد نیاز به بانک یا صرافی، به شما یه حواله دریافت ارز میدن. شما میتونید با تحویل این حواله توی فرودگاه و بعد از عبور از گیت مسافران، ارز مورد نظر خودتون رو دریافت کنید.
توجه داشته باشید که برای گرفتن حواله ارزی از بانک سامان حداقل ۱۰ روز و از بانک ملی حداقل ۴ روز پیش از حرکت اقدام کنید. بانک تجارت هم معمولا همون روزی که دریافت ارز رو درخواست میدید، حواله رو به شما تحویل میده.
اینم بگیم که، برای دریافت این حواله توی روزهای عادی از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ و روزهای پنجشنبه از ساعت ۹ تا ۱۱:۳۰ فرصت دارید.
برای دریافت ارز مسافرتی حتما باید حضوری بریم؟
نه اصلا اینطور نیست. اتفاقا راههای خیلی راحتتری هم هست که خیلیا ازش خبر ندارن یا اینکه بهش اطمینان نیست. در حالیکه روال کار رو سریعتر هم میکنه و زحمتتون رو کاهش میده.
- دریافت اینترنتی ارز
با اینکه بسیاری از مردم تصور میکنن، دریافت ارز از بانکها یا صرافیها بهترین راه برای این کاره، اما چنین چیزی صحت نداره. بهترین راه برای اینکه از شر صفهای طولانی و انتظار توی بانکها و صرافیهای شلوغ راحت بشید، اینه که این کار رو اینترنتی انجام بدید.
در اسفندماه سال ۱۴۰۰، سامانهای با عنوان سامانه برخط ارز مسافرتی به نشانی https://www.ice.ir/ راهاندازی شد که دریافت حواله ارزی رو سادهتر و سریعتر کرده. سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران، این امکان رو فراهم کرده که متقاضیان دریافت ارز نقدی بتونن در هر ساعت از شبانه روز، درخواست خودشون رو ثبت کنن. در حال حاضر، سایت my.ice.ir فقط به اشخاص حقیقی مسافر امکان خرید ارز رو میده، اما در آینده، خرید ارز برای دیگر مصارف ارزی، با همکاری بانک مرکزی و دیگر نهادهای مربوطه، مطابق با قوانین بانک مرکزی امکانپذیر میشه.
- گرفتن ارز مسافرتی در فرودگاه
یکی دیگه از راههای دریافت ارز مسافرتی اینه که این ارز رو در همون فرودگاه محل پرواز خودتون بخرید. برای خرید ارز در فرودگاه به حدود یه ساعت زمان نیاز دارید. بر اساس اطلاعیه بانک مرکزی، ارز مسافرتی توی فرودگاههای امام خمینی (ره)، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، ارومیه و اهواز به مسافران خارج از کشور فروخته میشه. برای اینکه توی فرودگاههای گفته شده ارز بخرید، باید قبلا حواله ارزی رو دریافت کرده باشید. با ارائه این حواله به شعب بانکی مستقر در فرودگاهها به شما ارز تحویل داده میشه. ارز تنها با ارائه حواله بانکی و حضور شخص متقاضی یا صاحب گذرنامه امکانپذیره.
نکته مهم دیگه برای دریافت ارز به سفرهای زیارتی مربوط میشه. در صورتی که ارز رو برای این سفرها میخواید، برای دریافت اون باید حتما در سامانه سماح سازمان حج و زیارت به نشانی https://samah.haj.ir/ ثبتنام کرده باشید.
به عنوان یه مسافر چقدر ارز میتونیم با خودمون از کشور خارج کنیم؟
یکی از نگرانیهای مهم کسانی که به خارج از کشور سفر میکنن، این موضوعه که توی یه کشور غریب با مسائل مالی مواجه نشن و ناگهان متوجه نشن که هیچ پولی ندارن. از اونجا که به دلیل مسائل تحریمی امکان انتقال پول به کشورهای خارجی با مشکلات بسیار زیادی روبروئه، این ترس و نگرانی مسافران کاملا منطقیه و به همین دلیل مسافران ایرانی سعی میکنن تا حد ممکن بیش از نیاز ارز و طلا با خودشون به خارج از کشور ببرن و گاها از قوانین مربوط به ورود خروج ارز و طلا از کشور غافل میشن. برخی اوقات هم مسافران آگاهی ندارن که میزان طلای زینتی که به طور طبیعی همیشه با خودشون به همراه دارن، بیش از سقف خروج طلا از کشوره و همین قضیه اونا رو به دردسر میندازه.
- میزان مجاز ورود و خروج ارز
بر طبق قوانین و مقررات ورود و خروج ارز ، سقف انتقال پول به خارج از کشور توسط مسافران ۵۰۰۰ یوروئه. همچنین طبق قوانین، هر مسافر میتونه تا سقف ۱۰۰۰۰ یورو، ارز وارد کشور کنه. توجه کنید که اگه ارزهای دیگه همچون دلار، لیر ترکیه و… به همراه دارید، ارزش همه اونا باید به یورو تبدیل بشه و در نهایت ارزش مجموعشون نباید از ۵۰۰۰ یورو بیشتر بشه. چنانچه قصد خروج ارز بیش از ۵۰۰۰ یورو یا ورود ارز بیش از ۱۰۰۰۰ یورو رو دارید، باید حتما اظهارنامه گمرکی تکمیل کنید و مراحل گمرکی رو انجام بدید.
- میزان مجاز ورود و خروج طلا ، نقره و پلاتین از کشور
هر مسافر میتونه حداکثر به میزان ۱۵۰ گرم طلا، نقره و پلاتین رو به شکل زیورآلات شخصی از کشور خارج یا به کشور وارد کنه. توجه داشته باشید که مسافرین حق خروج سکه طلا از کشور رو ندارن و طلا خارج شده از کشور باید حتما به شکل زیورآلات طبیعی و مورد استفاده شخصی باشه. یه گردنبند، یه جفت گوشواره، یه دستبند و حداکثر شش النگو به عنوان زیورآلات شخصی یه مسافر مورد قبوله.
- میزان مجاز ورود و خروج کالاهای قیمتی از کشور
از اونجایی که کالاهای قیمتی انواع بسیار گوناگونی دارن، لیست کردن اونا توی این متن نمیگنجه. از شما میخوایم قبل از اینکه برنامه سفرتون رو بچینید حتما اینو سرچ کنید و لیست کالاها رو دربیارید.
به این چند نکته درباره ارز مسافرتی دقت کنید
چند تا نکته کلیدی هست که باید بهشون دقت کنید:
نکته ۱: صرافی دولتی فرم تقاضای ارز مسافرتی رو به شما میده تا اون رو پر کنید. نرخ مبادلاتی ارز هم مثل نرخ بازار آزاد ارز هر روز درحال تغییره؛ بنابراین صرافی قیمت روز مبادلاتی اون ارز رو به شما اعلام میکنه تا پرداخت کنید. پس اگه کسی هفته گذشته قیمت کمتر یا بیشتری پرداخت کرده، نباید تعجب کنید.
نکته ۲: برای دریافت ارز مسافرتی حتما باید خود متقاضی مراجعه کنه، یعنی اگه یه خانواده ۴ نفره هستید که قصد سفر دارید، باید هر ۴ نفرتون برای دریافت ارز به صرافی مراجعه کنید.
نکته ۳: درصورتی که گذرنامهتون رو عوض کردید یا المثنی گرفتید، باید گذرنامه قبلی خودتون رو به متصدی صرافی دولتی ارائه بدید تا اون رو بررسی کنه.
در نهایت اینکه
ممکنه شرایط دریافت ارز مسافرتی هر از گاهی تغییر پیدا کنه. لذا همواره توصیه ما اینه که قبل از سفر اطلاعات دقیق رو از بانک مرکزی دریافت کنید. فراموش نکنید که احراز هویت در زمان دریافت ارز امر مهمیه و باید مدارک شناسایی، حواله و پاسپورت خودتون رو ارائه بدید. به خاطر بسپارید که ارز مسافرتی میتونه کمک مالی خوبی براتون باشه و بخشی از هزینههای سفر شما و خانوادهتان رو کاهش بده. پس دریافت اونو پشت گوش نندازید.