نجات زمین، روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی
کمآبی، خشکسالی، بیابانزایی و … واژههایی هستن که در سالهای اخیر بیشتر از هر زمان دیگهای به گوشمون خورده. نگرانی بابت کمبود فضای سبز و زیاد شدن وسعت بیابانها، بیشتر از قبل ذهنها رو درگیر کرده. اما بیابان چیه؟ بیابان یک نوع اکوسیستمه که به طور طبیعی جزو بخشهای کلان کرهی زمین محسوب میشه. سرزمینهای خشک و کمباران که به خاطر بارندگی سالیانه کم، پوشش گیاهی کمی دارن. همهی موجودات زنده برای ادامه بقا به پوشش گیاهی، اکسیژن و آب نیاز دارن. حالا فکرش رو بکن که با کمبود یکی از اینها مواجه بشن. اجزای محیط زیست به هم وابسته هستن و کمبود یا اختلال در یکی از اجزاریال روی بقیه هم تاثیر منفی میذاره. در نتیجه مشکلاتی مثل انقراض بعضی گونههای گیاهی و جانوری و در نتیجه مشکل در زندگی انسانها به وجود میاد. مسالهای که در آفریقا به یک بحران تبدیل شده و آسیا هم ازش بیبهره نیست.
برای نجات زمین از بیابانزایی متحد بشیم
مساله بیابانزایی در آفریقا قدمت زیادی داره. سال ۱۹۹۲ در کنفرانس سران ریو، این مساله مطرح شد. نگرانیهای جهانی و جستجو برای راهحلی همگانی، به تاسسی کنوانسیون جهانی بیابانزدایی منجر شد. این کنوانسیون زیرمجموعهای از سازمان ملل متحده و برای حل این مساله راهکارها و برنامههای عملیاتی پیشنهاد میده. اما نیاز به یک برنامهی جهانی برای همراه کردن همهی مردم دنیا در این جریان، به شدت احساس میشد. در نهایت در سال ۱۹۹۴، مجمع عمومی سازمان با هدف بالا بردن آگاهی عمومی در این زمینه، برنامهای پیشنهاد میده. طبق این پیشنهاد، ۱۷ ژوئن مصادف با ۲۷ خرداد، به عنوان روز جهانی بیابانزدایی و مبارزه با خشکسالی تعیین میشه. تا امروز حدود ۱۹۵ کشور به عضویت این کنوانسیون درآمدن. سال ۲۰۰۸ میلادی، هدفی ۱۰ ساله برای این کشورها تدوین شد. همکاری جهانی برای مبارزه با بیابانزایی، تخریب سرزمین و خشکسالی به منظور حمایت از کاهش فقر و پایداری زیست محیطی.
سبک زندگی نامناسب، دلیل اصلی بیابانزایی
برای کمک به کاهش بیابانزایی و مبارزه با خشکسالی، بهتره اول این معضل و دلایل ایجادش رو بشناسیم. بیابانزایی چیه و چجوری اتفاق میفته؟ کنوانسیون جهانی بیابانزایی تعریفی برای این معضل ارائه داده. براساس این تعریف، بیابانزایی در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمهمرطوب منجر به تخریب زمین میشه. این تخریب ممکنه در اثر عوامل انسانی یا عوامل طبیعی رخ بده. در نتیجهی این تخریب، زمین آب، پوشش گیاهی و حیات وحش خودش رو از دست میده و حیات غیرممکن میشه. انسان و سبک نادرست زندگی، سهم بسزایی در بیابانزایی داره. از جمله:
- بهرهبرداری نادرست از زمینهای کشاورزی و سفرههای آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و شوری خاک میشه
- تبدیل زمینهای کشاورزی به مناطق مسکونی و توسعه ساختوساز در زمینهای قابل کشت
- چرای بیش از اندازه دامها در جنگلها
- استفادهی بیش از حد از کود و سموم شیمیایی
- آبیاری نامناسب زمین
- قطع درختان
- بیثباتی سیاسی و …
بیابانزایی چگونه زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده
مسئله بیابانزایی و شدت گرفتنش به یک معشل جهانی تبدیل شده و نگرانیها حول این قضیه هر روز بیشتر میشه. به طور مستقیم زندگی بیش از ۲۵۰ میلیون نفر در دنیا تحت تاثیر بیابنزایی قرار گرفته. افزایش فقر یکی از بزرگترین پیامدهای این بحرانه. اما بیابانزایی چجوری این همه مشکل به وجود میاره.
نتیجه بیابانزایی مسائلی مثل تخریب مراتعه که تا امروز حدود ۳.۳ میلیارد هکتار از مراتع جهان قربانی اون شدن. نابودی پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی، خاک رو در برابر پدیدههایی مثل سیل و طوفان، بیدفاع کرده. دلیلی برای افزایش سیلهای مخرب و طوفانهای شدیدیه که شاهد هستیم و زندگی ساکنین اون مناطق رو مختل کرده. پیامدهای دیگهای که زندگی اسنان رو به خطر انداخته و دلیلی جز مساله بیابانزایی نداره، مثل:
- از بین رفتن پوشش گیاهی
- گرد و خاک زیاد
- کمشدن بارندگی
- فرسایش خاک
- کمشدن حاصلخیزی زمین
- از بین رفتن حیات وحش
- کمبود آب
مدیریت سایر اعضای محیط زیست برای مبارزه با بیابانزایی
آب یکی از حیاتیترین عناصر محیط زیسته که زندگی همهی موجودات زنده به اون وابستهست. بحران کمبود آب در کنار بحران بیابانزایی، یکی از معضلها و نگرانیهای این روزهاست. ادامهی حیات در کرهی زمین بدون آب تقریبا غیرقابل تصوره. مدیریت آب در کنار مدیریت خاک میتونه تاثیر بیشتری در مبارزه با بیابانزایی داشته باشه. یکی از دلایل مهم افزایش بیابانزایی، کمبود آب و کاهش بارندگی تو این مناطقه. پس حفظ منابع آب زمین برای جلوگیری از گسترش خشکسالی، یکی از مهمترین کارهایی هست که میتونیم انجام بدیم. نکته مهمی که باید بهش توجه کرد اینه که منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک هم وجود داره. اما مدیریت درست این منایع به کمک ما میاد تا از گسترش بیابانها جلوگیری کنیم.
به کمک زمین بیاییم
مفهوم بیابانزدایی، در برابر معضل جهانی بیابانزایی قرار داره. بیابانزدایی مجموعهای از فعالیتها و اقداماتی برای سبزکاری و جلوگیری از روند رو به رشد بیابانزایی هست. فعالیتهایی که به بیابانزدایی منجر میشه، با سه هدف بازدارنده، اصلاحی و احیایی به صورت موازی پیش میره. اما ما چه نقشی تو بیابانزدایی میتونیم داشته باشیم؟
- کاشت درخت و گیاهان مقاوم و سازگار با مناطق خشک مثل گیاهان ش.رهزی
- حفظ تعادل دام و مراتع برای مراقبت از پوشش گیاهی
- استفاده از سوختهای جایگزین
- پخش آب و سیلاب
- انبار کردن آب باران با روشهای مکانیزه و کارآمد
- کاشت گیاهان ویژه که برای مقابله با بیابانزایی مناسب هستن. مثل بنه، کنار، سمر، سلم، اکالیپتوس، اقاقیا، کاسیا، رملیک و …
اما نقش سفربازی در روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی
بزرگترین هدف سفربازی ساخت لحظات خوش برای شما عزیزان به هنگام سفر و تفریحه. تا امروز سعی کردیم به عنوان مرجع رزرو و عاملیت سفر، خاطرات خوبی برای مهمانان و مسافران بسازیم. اما مسئولیت اجتماعی هر کدوم از ما، جای خودش رو داره. سفربازی مهمانان و مسافران عزیز رو به مبارزه با بیابانزایی و جلوگیری از عوامل ایجادش، دعوت میکنه. پیشنهاد ما به شما اینه که هر کسی به سهم خودش تو فعالیتهایی مثل کاشت نهال شرکت کنه. به هنگام سفر حواسمون باشه که محیط زیست رو آلوده نکنیم. برای درست کردن آتیش از چوب درختان استفاده نکنیم و از هر اقدامی که برای محیط زیست مخربه، خودداری کنیم. هر مهمان و مسافر یک مبارز علیه بیابانزایی!