روز جهانی حیاتوحش، به صدای طبیعت گوش کن
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳ در شصتوهشتمین جلسه خودش، در قطعنامه ۶۸/۲۰۵ سازمان ملل، تصمیم گرفت ۳ مارس رو روز جهانی تصویب کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای وحشی در خطر انقراض، اعلام کنه. این مجمع معتقد بود با گذاشتن یه روز خاص برای حیاتوحش میتونه میزان آگاهی جامعه رو نسبت به گیاهان و جانوران، خصوصا اونایی که در معرض انقراض بودن، افزایش بده. حتی بعد از اون یه بزرگداشت توسط تایلندیها برای جشن گرفتن و افزایش آگاهی از جانوران و گیاهان وحشی جهان، پیشنهاد شد. به این ترتیب، برای اولین بار روز جهانی حیاتوحش در سال ۲۰۱۴ جشن گرفته شد. مجمع عمومی در قطعنامه خود بر ارزش ذاتی حیاتوحش و کمکهای مختلف اون از جمله اکولوژیکی، ژنتیکی، اجتماعی، اقتصادی، علمی، آموزشی، فرهنگی، تفریحی و زیباییشناختی در توسعه پایدار و رفاه انسان، تاکید کرد.
توی این متن از مجله گردشگری سفربازی میخوام براتون از روز جهانی حیاتوحش بنویسم. از اینکه چطور باید با حیاتوحش رفتار کرد و وقتی که پامون به طبیعت میرسه چطوری میتونیم کمترین آسیب رو به اون برسونیم. متاسفانه خیلی از ما هنوز نسبت به طبیعتی که برامون جز سود، چیز دیگای نداشته، نامهربون هستیم. شما هم اگر رهنمودی دارید نسبت به حیاتوحش و طبیعت، حتما در انتهای متن با ما به اشتراک بذارید. منتظر نظراتتون هستیم، چون برای ما ارزشمنده.
ما چه کارایی میتونیم برای حیاتوحش انجام بدیم؟
خیلی وقتا میشه، وقتی کسی صحبت از حیاتوحش و طبیعت میکنه و اینکه همه نسبت به اون مسئولیت داریم، بقیه بهش میگن خوب چه کاری از دست ما برمیاد؟ آخه صدای ما به جایی نمیرسه. مثلا همین پیروز که کشته یا تلف شد، تونستیم یقه کسی رو بگیریم و بگیم شما اونو کشتین؟ واقعا نه. اما توی این قسمت براتون میگم که چطوری میتونیم ما هم برای این طبیعت قدمی برداریم. اینجوری روز جهانی حیاتوحش رو میشه جشن گرفت.
برای حفظ حیاتوحش ایستادگی کنید
صدای شما مهمه! برای مقامات منتخب کشوری خودتون نامه بنویسید و اونا رو تشویق کنید تا از سیاستهایی حمایت کنن که از حیاتوحش محافظت میکنه. سعی کنید ازشون بخواید گروهی رو استخدام کنن که مردم و مسئولین رو به سرعت در مورد مسائل فوری حفاظت از حیوانات و گیاهان، مطلع کنن. باید تلاش کنن راههای آسونی رو برای ایجاد ارتباط فراهم کنن که این گروه درگیر بروکراسی نشه. حتما به فکر یه انتشارات باشید که در کمترین زمان اخبار مربوط به حیاتوحش رو منتشر کنن. اونا باید صدای حیاتوحش باشن. اینو بدونید که شما با اقدام به موقع میتونید همه این کارارو انجام بدید، فقط باید ایستادگی کنید و ناامید نشید.
حیاط یا محل زندگی خودتون رو به شکلی طراحی کنید که دوستدار حیاتوحش باشه
گونههای بومی گل، درخت و بوته رو توی حیاط خودتون بکارید. این کار به حیوانات وحشی غذا، سرپناه و مکانی برای بزرگ کردن خانواده میده. درباره ایجاد زیستگاه حیاتوحش توی حیاط خودتون بیشتر مطالعه کنید. برای جذب پرندگان به حیاط خودتون، بیاموزید که کدوم گونهی گیاه بومی برای مکان شما مناسبه. برای جذب پروانهها و حشرات به حیاط خودتون، یاد بگیرید که کدوم گونههای گیاهی بومی برای مکان شما مناسبه. برای کمک به زنده موندن پروانههای سلطنتی در خطر، گیاه شیر بومی رو بکارید. یاد بگیرید که کدوم گونه از علفهای شیری، بومی منطقهی شما هستن و تامینکنندگان علف شیر رو تیو منطقه خودتون شناسایی کنید.
میزان چمنکاری رو توی حیاطتون کمتر کنید. چمنزارها، حداقل غذا و سرپناه رو به حیاتوحش ارائه میدن. سعی کنید قسمتی از چمن خودتون رو با تختای باغچه یا گیاهان و گلهای بومی جایگزین کنید. یه مقدار سعی کنید، خلاق باشد. خونه پرنده یا خفاش رو به جای اینکه بخرید، خودتون بسازید. این کار میتونه ساعتها سرگرمی برای کل خانواده فراهم کند. خونتون حیاط نداره؟ مشکلی نیست! بالکنها و پاسیوها مکانهایی عالی برای باغهای کانتینری هستن. از آفتکشها، حشرهکشها، علفکشها یا کودهای شیمیایی در زمینهای چمن یا باغ خودتون استفاده نکنید. این محصولات عامل اصلی مسمومیتهای حیاتوحش هستن و همچنین برای حیوانات همراه هم خطرناکن.
به آلودگی نوری فکر کردید؟ نور مصنوعی در شب اثرات منفی شدیدی بر حیاتوحش داره. برای کمک، فقط در مواقعی که نیازه از نور استفاده کنید. تمام چراغهای فضای باز رو بهدرستی محافظت کنید، پردههای خودتون رو در هنگام عصر کشیده نگه دارید و اگه از ایمنی نگرانی هستید، چراغهای آشکارساز حرکت و تایمرها رو نصب کنید. روز جهانی حیاتوحش وقتش رسیده که انواع آلودگی رو شناسایی کنید.
به پاکسازی زمین از اثرات مونده از پاییز فکر کردید؟ برگها، سر گلهای مرده و علفهای زینتی، غذا و سرپناه حیاتی برای پرندگان، پروانهها، زنبورها و سایر حشرات مفید در طول ماههای زمستان فراهم میکنن. درباره اینکه چطوری پاکسازی حیاط پاییزی به حیاتوحش آسیب میرسونه، فکر کنید و در موردش بخونید.
از محیطزیست محافظت کنید
یکی از سادهترین و موثرترین راهها برای کمک به حیاتوحش، حفظ محیطزیستیه که حیوانات در اون زندگی میکنن. برای بازیابی جنگلهای بومی، مراتع و اکوسیستمهای ساحلی با کاشت گونههای بومی، حذف دستی گونههای گیاهی مهاجم و بیرون آوردن حصارهای قدیمی، به سازمان محیطزیست منطقه خودتون مراجعه کنید و سعی کنید داوطلبانه با اونا همکاری داشته باشید. برای کمک به حفاظت از زیستگاه گونههای در معرض خطر و دیگر حیاتوحش، در پاکسازی زبالههای محلی خودتون، شرکت کنید یا خودتون اون رویداد رو برگزار کنید.
سعی کنید از محصولات پلاستیکی کمتر استفاده کنید
اولین کار کاهش مصرفه. برای تولید محصولات مصرفی از انرژی و منابع طبیعی استفاده میشه و همین موضوع باعث ایجاد زباله و آلودگی میشه. وقتی کمتر مصرف میکنیم، به منابع طبیعی کمتری نیاز داریم و زبالهی کمتری تولید میکنیم. برخی زبالهها، مثل کیسههای پلاستیکی و بطریها، میتونن راه خودشون رو به سرزمینهای وحشی و اقیانوسها باز کنن و پیامدهای منفی برای گونههای در حال انقراض و سایر حیوانات داشته باشن. استفاده از پلاستیکهای یکبار مصرف، که بازیافت اونا دشواره و برای چندین دهه در محیطزیست باقی میمونه، کاهش بدید یا تا جایی که میتونید حذف کنید.
دومین کار استفاده مجدده. اگه هنوز کاربرد داره، اون رو دور نندازید! اگه کتابها، اسباببازیها، لباسها یا سایر اقلام ناخواسته دارید، به جای انداختن در سطل زباله، اونا رو به خیریه بدید.
سومین کار بازیافته. از محصولات یکبار مصرف و محصولات با بستهبندی بیش از حد یا بستهبندی که به راحتی قابل بازیافت نیستن، دوری کنید. پیدا کنید چه چیزی در منطقه شما قابل بازیافته و اقلام روزمره مثل قوطیهای آلومینیومی، ظروف شیشهای و پلاستیکی و محصولات مقوایی و کاغذی رو بازیافت کنید. وسایل الکترونیکی، باتریها و سایر مواد بالقوه خطرناک رو در مراکز جمع آوری شهرداری که به درستی از اونا استفاده میکنن، دور بندازید. روز جهانی حیاتوحش وقت اینه که کمی با علم بازیافت آشنا بشید.
سعی کنید کمتر انرژی مصرف کنید. رانندگی کمتر، استفاده از وسایل نقلیه و وسایل کارآمد انرژی و خاموش کردن ساده چراغها هنگام خروج از اتاق، مصرف انرژی رو کاهش میده. بسیاری از نیروگاهها متکی به زغالسنگ و سایر سوختهای فسیلی هستن که در هنگام استخراج، به زیستگاه حیاتوحش آسیب میرسونن و محیطزیست رو آلوده میکنن و در صورت سوختن به تغییرات آب و هوایی هم کمک میکنن. برای کم کردن مصرف برق، وسایل و شارژرها رو در صورت عدم استفاده، از برق بکشید. همچنین میتونید پیوستن به یک برنامه خورشیدی اجتماعی یا اضافه کردن فناوری خورشیدی به خانه یا کسبوکار خودتون رو مد نظر داشته باشید.
فاصله ایمنی رو از حیوانات حفظ کنید و سعی کنید به حریم اونا احترام بذارید. اگه حیوانات جوان پیدا کردید، به ویژه در فصل بهار، به اونا دست نزنید. معمولا مادرا بچههای کویچیکشون رو رها میکنن تا برن و غذا براشون بیارن، درسته که تو نگاه اول شما فکر میکنید مادرش اونو رها کرده و کسی پیشش نیست، اما معمولا بعد از ۲۴ ساعت مادر برمیگرده تا به بچهاش غذا بده. اگه شما به اون دست زده باشید، مادر بوی انسان رو حس میکنه و دیگه به بچهاش نزدیک نمیشه. درواقع این کار شما باعث به خطر افتادن جونش میشه. اگه دیدید که حیوون کوچولویی مجروح شده، با امدادگر تماس بگیرید تا اونا بهش کمک کنن خودتون سرخود کاری نکنید.
یه مصرفکننده تحصیلکرده و بافرهنگ باشید
قبل از خرید فکر کنید. محصولاتی رو انتخاب کنید که انرژی کارآمد، جنس بادوام، منابع پایدار و بستهبندی سازگار با محیطزیست دارن. از خریدن محصولاتی که به حیوانات و زیستگاهها آسیب میرسونن، مثل وسایل نقلیه گازسوز، پلاستیکهای یکبار مصرف و ریزدانههای پلاستیکی، محصولات کاغذی که از کاغذ بازیافتی ساخته نشدن، محصولاتی که با آفتکشها رشد میکنن و محصولاتی که با روغن نخل ساخته شدن، خودداری کنید. همچنین از محصولاتی که روی حیوانات آزمایش میکنن و حاوی قطعات یا مشتقات حیوانی هستن، دوری کنید.
هرگز حیوانات عجیب و غریب رو نخرید، به ویژه اونایی که در حیاتوحش به شکل غیرحرفهای صید شدن. هرگز قطعات و محصولات ساخته شده از حیاتوحش، از جمله سوغاتیها رو خریداری نکنید. از خرید لباس یا سایر محصولاتی که از خز یا پر استفاده میکنن، خودداری کنید. از تلاشهای واقعی که حیاتوحش رو در طبیعت نگه میداره، مانند اکوتوریسم، سافاری عکس، یا برنامههای آموزش انسانی مبتنی بر جامعه، حمایت کنید. کمتر گوشت بخورید، به خصوص گوشت گاو. دامداری پوشش گیاهی بومی رو از بین میبره. به مقادیر زیادی آب نیاز داره. به خاک آسیب میرسونه. اغلب منجر به کنترل مرگبار شکارچیان بومی میشه. آبراهها رو آلوده میکنه و متان، یه گاز گلخانهای قوی تولید میکن. در سطح جهانی، تبدیل جنگل به مرتع برای گاو یکی از علل اصلی از بین رفتن تنوع زیستیه.
درباره اینکه غذای شما از کجا میاد و ادعاهای برچسب مواد غذایی مانند “پایدار”، “انسانی” یا “کاملا طبیعی”، بیشتر بیاموزید. اگه محصول توسط یه ارزیاب مستقل رتبهبندی یا تأیید شده، بدونید که امتیاز/گواهینامه به چه معناست و طرفداران حیوانات و محیطزیست در مورد استانداردهای گواهیدهنده، چی میگن.
در مورد گونههای در معرض خطر و زیستگاه اونا مطالعه کنید
با تهدیداتی که گونههای در معرض تهدید و انقراض با اون مواجه هستن، آشنا بشید. به دوستان و خانواده خودتون در مورد گونههای در معرض خطر و سایر حیواناتی که در نزدیکی شما زندگی میکنن، آموزش بدید. روز جهانی حیاتوحش سعی کنید در آگاهی دادن دیگران کمی تلاش کنید.
از پناهگاه ملی حیاتوحش، پارک یا سایر فضای باز دیدن کنید و در مورد گونههای در معرض خطر و انقراض و سایر حیواناتی که در اونجا زندگی میکنن، اطلاعات کسب کنید. آگاه باشید و از سیاستهایی حمایت کنید که این مناطق رو وحشی نگه میداره و از گونههای بومی محافظت میکنه.
اگه یه معلم هستید، با پوستر آموزشی به گسترش آگاهی در کلاس درس خودتون در مورد گونههای در خطر انقراض کمک کنید.
از گونههای در حال انقراض محافظت کنید
قانون گونههای در خطر انقراض، یه شبکه ایمنی موثر برای گونههای در معرض خطره که از انقراض بیش از ۹۸ درصد از حیوانات تحت مراقبت اون جلوگیری میکنه. از مقامات منتخب کشور بخواید که در مورد این قوانین سختگیر باشن. روز جهانی حیاتوحش باید به فکر این گونهها باشیم، اونا از نفت هم مهمتر هستن.
به پایان دادن به تلهها و دامهای غیرانسانی، کمک کنید
اگه شخصی یا کسبوکاری رو میشناسید که دارن از این دست محصولات میفروشن، حتما به سازمان حفاظت از محیطزیست اطلاع بدید تا اونا به سراغ فرد برن.
به محافظت از پرندگان کمک کنید
سالانه بیش از ۱ میلیارد پرنده در ایالات متحده به دلیل برخورد با ساختمونها میمیرن. بیاموزید که چطوری با ساختن پنجرهها برای پرندگان سازگارتر، برخورد پرندگان رو کاهش بدید. گربه خودتون رو در داخل خانه نگه دارید. گربهها یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر پرندگان هستند. مطالعه دانشمندان موسسه زیستشناسی حفاظتی اسمیتسونیان گزارش داده که سالانه بین ۱.۴ تا ۳.۷ میلیارد پرنده توسط گربههایی که در فضای باز پرسه میزنن، کشته میشن. بنابراین، یکی از مهمترین کارهایی که صاحبان حیوانات خانگی میتونن برای کاهش مرگ و میر مستقیم حیاتوحش انجام بدن، نگه داشتن گربه در داخل خونهاس.
به محافظت از اسبهای وحشی کمک کنید
درباره مسائل اسب وحشی بیشتر بدونید و بخونید. سعی کنید دانستههاتون رو با دیگران به اشتراک بذارید. از معلمها بخواید در این مورد توی مدارس آموزش بدن تا دانشآموزان از همون ابتدا این چیزارو یاد بگیرن.
روز جهانی حیاتوحش یادتون باشه، شما نباید ردپایی از خودتون در حیاتوحش به جا بذارید
به اشتراک گذاشتن تجربه با حیاتوحش راهی عالی برای افزایش عشق ما به فضای بازه. مردم در سراسر جهان زمان زیادی رو پشت دوربین برای ثبت یه لحظه کوتاه حیاتوحش، میگذرونن. با حوصله و شانس کافی، میتونیم نگاه عمیقتری به اتفاقات دنیای طبیعی اطراف خودمون داشته باشیم. مهمه که به یاد داشته باشید که ما بین حیواناتی هستیم که در فضاهای بیرونی مورد علاقه ما زندگی میکنن. وقتی انسانها به وحشی بودن این حیوانات احترام بذارن، میتونیم از همراهی همدیگه با تاثیرات منفی کمی، لذت ببریم.
من اینجا چند تا نکته رو به شما میگم که با اونا میتونید با حیاتوحش رفیق بشید.
- حیات وحش رو از دور مشاهده کنید.
- از زیستگاههای حساس و بخصوص در فصول تولیدمثل و لونهسازی خودداری کنید
- هرگز به حیوانات حیاتوحش، غذا ندید
- مواد غذایی و ضایعات رو به درستی ذخیره و دفع کنید
- هرگز حیوانات رو تعقیب نکنید یا سعی نکنید اونا رو لمس کنید، مگر اینکه اونا بیمار یا مجروح باشن
- حیوانات خونگی رو همیشه کنترل کنید یا اونا رو در خانه رها کنید
- برای اینکه یه عکس بهتر بگیرید، مزاحم حیوونا نشید
“ترفند انگشت شست” راهی عالی برای اطمینان از اینکه در هنگام مواجهه با یک حیوان وحشی، فضای کافی را فراهم میکنید، است. برای تکمیل «ترفند انگشت شست»، به سادگی با بازوی کاملاً دراز، یه انگشت شست رو بالا بیارید. یه چشم خودتون رو ببندید و سعی کنید با انگشت شست خودتون حیوون رو کاملا بپوشانید. اگه هنوز میتونید اونا رو ببینید، خیلی نزدیک هستید. این ترفند کار میکنه، زیرا تناسبها تیو اون رعایت شدن. هرچه حیوان بزرگتر باشه، برای تکمیل موفقیتآمیز اون باید دورتر باشید.
۱۰ توصیه برای نحوه رفتار در طبیعت و حیاتوحش
همیشه هم اینجوری نیست که ما شما رو با یه سری باید و نبایدی که مقداری هم براتون سخته، رها کنیم. اینجا میخوام بهتون بگم اگه به طبیعت و حیاتوحش رفتید چطوری میشه رفتار کرد که نه حیوونا آزار ببینن نه ما از رفتن به طبیعت لذت نبریم.
- با پای پیاده، دوچرخه یا وسایل نقلیه عمومی وارد طبیعت بشید
چرا وقتی به طبیعت میرید ماشین بگیرید، وقتی میتونید از دوچرخهسواری با باد در موهاتون، لذت ببرید یا در حین پیادهروی از بوی تازه جنگلا و علفزارها استشمام کنید. به این ترتیب میتونید طبیعت رو با تمام حواس تجربه کنید. برای مثال، اگه برای رسیدن به نقطه شروع کوهنوردی در کوه دماوند، همچنان نیاز به استفاده از وسیلهنقلیه شخصی دارید، توی پارکینگ خودرو پارک کنید و در مورد امکانات استفاده از وسایل حملونقل عمومی، مانند اتوبوسهای رایگان که شما رو به دامنه میبرن، اطلاعات کسب کنید.
- بذارید فقط جادهها و مسیرهای رسمی شما رو اغوا کنن
اگه آدرنالین دوچرخهسواری در کوهستانه که شما رو به طبیعت کشونده، پس فقط مسیرهایی رو انتخاب کنید که تقویت شدن. برخی از مسیرهای دوچرخهسواری کوهستان نشونهگذاری شدن. سواری بر روی زمینی که تقویت نشده، میتونه منجر به عواقب جدی برای محیط طبیعی بشه و همچنین میتونه باعث فرسایش خاک بشه. استفاده از وسایل نقلیه موتوری (از جمله دوچرخههای موتور کراس و چهارچرخ) در طبیعت ممنوعه یا محدود به جادههای عمومی و دستهبندی نشده است که برای حملونقل جادهای عمومی استفاده میشه.
- آیا برای رفتن به کوه دماوند آماده هستید؟
کوهنوردا میگن، این کوه نیست که دیوانه است، بلکه کسیه که از اون بالا میره. برای اینکه حداقل کمی این «جنون» رو رام کنیم، باید برای سفرهامون به کوهستان، به خوبی آماده بشیم. نه تنها قله بلکه مسیری که انتخاب میکنید هم مهمه. مسیر باید با شرایط فیزیکی شما مطابقت داشته باشه و همچنین بررسی کنید که آیا تجهیزات مناسبی دارید یا خیر. هنگام برنامهریزی برای سفر به کوهستان، پیشبینی آبوهوا رو فراموش نکنید تا گرفتار آبوهوای بد نشید. توی مسیرهایی که به خوبی حفظ شده و مشخص شدن، راه برید.
- زیر ستارهها بخوابید، ولی فقط توی کمپ کویر لوت
مقاومت در برابر زیبایی غیرقابل توصیف آسمون پرستاره، که به ویژه در طبیعت جادوییه، دشواره. اما اجازه ندید که شما رو به خوابیدن در زیر سایهبون ستارهها در هر جایی اغوا کنه. بهتره که در ایران کمپینگ وحشی ممنوع بشه. البته معمولا مجموعههای بزرگی از کمپینگها، اقامتگاههای زیبا و توقفگاههای موتورخونه در محیط طبیعی ساخته شده، جایی که میتونید با خوابیدن زیر ستارهها روح عاشقانه خودتون رو ارضا کنید. روز جهانی حیاتوحش وقتش رسیده که کمی قانونمند رفتار کنیم.
- دریاچههای کوهستانی، قابل تحسین، اما نه برای حمام کردن، درست مثل سراگاه گیلان
دریاچههای کوهستانی مرتفعی که هنگام پیادهروی در میان کوههای شمالی با اونا روبرو میشید، انقدر زیبا و تمیز هستن که میتونید خودتون رو در اون غرق کنید. اما این کار رو نکنید، چون حمام کردن در دریاچههای کوهستانی ممنوعه. در عوض، خودتون رو به ساحل ببرید و اونجا شنا کنید و در طراوت و زیبایی ساحل نفس بکشید. اگه لحظات پرطراوت آبی خودتون رو در استخرهای شنای طبیعی و مناطق شنا در درهها بیابید، که چه بهتر.
- شما فقط یه بازدیدکننده در طبیعت هستید، به “میزبان” احترام بذارید
هنگام قدم زدن در طبیعت جنوب میتوانید از بو و رنگ گلهای مختلف لذت ببرید. اونا رو تحسین کنید و از اونا در زیستگاه طبیعی خودشون عکس بگیرید. جایی که اونا رشد میکنن، جاییه که زیباترین هستن. به خصوص در مناطق حفاظت شده مهمه که گیاهان اجازه داشته باشن بدون مزاحمت در محیط طبیعی خودشون رشد کنن زیرا ممکنه گونههای کمیاب یا حتی در معرض خطر انقراض باشن. حیواناتی که در اکوسیستمهای طبیعی زندگی میکنن نیز از آرامش و سکوت قدردانی میکنن، بنابراین سر و صدا نکنید و سگهای خودتون رو تحت کنترل داشته باشید. طبیعت ایران دارای گیاهان و میوههای فراوانیه اما هنگام جمعآوری اونا اعتدال رو فراموش نکنید. فقط اونچه رو که میدونید و در مقادیر مجاز جمعآوری کنید.
- مراقب باشید، حیوانات در حال چرا هستن
آیا میدونید شیر کجا طعم بهتری داره؟ بدون شک در مراتع ما که حیوانات در تابستان در اون چرا میکنن. مراتع کوهستانی اصالت خودشون رو حفظ میکنن و این رو میشه در شیر و لبنیات هم چشید. کوههای آذربایجان بیشتر به دلیل سنت کشاورزی مرتعی خودشون شناخته شدن، اما در اطراف اردبیل هم تعداد زیادی مرتع وجود داره. وقتی برای امتحان این طعمهای لبنی اصیل در مراتع میرید، یا وقتی از کنار اون میگذرید، فقط در مسیرهای نگهداری شده قدم بزنید و مزاحم حیوانات چرنده نشید.
- روابط خوب با مردم محلی
در روستاها انسان و طبیعت دست به دست هم میدن. مردمی که در اینجا زندگی میکنن، نسلها با طبیعت همزیستی کردن، قوانین اون رو میشناسن و به اون احترام میذارن. در ایران ما چهار منطقه زیست انسان و حیوان داریم. این هماهنگی رو کشف کنید و به اون احترام بذارید. زیبایی هر منطقه رو به شیوهای محجوب کشف کنید و به جمعیت محلی و دارایی اون احترام بذارید. به جنگلها و مراتع آسیب وارد نکنید و به محصولات و ماشینآلات مزارع دست نزنید. به این ترتیب مردم محلی با آغوش باز از شما استقبال خواهند کرد.
- زبالههای خودتون رو با خودتون به خانه ببرید
از سفر خودتون به طبیعت تنها با انرژی تازه، عکسهایی برای یادآوری سفر و زبالههای خود را برگردونید. آیا باقیمانده و بستهبندی میان وعده شما با زیبایی طبیعی که در سفر میبینید هماهنگ میشه؟ خیلی خوب نیست، فکر نمیکنم. بهتره اونا رو توی سطلهای زباله برای جمعآوری جداگونه زبالهها بندازید. همچنین مطمئن بشید که بازدید شما از طبیعت مزاحم و پر سر و صدا نیست. در عوض، از آرامش طبیعت لذت ببرید. روز جهانی حیاتوحش باید نشون بدیم که فرهنگ در حفظ خونهی میزبان، بالاست.
- این نگرش مسئولانه نسبت به طبیعت را در بین افراد دیگه گسترش بدید
اون چیزی که در شبکههای اجتماعی منتشر میکنید میتونه تاثیر زیادی بر طبیعت داشته باشه. عکسها و فیلمهای بازدیدهای مسئولانه و ایمن خودتون رو ارسال کنید. سفر به طبیعت نباید فقط یه تعقیب غیرقابل انتقاد از محبوبترین مناظر باشه، بلکه یک تجربه سازگار با خودتون و یه تجربه مسئولانه باید باشه که توسط دوربین در حال شکار شدنه. دریابید که کجا برای ساخت یک ویدیو به مجوز نیاز دارید.
۶ دلیل که چرا حفاظت از حیاتوحش باید در لیست کارهای شما باشد
از ببر توانا گرفته تا زنبور کارگر فروتن، تنوع عظیمی از زندگی روی زمین به روشهایی بیشتر از آنچه فکر میکنیم به زندگی و رفاه ما کمک میکنن. از ارائه انبوهی از داروهای طبیعی گرفته تا محافظت از ما در برابر شوکهای آبوهوایی و بهبود سلامت خاک، ما برای بقا، رفاه و زنده موندن خودمون به حیاتوحش نیاز داریم.
با این حال، نحوه زندگی و کار ما، از غذایی که میخوریم تا نحوه ساخت زیرساختهامون، باعث کاهش شدید تعداد اونا شده. تنها در ۴۰ سال گذشته، به طور متوسط شاهد کاهش ۶۰ درصدی جمعیت گونهها بودیم.
در این روز جهانی حیاتوحش لطفاً در مورد وضعیت اسفناک بسیاری از گونههای در معرض تهدید در سراسر جهان، فکر کنید. در اینجا پنج دلیل وجود داره که چرا اونا باید برای همه ما اولویت داشته باشن.
- حفاظت در برابر تغییرات آبوهوایی
همه ما میدونیم که جنگلها با ذخیره کربنی که در جو منتشر میشه، نقش حیاتی در مقابله با تغییرات آبوهوایی ایفا میکنن. اما آیا میدونستید که حیوانات وحشی در این جنگلها هم نقش تعیینکنندهای دارن؟
حفاظت از حیات وحش میتونه فراوانی و شدت آتشسوزیهای مخرب جنگلها رو به میزان قابل توجهی کاهش بده. حیوانات وحشی گیاهخوار مقدار علفی رو که میتونه از طریق چرا به آتشسوزی دامن بزنه، کاهش میدن. به عنوان مثال، در پارک Hluhluwe-iMfolozi در آفریقای جنوبی، یکی از بزرگترین چرندگان جهان، کرگدن سفید، شناخته شده که گسترش و شدت آتیش رو کاهش میده، به خصوص پس از بارندگی زیاد که علفها با سرعت بیشتری رشد میکنن.
علاوه بر این، علفخوارای وحشی بزرگ مانند فیلها، گورخرها، کرگدنها و شترها به اندازه دامهای اهلی متان، یک گاز گلخانهای قوی، تولید نمیکنن. این به این دلیله که اونا علف رو به روشی متفاوت از دامها، هضم میکنن، با استفاده از یه معده بزرگ و تک به جای بازگرداندن غذا.
اما این همهی ماجرا نیست. حیاتوحش همچنین میتونه به جنگلها کمک کنه تا کربن رو به طور موثرتری ذخیره کنن. بسیاری از گونههای درختی در جنگلهای بارانی شمال برای خوردن میوههای بزرگ و گوشتی خودشون به حیواناتی مانند فیلها و توکانها تکیه میکنن و بنابراین به پراکندگی دانههاشون کمک میکنن. درختان با میوههای بزرگ میتونن نسبت به درختانی که میوههای کوچک دارن، رشد کنند و در به دام انداختن کربن موثرتر باشن. مطالعات نشان میده که از بین رفتن چنین درختانی منجر به کاهش ۱۰ درصدی پتانسیل ذخیره کربن در جنگلهای استوایی میشود.
- منبع غذایی غنی از مواد مغذی
حیوانات وحشی به عنوان یه منبع غذایی حیاتی، غنی از پروتئین و مواد معدنی برای میلیاردها نفر در سراسر جهان عمل میکنن. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) گزارش میده که ۳۴ میلیون نفر برای امرار معاش به ماهیگیری متکی هستن. تامین پروتئین برای بیش از ۳ میلیارد نفر. در کشورهای گرمسیری، مردم سالانه بیش از شش میلیون تن پستانداران، پرندگان و خزندگان با اندازه متوسط تا بزرگ رو برای گوشت خودشون برداشت میکنن که به عنوان منبع غنی از مواد معدنی مهم عمل میکنه. پیشبینی میشه در صورت از دست دادن دسترسی به گوشت حیوانات وحشی، نسبت کودکانی که از کمخونی رنج میبرن، ۲۹ درصد افزایش پیدا کنه و تأثیر بسیار بیشتری بر خانوادههای کمدرآمد خواهد داشت. دامداری حیاتوحش همچنین میتونه مزایای عمدهای برای سلامت انسان داشته باشه، زیرا گوشت شکار حاوی نسبتهای بالاتری از اسیدهای چرب غیراشباعه. مصرف گوشت وحشی همچنین به کاهش مایل غذا و ردپای کربن تولید غذا کمک میکنه و اون رو برای ما و کره زمین یه بازی برد-برد میکنه.
- کابینت داروی طبیعت
از زمانی که اجداد اولیه ما شروع به استفاده از اونا برای بهبود و غنیسازی زندگی خودشون کردن، مواد شیمیایی ناشی از طبیعت بخشی از تمدن بشر بوده. امروزه، اونا همچنان به ارائه دانش ارزشمند به محققان و پزشکان با پیامدهای حیاتی برای علوم پزشکی ادامه میدن. دوزیستان با ترکیبات استخراج شده از قورباغهها به تنهایی برای درمان افسردگی، تشنج، سکته مغزی و از دست دادن حافظه به ویژه برای پزشکی مدرن مهم هستن. ما همچنین برای طیف وسیعی از ترکیبات جدید از جمله «چسب قورباغه»، یک چسب انعطافپذیر که از غدد گونههای قورباغه صلیب مقدس استرالیایی برای درمان آسیبهای زانو انسان بهدست مییاد، به حیوانات تکیه میکنیم. لانولین و ویتامین D3 مشتق شده از پشم گوسفند؛ و پرمارین از ادرار مادیان تهیه شده و برای درمان علائم یائسگی استفاده میشه.
- اهمیت فرهنگی
مزایای غیرمادی، از غنیسازی معنوی تا سرگرمیهای فراغت، در حالی که اندازهگیری و ارزشگذاری اون دشواره، در میان کمشناختهترین و در عین حال مهمترین کمکهای حیات وحش به رفاه انسانه. حیات وحش مزایای درمانی متعددی رو ارائه میده. تحقیقات نشون داده که مردم بیشتر به سمت مناظر آرام، زیباییشناختی، اهمیت تاریخی و حاوی حیاتوحش جذب میشن. زیستگاهها و مناظر طبیعی که از جمعیتهای پررونق حیاتوحش حمایت میکنن هم به عنوان فضاهای ارزشمندی برای تعامل مردم با حیاتوحش عمل میکنن. از عکاسی از حیاتوحش گرفته تا تماشای فیلمهای اون. جای تعجب نیست که سفرهای بینالمللی به مقاصد حیاتوحش طی ۲۰ سال گذشته سه برابر شده.
حیاتوحش همچنین مزایای معنوی مهمی رو برای ما به ارمغان میاره و مکانها و گونههای مقدس نقش مهمی در زندگی بسیاری از مردم ایفا میکنن. معبد مارها در پنانگ، مالزی و معبد گالتاجی در جیپور، هند که به میمونها اختصاص یافته، تنها دو نمونه از حیاتوحش هستن که اساس اعمال و آیینهای مذهبی رو تشکیل میدن.
- بهبود سلامت و حاصلخیزی خاک
حیوانات وحشی با بهبود مواد مغذی خاک، نقش کلیدی در افزایش سلامت و حاصلخیزی خاک دارن. مدفوع و ادرار اونا با تامین مواد معدنی غنی کننده، به تامین مواد مغذی خاک کمک میکنه. حیاتوحش، که دامنه وسیعی داره، همچنین میتونه مواد مغذی رو به اطراف منتقل کنه؛ برای مثال، چرای شبانه اسب آبی در مراتع، مواد مغذی رو از طریق سرگین خودش به رودخونه برمیگردونه و بهرهوری ماهی رو افزایش میده.
- حفظ ارتباط اکولوژیکی و باز نگه داشتن راهروهای زیستمحیطی
گاومیش کوهاندار امریکایی، بزرگترین پستاندار خشکی در اروپا، یه گونه کلیدی برای حفظ دژهای بیابانیه. توانایی جستجوی گاومیش کوهاندار امریکایی در جستجوی غذا به حفظ موزاییکی از مناطق جنگلی و مراتع کمک میکنه. منظرهای که به دلیل تنوع زیستی و انعطافپذیری طبیعی اون در مواجهه با چالشهای آبوهوایی، بسیار ارزشمنده. علاوه بر این، گاومیش کوهاندار امریکایی گونهایه که اگه با موفقیت دوباره معرفی بشه و زیستگاه اون به طور فعال در سراسر کوهها حفظ بشه، به حفظ دالانهای اکولوژیکی در مقیاس بزرگ کمک میکنه و امکان مهاجرت گونهها رو فراهم میکنه، خواه خود گاومیش کوهاندار یا سایر گوشتخواران بزرگ مانند خرس قهوهای، گرگ یا سیاهگوش. گاومیش کوهاندار اروپایی یکی از در معرض خطرترین پستانداران بزرگ در جهانه و در سطح اروپا از اون محافظت میشه.
در نهایت اینکه
حفظ محیطزیست و حیاتوحش به عهدهی ماست. تمام مواردی که توی این متن گفته شد اگر توسط همه آدمای روی زمین رعایت بشه میبینیم که این زمین جای خوبی برای زندگی بقیه گونهها هم هست. خیلی خودخواهانه است که فکر کنیم همه گونهها اومدن تا ما بتونیم خوب زندگی کنیم. هرچند که عملکردشون باعث شده زندگی باکیفیتتری داشته باشیم ولی این دلیل نمیشه که خودمون با دست خودمون اونا رو نابود کنیم و بهشون آسیب بزنیم. در آخر و ناامیدانه میشه گفت حداقل به خاطر اینکه خودمون بتونیم زندگی بهتری داشته باشیم بد نیست که به زندگی حیاتوحش اهمیت بدیم. روز جهانی حیاتوحش وقت فکر کردن به تمام چیزاییه که تو این متن نوشتم.