آتشکده بهرام یزد، آتشی که ۱۵ قرن شعله‌ور ماند

آتشکده‌ها یکی از مکان‌های مقدس در بین ایرانیان باستان به شمار می‌رفتن. از عهد باستان تا به امروز آتش در بین ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته است. بحث پرستش آتش در بین ایرانیان مطرح نبوده، اما به خاطر سمبل نور و روشنایی همیشه یکی از مقدس‌ترین عناصر از بین عناصر چهارگانه در بین ایرانیان بوده است. آتشکده بهرام یزد همان طور که از نامش پیداست در شهر یزد واقع شده و یکی از معروف‌ترین آتشکده‌های ایرانی به شمار می‌ره.

آتشکده‌ها در شهرهای مختلف ایران وجود داشته‌اند. انسان‌ها قبل از به وجود آمدن آتش، مهرپرست بودند و خورشید را به خاطر گرما و نورانی بودنش تقدس می‌کردند. این آیین ۱۵۰۰ سال است که در بین ایرانیان ماندگار شده. آتشکده‌ها جایگاهی برای مقدس شمردن آتش بوده‌اند که همواره جایگاه و ارزش خود را در بین ایرانیان حفظ کرده‌اند. با من در ادامه این مقاله در سفربازی همراه باشید تا درباره آتشکده بهرام یزد بیشتر بدانیم.

آتشکده در فرهنگ آریایی ایران

همان طور که گفتیم ایرانیان را از قدیم مهرپرست می‌دانستند و بعدها آیین زرتشت را پذیرفتند، اما قداست آتش تا به امروز جایگاه خودش را در فرهنگ ما حفظ کرده است. دلیل ایجاد آتشکده‌ها جالبه. از اونجایی که روشن کردن آتش کار ساده‌ای نبود، ایرانیان همواره به دنبال مکانی می‌گشتند تا بتوانند آتش را در آنجا، سال‌ها و حتی سده‌ها روشن نگه دارن تا بتونند از گرما و شعله اون برای روشن نگه داشتن اجاق‌هاشون استفاده کنند.

تاریخ آتشکده یزد

با اینکه آتشکده‌های زیادی در سرتاسر کشورمون قرار داره اما آتشکده یزد از قدیمی‌ترین آتشکده‌های ایرانه. آتشی که در این آتشکده قرار داره، از قرن ۵ میلادی شروع شده و حدود ۱۵ قرن شعله‌ور بوده و مشخص نیست تا چه زمانی شعله‌ور باقی بمونه. آتشکده بهرام یزد نشانۀ فرهنگ غنی آریاییه و در حال حاضر یکی از جاهای دیدنی یزد به شمار می‌ره.

نام اصلی آتشکده بهرام یزد

«کده» در زبان فارسی به معنای «خانه» و آتشکده را می‌توان به معنای «خانه آتش» به شمار آورد. به آتشکده، آتشگاه هم می‌گفتند. آتشی که درون آتشکده یزد قرار داره از نژاد ورهرام یا بهرامه. آتش بهرام یا ورهرام معنی «آتش پیروزی» داره که از زمان سلسله ساسانی تا به امروز روشن مونده و گرمای خودش رو حفظ کرده.

بخش‌های مختلف آتشکده بهرام یزد

آتشکده یزد ظاهری ساده داره که به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شه؛ اتاقک آتشدان، آب انبار، محوطه و حیاط، نگاره فروهر و تالار ورجاوند قسمت‌های مختلف اون هستن که هر کدوم رو براتون توضیح می‌دم.

اتاقک آتشدان (مجمر)

از اسمش هم پیداست که در اتاقک آتشدان، آتش را در یک ظرف برنزی و داخل یه محوطه شیشه‌ای نگه می‌دارن. تنها موبدان زرتشتی اجازه دارن که به پشت محفظه شیشه‌ای برن و چوب‌های مخصوصی رو به مجمر اضافه کنن تا آتش ورهرام روشن باقی بمونه. بازدیدکننده‌ها تنها می‌تونن از پشت شیشه مجمر رو ببینن.

آب انبار آتشکده یزد

آب انبار آتشکده یزد یک حوض یا استخر سرپوشیده است که در زمان‌های قدیم وظیفه آبرسانی به اهالی آتشکده و دهکده‌های اطراف رو بر عهده داشت. این آب انبار شامل مخزن، پلکان، پاشیر، سردر و بادگیر است. این آب انبار در قسمت زیرین آتشکده قرار داره و ورود و خروج به اون هم برای همه مشکلی نداره.

محوطه و حیاط آتشکده

حیاط آتشکده یزد یه حوض آبی و دایره‌ای وسطش داره که محل ورود گردشگران داخلی و خارجی هم هست. اگه خود زرتشتی‌ها در روزهای جشن مانند اول فروردین بخوان به آتشگاه وارد بشن از در پشتی وارد آتشکده بهرام یزد می‌شن و مراسم رو برگزار می‌کنن.

نگاره فروهر آتشکده یزد

یکی از اصلی‌ترین نمادهای هخامنشیان و زرتشتیان علامت فروهر نام داره که در سردر آتشکده یزد کاشی‌کاری شده و به معنی پیش رونده در کارها به شمار می‌ره. هر زمان صحبت از آیین زرتشت وسط باشه نگاره فروهر در اونجا خودنمایی می‌کنه. آتشکده بهرام یزد هم که نماد اصلی آیین زرتشته و این نگاره در ورودی این مکان وجود داره.

تالار ورجاوند

برنامه‌های آداب و رسوم و جشن و سنت زرتشتیان به شکل نمایشگاه در تالار ورجاوند در آتشکده یزد برگزار می‌شود. در این نمایشگاه نمونه لباس‌های سفید زرتشتیان، سفره جشن‌ها، محافل سنتی، تابلوها، تصاویری درباره زرتشت، کتاب زرتشتیان به نام اَوِستا و هر آنچه مربوط به زرتشتیان می‌شود را بیابید.

معماری آتشکده یزد

با دیدن معماری آتشکده بهرام یزد از زیبایی باشکوه و در عین حال استفاده از رنگ‌های گرم و در عین حال آبی روی فروهر لذت می‌بریم. بخشی از این زیبایی‌ها کار هنرمندان اصفهان و بخشی دیگر کار کاشی‌کاران یزدی بوده است.

سه آتش شلعه‌ور به نام‌های آتش ورهرام، آتش آذران و آتش دادگاه در سه آتشدان آتشکده یزد قرار داره که آتش ورهرام از دوتای دیگه مهم‌تره.

بهترین زمان بازدید از آتشکده یزد

بازدید از این آتشکده بین ۱ تا ۲ ساعت زمان می‌بره. این زمان در روزهای مراسم آیینی زرتشتی مثل نوروز و روزهای تابستان که جشن برگزار می‌شه، ممکنه کمی طولانی بشه. شما می‌تونین در پاییز و زمستون به دیدن آتشکده برین تا زمان کمتری ببره.

آداب رفتن به آتشکده چیست؟

زرتشتیان همیشه با لباس‌های سفید که سمبل پاکی‌ست به آتشکده می‌رن. مردها کلاه سفید و زن‌ها روسری سفید سر می‌کنن.

حتما می‌دونین که اینجا هم مثل هر عبادتگاه دیگری یک سری آداب داره که باید رعایت کنین. مثلا با کفش وارد محوطه آتشکده نشین، از ورودی غربی به آتشکده برین و از دمیدن درون آتش و آلوده کردن اون خودداری کنین.

هتل سنتی مهر

هتل سنتی مهر در شهر تاریخی و زیبای یزد با قدمتی ۲۵۰ ساله ساختمانی خشتیه که پذیرای گردشگران در فضایی خاص با چشم اندازهایی بی‌نظیر از بافت تاریخی این شهر بنا شده. این هتل سه ستاره در خیابان قیام، کوچه لب خندق یزد واقع شده و دومین هتل در ایرانه که موفق به کسب گواهینامه کیفیت از موسسه SGS سوئیس شده‌.

ساختمان هتل سنتی مهر که نخستین هتل سنتی بزرگ در یزد محسوب می‌شه، از دو حیاط شامل حیاط اصلی و نارنجستان، یک بادگیر زیبا، تالار بزرگ، سرداب زیبا و فعال، هشتی، پشت بامی دیدنی و مشرف به بافت تاریخی یزد تشکیل و ثبت آثار تاریخی ایران نیز شده‌ است.

طبق مستندات تاریخی هتل سنتی مهر در ساختمان تاریخی و خشتی معروف به زرگر یزدی در دوره قاجاریه ساخته‌شده‌ که ۲۵۰ سال پیش، در اختیار خانواده‌ای به نام زرگر یزدی، از تاجران قدیم ایرانی در صنعت طلا و جواهرات، بوده است.

از فروهر تا سه آتش، بخشی از آیین زرتشتی

همان طور که گفتیم این آتشکده ۱۵۰۰ سال و بیش از ۱۵ قرنه که خاموش نشده. فلسفه وجود آتش به اندازه‌ای در بین ایرانیان جاری بوده که سمبل‌های اون رو در ضرب‌المثل‌ها، جشن‌ها و دیگر آیین‌ها می‌بینیم.

آتشکده بهرام یزد در بین زرتشتیان تا حدی باارزش بوده که به خاطرش خودشون رو به خطر می‌انداختن. شما هم به همین دلیل حتما این نماد آیین زرتشتی رو که تاریخ کهنی در پشت اون هست، ببینین و برای ما هم از جاذبه‌های دیدنی اونجا تعریف کنین.